Ýstanbul Haliç Surlarý’nýn Ayvansaray ve Cibali Semtleri Arasýndaki Ýzlerinin Kentsel Dinamikler ve Koruma Anlayýþý Baðlamýnda Ýrdelenmesi

Tarihi Yarýmada’nýn Haliç kýyýlarýndaki savunma yapýlarý olarak kentin geliþimiyle eþ zamanlý inþa edilen Haliç Deniz Surlarý, günümüz Ýstanbul’unun tarihsel katmanlýlýðýnýn ve kültürel birikiminin önemli bir parçasýdýr. Tarihsel süreçte Haliç Deniz Surlarý iþlevini kaybederek önemli ölçüde yýkýma uðrarken; Ayvansaray ve Cibali arasýndaki bölümü, çeþitli yapý gruplarý veya kentsel alanlarla bir arada kalýntýlar halinde günümüze ulaþmýþtýr. Ancak, tarihsel baðlamýndan oldukça kopmuþ ve algýlanamaz durumdadýr. Haliç Surlarýnýn görünmezliðinin artmasýyla birlikte korunmasý konusundaki farkýndalýðýn geliþtirilemediði düþünülmektedir. Makalede Haliç Deniz Surlarýnýn özgün fiziksel bütünlüðündeki kayýplarýn ve mevcut izlerin tespiti yapýlmýþ, Ayvansaray ve Cibali arasýndaki günümüze ulaþan bölümlerinin mekânsal analiz yöntemi ile algýlanabilirliðini ve görünürlüðünü olumsuz etkileyen koruma sorunlarý belirlenmiþtir. Çalýþmanýn ilk aþamasý, Haliç Surlarýnýn kronolojik geliþimindeki kentsel dinamikler ýþýðýnda belirlenen dönüm noktalarý iskeletinde, koruma anlayýþýndaki geliþmeler ve Dünya üzerindeki diðer kent surlarýnýn dönüþümü ile iliþkilendirilerek Haliç Surlarýnýn özgün fiziksel bütünlüðündeki deðiþimlerin ve yaþanan kayýplarla birlikte izlerinin haritalandýrýlmasýný içermektedir. Ýkinci aþamada, Ayvansaray - Cibali arasýnda Haliç Surlarýnýn izleri ve yakýn çevresinde mekânsal analizler ve ölçekli fotoðraf çekimleri aracýlýðýyla günümüz durumuna yönelik tespitler yapýlmýþtýr. Kentsel dinamikler etkisinde koruma sorunlarý; bayýndýrlýk ve imar faaliyetleri, ulaþým kararlarý ve trafik yükü, plansýz ve düzensiz yapýlaþma, Ýþlevsel, mekânsal ve sosyal sürekliliðin saðlanamamasý, tescil kaydý eksikliði, bilgilendirme düzenlemelerinin eksikliði, toplumsal ve yönetsel anlamda koruma bilincinin yeterli düzeyde geliþmemiþ olmasý ve temelde farklý menfaat gruplarýný kapsayan bütüncül bir “yönetim planý”nýn olmayýþý olarak belirlenmiþtir.

Examination of the Traces of Ýstanbul Golden Horn Walls Between Ayvansaray and Cibali Districts within the Context of Urban Dynamics and Conservation Approach

The Golden Horn Sea Walls that were built simultaneously with the development of the city, as one of the defence buildings are a significant component of the historical stratification and cultural accumulation of Istanbul’s Historical Peninsula. Although it has been severely destroyed by urban transformations during the historical process, the part of it between the districts of Ayvansaray and Cibali has remained as ruins with various building groups or urban areas. But it is quite detached from and unnoticeable in its historical context. It is considered that the high level of invisibility of the Sea Walls, awareness of the preservation of it has not been quite developed. In this study, losses of the original integrity and the existing traces of the Sea Walls are detected and urban preservation problems of the remaining walls between Ayvansaray and Cibali are determined. The first phase of the study includes determination of the turning points in the light of urban dynamics in the chronological development of Istanbul with the developments of the conservation knowledge and the transformation of other city walls in the World. In the second phase, the current situation is determined through spatial analysis method and scaled photographs of the remainings of the Sea Walls between Ayvansaray and Cibali districts. Preservation problems within the context of urban dynamics have presented such as public works and zoning activities, unproper transportation decisions, unplanned new buildings, lack of functional, spatial and social continuity and absence of the integrated "management plan" that includes different interest groups.