Dini Yapýlarýn Hatýrlanabilirliði: Tanjant Yolu Örneði [Planning]
Planning. 2023; 33(3): 486-505 | DOI: 10.14744/planlama.2023.33602

Dini Yapýlarýn Hatýrlanabilirliði: Tanjant Yolu Örneði

Demet Yýlmaz Yýldýrým1, Þeyma Bayram2
1Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Trabzon
2Recep Tayyip Erdoðan Üniversitesi, Mühendislik Ve Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Rize

Hatýrlanabilirlik psikoloji, felsefe, mimarlýk, planlama gibi farklý disiplinlerde farklý boyutlarda ele alýnmýþtýr. Mimarlýk ve planlama alanlarýnda hatýrlanabilirlik mekânsal algýlanabilirlik ve kollektif bellek, psikoloji alanýnda ise algýlama süreci üzerinden ele alýnmýþtýr. Çalýþma farklý disiplinlerin hatýrlanabilirliði ele alma biçimlerini sentezlemesi açýsýndan özgündür. Hatýrlanabilirliði hem süreci üzerinden hem de mekânsal algýlanabilirlik üzerinden tartýþmýþtýr. Ayrýca çalýþma alaný olan Tanjant Yolu, Trabzon kentinin doðu ve batýsýný birbirine baðlayan kent merkezinin içinden geçen hem taþýt hem de yaya için yoðun kullanýlan ana yatay akslarýndan biri olmasý açýsýndan önemlidir. Çalýþmanýn amacý, Tanjant Yolu üzerinde yolla konumsal veya görsel iliþki kuran dini yapýlarýn hatýrlanabilirliklerini, imaj oluþum aþamalarýndan olan “odaklanma” ve “iz býrakma” süreçleriyle birlikte açýklamaktýr. Bu amaç doðrultusunda odaklanma aþamasýnda yolun ve tespit edilen dini yapýlarýn fiziksel analizleri, iz býrakma aþamasýnda kalýcýlýk analizi, hatýrlanma aþamasýnda kullanýcýlarýn bu dini yapýlarý ve yerlerini hatýrlama durumuna iliþkin analizler yapýlmýþtýr. Çalýþmada, Tanjant yoluyla iliþkili imge oluþum süreçlerinden olan odaklanma, iz býrakma ve hatýrlanma aþamalarý sonucu öne çýkan dini yapýlar tespit edilmiþtir. Çalýþma Tanjant yoluyla iliþkili hatýrlanabilirliði güçlü dini yapýlarýn ortaya konmasý ve bu dini yapýlarýn bellekte býraktýðý izlerin korunmasý veya güçlendirilmesi için alýnmasý gereken tasarým kararlarýnýn neler olabileceði konusunda veriler saðlamaktadýr. Dini yapýlarýn hatýrlanabilirliðinin, imaj oluþum süreci üzerinden ve algýlanmanýn en güçlü olduðu hareketle birlikte ele alýnmasý, bu amaçla çalýþma alaný olarak Trabzon’un tarihi birçok dini yapý barýndýran yatay bir aksýnýn seçilmesi çalýþmanýn özgün yönünü oluþturmaktadýr.

Anahtar Kelimeler: Odaklanma, hareketle algýlama, iz býrakma, dini yapý, hatýrlanabilirlik.

The Rememberability of Religious Buildings: The Case of Tanjant Road

Demet Yýlmaz Yýldýrým1, Þeyma Bayram2
1Departmant of Architecture, Karadeniz Technical University Faculty of Architecture, Trabzon, Turkey
2Departmant of Architecture, Recep Tayyip Erdoðan University Faculty of Engineer and Architecture, Rize, Turkey

Memorability has been handled in different disciplines such as psychology, philosophy, architecture, and planning. In architecture and planning, memorability has been approached through spatial perceptibility and collective memory, while in psychology, it has been addressed through the process of perception. The study is original in terms of synthesizing different disciplines' approaches to memorability. It has handled memorability both through the process and spatial perceptibility. Furthermore, the subject of study, Tanjant Road, is significant due to its role as one of the main horizontal axes that connects the eastern and western parts of the city of Trabzon, serving as a heavily used route for both vehicles and pedestrians within the city center. The aim of this study is to explain the rememberability of the religious buildings on Tanjant Road that establish a spatial or visual relationship with the road together with the processes of ‘focus’ and ‘persistence’, two of the image formation stages. In line with the purpose of the study, physical analyses of the Tanjant Road and identified religious buildings along the road were conducted at the stage of focus, a rememberability analysis was conducted at the stage of persistence; and analyses about whether or not the users remembered these buildings and their locations were made at the stage of ‘being remembered. The study identified the religious buildings related Tanjant Road that stand out at the stages of ‘focus’, ‘persistence’ and ‘being remembered’, which are among the image formation processes. The study gives information about the design decisions that should be taken to reveal the religious buildings with strong rememberability, and to protect or strengthen the marks left by these religious buildings in memory. Discussing the remember process and the movement where perception is the strongest and for this purpose, the examination of a horizontal axis of Trabzon, which contains many historical and protected religious buildings, constitutes the originality of the study.

Keywords: Focus, perception with movement; persistence; religious building; rememberability.

Sorumlu Yazar: Demet Yýlmaz Yýldýrým, Türkiye
Makale Dili: Ýngilizce
×
APA
MLA
Chicago
Kopyalandý!
ATIF KOPYALA
LookUs & Online Makale