XHýzlý Arama
Gýda Sistemleri Dönüþümünde Mekânsal Planlama: Sistematik Bir Literatür Ýncelemesi
Serim Dinç, Azime TezerÝstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalý, ÝstanbulKentsel çevrelerin dayanýklýlýk ve sürdürülebilirlik kapasitelerinin azalmasý, mekânsal planlama literatüründe gýda sistemlerine iliþkin tartýþmalarý baþlatmýþtýr. Gýda ile ilgili hususlarýn planlama disiplinine entegre edilmesi, saðlýklý topluluklar ile sürdürülebilir ve yaþanabilir yerleþimlerin teþvik edilmesi gibi daha geniþ hedeflerle uyumlu olarak giderek daha önemli hale gelmiþtir. Planlama uygulamalarýnýn temel bileþenleri olan planlama araçlarý, sürdürülebilir ve dayanýklý gýda sistemlerine geçiþi kolaylaþtýrma potansiyeline sahiptir. Bu araþtýrma, gýda sistemlerinin mekânsal planlamaya entegrasyonuna yönelik bilimsel literatürden elde edilen bulgularý açýklýða kavuþturmayý amaçlamaktadýr. Mevcut çalýþma, PRISMA protokolüne dayalý sistematik bir literatür incelemesini takip etmektedir. Bu kapsamda, betimsel analiz (yýl, bilimsel konu alaný, araþtýrma yaklaþýmý ve araþtýrma çýktýlarý) ve içerik analizi (mekânsal ölçek, mekânsal arayüz, gýda sistemi bileþeni, gýdanýn mekânsal görünürlüðü, planlama aracý, kesiþen mekânsal politika) 157 makale üzerinde gerçekleþtirilmiþtir. Araþtýrmada Mendeley, Maxqda ve VOSviewer analiz araçlarý kullanýlmýþtýr. Bulgular, gýda sistemlerinin mekânsal planlamaya entegrasyonunun, planlama sistemlerinin ve yerel baðlamlarýn deðiþkenliðini yansýtmak için çeþitli araçlar ve yaklaþýmlar gerektirdiðini ortaya koymaktadýr. Bu çeþitlilik, evrensel olarak geçerli tek bir yaklaþýmýn olmadýðýný göstermektedir. Ancak, planlama araçlarýnýn geliþtirilmesine yönelik iki önemli tartýþma ortaya çýkmaktadýr: Ýlk olarak, gýda üretiminin mekânsal tahsisini ve sürekliliðini saðlamak için meþru bir arazi kullaným kategorisi olarak tanýnmasý gereklidir; ikinci olarak, incelenen çalýþmalarýn rehberliðinde sistemik deðiþimlerle sürekli pratik zorluklarýn ele alýnmasý önem arz etmektedir. Gýda sistemlerinin mekânsal planlamaya entegrasyonuna yönelik öncü bir bibliyometrik analiz olan bu araþtýrma, gelecekteki çalýþmalar için yol gösterici bir içerik oluþturmayý hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýçerik analizi, betimsel analiz, gýda sistemleri, mekânsal planlama, sistematik literatür incelemesi.Spatial Planning in the Transition of Food Systems: A Systematic Literature Review
Serim Dinç, Azime TezerDepartment of Urban and Regional Planning, Istanbul Technical University, Istanbul, TurkeyRecent declines in urban environments' resilience and sustainability capacities have initiated discussions on food systems within the literature on spatial planning. Integrating food-related considerations into the planning discipline has become increasingly important, aligning with its broader goals of fostering healthy communities and sustainable and liveable settlements. Planning tools, which serve as fundamental components of planning practices, hold significant potential to facilitate the transition towards sustainable and resilient food systems. This research aims to elucidate insights from the scientific literature on integrating food systems into spatial planning. The present study follows a systematic literature review based on the PRISMA protocol. Within this framework, descriptive (by year, subject area, research approach, and cross-cutting policy) and content analyses (by scale, space interface, food system component, spatial visibility of food, planning instrument, cross-cutting policy) were conducted on 157 papers. Mendeley, Maxqda, and VOSviewer analytical tools were used in the research. Findings reveal that integrating food systems into spatial planning requires diverse tools and approaches for reflecting the variability of planning systems and local contexts. This diversity suggests that no single approach is universally applicable. However, two key discussions for improving planning tools emerge: first, recognizing food production as a legitimate land use category to ensure its spatial allocation and continuity; second, addressing persistent practical challenges through systemic changes informed by the analysed studies. As a pioneering bibliometric analysis on integrating food systems into spatial planning, this research aspires to serve as a guiding content for future studies.
Keywords: Content analysis, descriptive analysis, food systems, spatial planning, systematic literature review.Makale Dili: Ýngilizce