XHýzlý Arama
Saðlýk Eþitsizlikleri, DSÖ Yaþam Kalitesi Ölçeði Üzerinden Bir Deðerlendirme: Mersin Ýli Mezitli Ýlçesi Örneði
Ali Cenap Yoloðlu1, Ahmet Öner Kurt2, Yasemin Sarýkaya Levent1, Tolga Levent1, Sinan Burat1, Servet Karaca3, Serkan Gökalp11Mersin Üniversitesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Mersin2Mersin Üniversitesi, Halk Saðlýðý Anabilim Dalý, Mersin
3Mersin Üniversitesi, Bölgesel Ýzleme Araþtýrma Uygulama Merkezi, Mersin
Bu çalýþmanýn amacý Mersin ili Mezitli Ýlçesi genelinde Dünya Saðlýk Örgütü Yaþam Kalitesi Ölçeðini kullanarak saðlýk eþitsizliklerinin ortaya çýkmasýnda etkili olan kýrýlma noktalarýný ortaya koymaktýr. 18 yaþ ve üstündeki nüfusa mahalle bazýnda mahalle nüfusu, yaþ grubu ve cinsiyet gözetilerek uygulan toplam 1083 anket sonucunda bedensel, psikolojik, sosyal ve çevresel alan puanlarý açýsýndan bireyin mensup olduðu sosyal sýnýfý belirleyen tüm deðiþkenlerin yaþam kalitesi ölçeði üzerinde tanýmlayýcý etkisi olduðu gözlenmiþtir. Buna karþýn yaþanýlan mahallenin yaþam kalitesi ölçeði üzerinde doðrudan bir etkisi yoktur. Ancak mahallelerin homojen alanlar olmadýðý düþünüldüðünde, ayný mahalle içindeki mekânsal nitelik farklýlaþmalarý (saðlýk hizmetlerine kolay eriþim, yeterli yeþil alan varlýðý, yeterli gölgelik alan varlýðý) yaþam kalitesi alan puanlarýný etkilemektedir. Buna ek olarak bazý konut kullaným kolaylýklarý da (konutun mülkiyeti, konutta kullanýlan ýsýnma biçimi, evdeki oda sayýsý, evde kullanýlan içme suyu kaynaðý, konutu kullanma süresi) yaþam kalitesi alan puanlarý üzerinde fark yaratan bir etkiye sahiptir. Dolaysýyla bireyin sýnýfsal konumu hem doðrudan hem de konutun kullaným kolaylýklarý ve çevresel olanaklar gibi dolaylý yollardan yaþam kalitesi ölçeðini etkilemektedir.
Anahtar Kelimeler: DSÖ Yaþam Kalitesi Ölçeði, kentsel planlama; Mezitli; saðlýk eþitsizlikleri.Health Inequalities, an Evaluation through WHO Quality of Life Scale: the case of Mersin Province Mezitli District
Ali Cenap Yoloðlu1, Ahmet Öner Kurt2, Yasemin Sarýkaya Levent1, Tolga Levent1, Sinan Burat1, Servet Karaca3, Serkan Gökalp11Mersin University, Department of City and Regional Planning, Mersin, Turkey2Mersin University, Department of Public Health, Mersin, Turkey
3Mersin University, Regional Monitoring Research Application Center, Mersin, Turkey
The purpose of this study is to reveal the breaking points which are effective in the emergence of health inequalities by using the World Health Organization Quality of Life Scale in Mersin province, Mezitli District. As the result of 1083 questionnaires in total applied to the population aged 18 years and over by considering neighborhood population, age group and gender it was observed that all the variables determining the social class status of the individuals have a determinative effect on the quality of life scale in terms of physical, psychological, social and environmental field scores. On the other hand, there is no direct effect of neighborhoods on quality of life scales. However, when neighborhoods are not considered to be homogeneous areas, spatial quality differences within the same neighborhood (easy access to health care services, adequate green space availability, adequate sheltering assets) affect quality of life scores. In addition, some housing conveniences (ownership of the house, the type of heating used in the house, the number of rooms in the house, the source of drinking water at home, the duration of use of the house) have an influence on the quality of life scores. Thus, the individual’s class position influences the quality of life scores both directly and indirectly such as convenience of the home and environmental facilities.
Keywords: WHO Quality of Life Scale, urban planning; Mezitli; health inequalities.Makale Dili: Türkçe