Kamusal Alanlarda Ýmaj Çatýþmasý: Doðal ve Yapay Ýmaj Olgusu

Ürün ve bilgi alýþveriþlerinin yapýldýðý, bilgi paylaþýmlarýnýn gerçekleþtiði sosyalleþme mekânlarý olarak nitelendirilen kamusal alanlar; bulunduklarý kentsel çevre içinde önemli odak noktalarý ve temas / iletiþim yüzeyleri oluþtururlar. Tarihsel süreç içinde kamusal alanlar; mülkiyet deseni ve kentsel mekân organizasyonuna baðlý olarak merkezi, eþsiz, tanýmlý ve kendiliðinden geliþen mekânsal oluþumlar olarak süregelmiþtir. Çeþitli iþlevlerin kamusal alanlarýn çevresinde kendiliðinden veya bilinçli bir örgütlenme ile yer seçmesi ile insanlarýn doðal / gündelik ihtiyaçlarýna baðlý kullanýmlara olanak saðlanmýþtýr. Bu sayede kamusal alanlarýn imajý da kendiliðinden oluþmuþ, kültürel ve fiziksel dönüþümlere baðlý olarak zaman içinde deðiþkenlik göstermiþtir.

Kamusal alanlardaki iþlevlerin herhangi bir ateþleyici / çekici unsura gerek duymadan kullanýlmasý ve kamusal alan imajýnýn bu baðlamda þekillenmesi, zaman içinde farklý iþlev ve kullanýmlarýn kasýtlý olarak kamusal alanlara iliþtirilmesi ile dönüþüme uðramýþtýr. Kimlik ve marka oluþturma adýna öncelikle sayýlarý arttýrýlarak tekillik ve odak oluþturma etkileri azaltýlmakta, ayrýca farklý çekici unsurlar kullanýlarak birbirleriyle yarýþtýrýlmaktadýr. Yarýþtýrýlan kamusal alanlar birbirlerinden daha cazip hale getirilmek için zorunlu imajlara bürünmek zorunda kalmaktadýr. Bu zorunlu imaj biçme kaygýsýndan ötürü kamusal alanlar özgün kimliklerini yitirmekte, bir sosyal paylaþým merkezi olma özelliðini epistemolojik olarak korumaya devam etse de “vitrin” görünümüyle insan çekmeye yönelik birer mýknatýs olarak kullanýlmaktadýr. Kamusal alanlarý çevreleyen binalarýn iþlevselliði ve estetiði, yerini prestij ve güç gösterisine býrakmýþtýr. Güç gösterisinin bir diðer iþleyiþi de, geçmiþten günümüze otoriter yönetimlerin kamusal alanlara “iz býrakma” arzusuyla gerçekleþtirdiði uygulamalardýr. Ýz býrakmak adýna kamusal alanlara eklenen simge yapýlar da, kimi zaman yeni eðilimler ile iç içe olmak üzere kamusal alanlarýn imajýný deðiþtirmektedir.

Bu araþtýrma / derleme çalýþmasý kapsamýnda, kamusal alanlarýn zorunlu imajlar ile geçirmiþ olduðu evrim süreci paradigmatik olarak irdelenmiþtir. Araþtýrma, kamusal alanlarýn geçmiþten süregelen felsefesinin nasýl bir kýrýlma süreci içinde olduðunu vurgulamayý hedeflemektedir. Bu baðlamda kamusal alan kavramý, tarihsel süreçten günümüze kamusal alanlarýn evrilme süreci ve kamusal alanlarýn sahip olduðu imajlar üç örnek üzerinde incelenmiþtir.

Image Conflict in Public Spaces: Natural and Artificial Image Phenomena

Public spaces, which can be identified as socialization places where products and informations are exchanged and shared, are also important focal points and contact surfaces in the urban environment. Depending on the land ownership pattern and organization of urban space, public spaces subsisted as central, unique, defined and spontaneous spatial configurations in the historical process. Random or conscious emplacement of various functions around public spaces has allowed different uses for everyday life of individuals. Therefore, the image public spaces occurred spontaneously and changed in time with cultural and spatial transformations.

The utilizations and the image of public spaces without the need of any attractive elements have been transformed over time by the attachment of different functions deliberately. Kinds of actions are carried out to create new identities and brands for public spaces, such as “multiplication” of space which reduces the focus effect and also “competition” with each other by using various attractive features. In this context, public spaces are forced to take artificial images to become more attractive than the other. Due to this compulsory image concern, public spaces lose their unique identities and used as a magnet for attracting people with their showcases although they protect the position of being centre of social networking epistemologically. The functionality and aesthetic of the buildings surrounding public spaces were replaced by prestige and power. Another mechanism for this power show is the applications of authoritarian regimes on public spaces with the desire of persistence. The symbolic buildings which added to public spaces to leave a trace are also change the image of space in association with recent trends and movements.

In the scope of this research and review study, the evolutionary image process of public spaces is investigated paradigmatically. The study aims to emphasize the fracture process of the philosophy of public spaces that shaped from past to present. In this respect; the concept of public space, their evolution process and the natural / artificial images of public spaces were examined throughout three examples.