Paylaþýmlý Mikromobilite Sistemlerinin Baþarý Faktörlerinin AHP ve DEMATEL Yöntemleriyle Deðerlendirilmesi

Geleneksel ulaþým araçlarýna bir alternatif olarak ortaya çýkan paylaþýmlý mikromobilite sistemlerinden beklenen faydanýn saðlanmasýnda bu sistemin kullanýlabilirliði oldukça önemlidir. Bu çalýþmanýn amacý, paylaþýmlý mikromobilite sistemlerinin baþarýsýný etkileyen kritik faktörleri belirlemek ve bu faktörlerin önem derecelerini ve karþýlýklý etkileþimlerini ortaya koymaktýr. Bu amaç doðrultusunda AHP ve DEMATEL yöntemleri kullanýlarak, kriterler ve alt kriterlerin aðýrlýklarý hesaplanmýþ ve aralarýndaki nedensel iliþkiler analiz edilmiþtir. Literatür taramasý sonucunda, mikromobilite sistemlerinin baþarýsýný etkileyen altyapý ve eriþilebilirlik, fiyatlandýrma ve ödeme seçenekleri, teknoloji ve uygulama kullaným kolaylýðý, hükümet ve belediye politikalarý, çevresel bilinç, kentsel yoðunluk ve coðrafi koþullar, kullanýcý deneyimi ve güvenliði, toplu taþýma ile entegrasyon ve sosyal ve kültürel faktörler gibi ana kriterler belirlenmiþtir. AHP analizi sonucunda, altyapý ve eriþilebilirlik ile fiyatlandýrma ve ödeme seçenekleri kriterlerinin en yüksek aðýrlýklara sahip olduðu görülmüþtür. DEMATEL analizi, fiyatlandýrma ve ödeme seçenekleri, hükümet ve belediye politikalarý, toplu taþýma ile entegrasyon gibi kriterlerin sistem üzerinde önemli etkileyici roller oynadýðýný, teknoloji ve uygulama kullaným kolaylýðý ile kullanýcý deneyimi ve güvenliðinin ise daha fazla etkilenmeye açýk olduðunu göstermiþtir. Çalýþma, paylaþýmlý mikromobilite sistemlerinin etkinliðini artýrmak ve sürdürülebilir kentsel ulaþým çözümleri geliþtirmek için stratejik öneriler sunmaktadýr. Bu öneriler, mikromobilite sistemlerinin baþarý faktörlerini daha bütüncül bir þekilde analiz ederek öncelikli kriterlerin belirlenmesi ve bu kriterler arasýndaki nedensel iliþkilerin deðerlendirilmesi yoluyla stratejik karar verme sürecine önemli katkýlar sunmaktadýr.

Evaluation of Success Factors of Shared Micromobility Systems with AHP and DEMATEL Methods

The usability of shared micromobility systems, which have emerged as an alternative to traditional means of transporta-tion, is very important in achieving the expected benefits. The aim of this study is to identify the critical factors affecting the success of shared micromobility systems and to reveal the importance levels and interactions of these factors. For this purpose, AHP and DEMATEL methods were used to calculate the weights of criteria and subcriteria and to analyze the causal relationships between them. As a result of the literature review, main criteria affecting the success of micromobility systems such as infrastructure and accessibility, pricing and payment options, technology and ease of use, government and municipal policies, environmental awareness, urban density and geographical conditions, user experience and safety, integration with public transportation, and social and cultural factors were identified. AHP analysis revealed that infrastructure and accessibility and pricing and payment options had the highest weights. DEMATEL analysis showed that criteria such as pricing and payment options, government and municipal policies, and integration with public transportation play important influencing roles on the system, while technology and app ease of use and user experience and safety are more vulnerable to influence. The study provides strategic recommendations to improve the effectiveness of shared micromobility systems and develop sustainable urban transportation solutions. These recommendations contribute to strategic decision-making by analyzing the success factors of micromobility systems in a more holistic way, identifying priority criteria and evaluating the causal relationships between these criteria.