XHýzlý Arama
Ýstanbul’daki Boþ Zaman Deðerlendirme Mekanlarýnýn Daðýlýmý Üzerine Niceliksel Bir Deðerlendirme
Tayfun Salihoðlu1, Handan Türkoðlu21Gebze Teknik Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü2Ýstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü
Çalýþma ve konut yaþantýsý üzerinden kurgulanan modern kent sisteminde, kentlilerin boþ vakitlerini (leisure) deðerlendirebilecekleri mekanlara olan ihtiyaç giderek artmaktadýr. Bir çok disiplinde boþ zaman, bireysel bir gereksinim olarak tanýmlanmaktadýr. Kentlinin boþ vakitlerini deðerlendirilebileceði kentsel mekanlar ise yüksek yaþam deneyimi sunan kentlerin temel bileþenleridir. Çaðdaþ kentlerin sunduðu boþ zaman deneyiminin; yeterliliði, çeþitliliði, eriþilebilirliði, kamusallýðý, kentsel mekandaki daðýlým özellikleri ve kalitesi gibi konular, kentlinin yaþam kalitesini yükseltmeye yönelik politikalara doðrudan girdi saðlayarak, kentte yaþayanlarýn memnuniyet düzeyini yükseltmektedir. Bugünün kentinde, özellikle yaþam kalitesi yüksek kentsel mekanlar üretme hedefindeki yerel yönetimler için, kentteki boþ vakit deðerlendirme mekanlarýnýn mevcut durumunu gerek norm ve standartlar gerekse kentlilerin algýlarý ekseninde analiz eden çalýþmalara ihtiyaç duyulmaktadýr. Bu çalýþma, dünya kenti olma vizyonuna sahip, üllkemizin en önemli metropolü olan Ýstanbul’daki boþ zaman deðerlendirme mekanlarýnýn kentsel mekandaki daðýlýmý ve hizmet alanlarýný nesnel bir çerçevede ele alarak metropoliten planlama politikalarýna girdi saðlamayý hedeflemektedir. Rekreasyon Mekanlarý, Sosyal ve Kültürel Tesisler ile Alýþveriþ ve Yeme Ýçme Mekanlarý olarak gruplanan çok sayýdaki boþ zaman deðerlendirme mekaný, coðrafi bilgi sistemleri ortamýndaki analizler (Mapping, Measuring Geographic Distribution, Network Analyst) ile görselleþtirilmiþ ve mekansal deðerlendirmeler yapýlmýþtýr. Çalýþma sonucunda, gerek boþ zaman aktivitelerinin mekansal daðýlýmlarý, gerekse hizmet alanlarý üzerinden ölçülen eriþilebilirlik koþullarý açýsýndan, hem aktiviteler hem de metropoliten alanýn çeþitli noktalarý arasýnda önemli farklýlýklar bulunmuþtur. Mekansal adalet açýsýndan önemli sorunlar içeren bu sonuçlarýn boþ zamanlarýn deðerlendirilmesine yönelik gelecekteki planlama faaliyetlerinde göz önünde bulundurulmasý, yüksek yaþam kalitesi hedefindeki yerel yönetimler ve beklentisindeki kentliler için iyi bir baþlangýç noktasý olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Boþ zaman, boþ zaman deðerlendirme mekanlarý, hizmet alanlarý analizi, kentsel yaþam kalitesi; mekansal daðýlým.A Geographic Approach to Leisure Spaces in Ýstanbul
Tayfun Salihoðlu1, Handan Türkoðlu21Gebze Teknik Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü2Ýstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü
The need for the leisure spaces has a growing importance in the contemporary urban system that is a product of the relationship between housing and working. Leisure is defined as an individual need in related disciplines as leisure spaces are the main components of the cities that promise higher urban experience and quality. Adequacy, variety, accessibility, publicity, distribution and quality of the leisure spaces have positive effects on the satisfaction of households in today’s cities as inputs to the quality of life policies of urban management. Therefore, the importance of the leisure studies that analysis the current state of the leisure spaces in terms of norms, standards and perception of residents is growing for the urban managers whose liability is to increase quality of life in cities. By objectively analyzing the location, distribution, accessibility and service area of the leisure spaces, this study aims to provide insights to metropolitan planning policies in Ýstanbul which is the most important metropolis of the Turkey. Leisure spaces in this study is categorized as recreation places (parks / green spaces and sport areas), social and cultural facilities and shopping centers. These leisure categories have analyzed and illustrated by the techniques of geographical information systems such as mapping, measuring geographic distribution and network analyst. As the main results of the study, there is a significant difference both in between activity categories and various places in urban space in terms of spatial distribution and service areas. In the future planning actions, these results which indicate serious problems in terms of spatial justice, would be a good starting point for the local government’s livability policies and environmental satisfaction of the residents.
Keywords: Leisure, leisure spaces, service area analysis, quality of urban life; spatial distribution.Makale Dili: Türkçe