Planning. 2022; 32(1): 47-56 | DOI: 10.14744/planlama.2021.48569

1999 Depremlerinin Ardýndan Planlama Mevzuatý Üzerine Bir Deðerlendirme

Ezgi Orhan
Çankaya Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara

Ülkenin nüfusu en yüksek, en kentleþmiþ ve sanayileþmiþ bölgesi olan Marmara Bölgesi’nde yaþanan 1999 Depremlerinin ardýndan geniþ ölçekli iyileþtirme çalýþmalarý baþlatýlmýþ, merkezi ve yerel yönetimlerin yaný sýra pek çok kurum ve sivil toplum bu çalýþmalarýn parçasý haline gelmiþtir. Ancak, 1999 Depremlerinin yýkýcý etkileri karþýsýnda afet politikalarýný yönlendiren yasal çerçevenin kýsýtlýlýðý anlaþýldýðýndan bu alanda önemli adýmlar atýlmýþtýr. Öte yandan, uluslararasý düzeyde risk yönetimini benimseyen bir yaklaþým geliþmesi, ülkeleri afet yönetimlerini biçimlendiren politikalarýný ve yasal düzenlemelerini gözden geçirmeleri gerekliliðini tetiklemiþtir. Bu ihtiyaçtan hareketle çalýþma, ülkemizdeki afet politikalarýný þekillendiren mevzuatý ve süreç içindeki deðiþimlerini mekansal planlamayý nasýl yönlendirdiðini incelemektedir. Risk azaltma amacýyla son 20 yýlda kentsel planlama mevzuatýna eklenen yasal düzenlemelerin neler olduðu, amaç ve kapsamlarý ele alýnmýþtýr. Bu doðrultuda, 5393 sayýlý “Belediye Yasasý”nýn 73. Maddesi, 5366 sayýlý “Yýpranan Tarihi ve Kültürel Taþýnmaz Varlýklarýn Yenilenerek Korunmasý ve Yaþatýlarak Kullanýlmasý Hakkýnda Kanun”, 6306 sayýlý “Afet Riski Altýndaki Alanlarýn Dönüþtürülmesi Hakkýnda Kanun” ve 3194 Sayýlý “Ýmar Kanununun Geçici 16. Maddesi (Ýmar Barýþý)” kentsel riskleri azaltma politikalarýný biçimlendiren ana düzenlemeler olup, çalýþma kapsamýnda deðerlendirilmiþtir. Bu çalýþma, yýkým gören alanlarýn iyileþtirilmesinin yaný sýra kentsel riskleri azaltma amacýyla oluþturulan yasal düzenlemelerin uygulanmasýna iliþkin sorunlar ve eleþtirileri ortaya koymaktadýr.

Anahtar Kelimeler: Afet planlamasý, afet riski azaltma; planlama mevzuatý.

---

An Evaluation on Planning Legislation Following the 1999 Earthquakes

Ezgi Orhan
Çankaya University Faculty of Architecture, Department of City and Regional Planning, Ankara

Following the 1999 Earthquakes stricken Marmara Region, as the most populated, urbanized and industrialized region of the country, large-scale recovery efforts have been initiated; and in addition to central and local administrations, many institutions and civil societies have become the part of these studies. However, in the face of the devastating effects of the 1999 Earthquakes, significant steps have been taken in legal framework due to its limitedness in guiding disaster policies. Besides, development of the risk management approach at the international level has triggered countries to review their policies and legal regulations shaping their disaster management. Based on this need, the study examines the legislation that shapes the disaster policies and guides spatial planning in our country and its change in the meantime. The legal regulations that have been added to the urban planning legislation in the last 20 years for the purpose of risk mitigation have been discussed. To this end, Article 73 of the “Municipality Law” (no. 5393), “Law on Conservation of Deteriorating Historic and Cultural Property through Renewal and Re-use” (no. 5366), “Law on the Transformation of Areas at Disaster Risk” (no. 6306), and Temporary Article 16 of Development Law (no. 3194) (Peace of Reconstruction) are determined as the main regulation shaping policies for reducing urban risks, and evaluated within the scope of the study. Therefore, this study puts forward the problems and criticisms regarding the implementation of legal arrangements established for the purpose of mitigating urban risks as well as recovery of the disaster-prone areas.

Keywords: Disaster planning, disaster risk reduction; planning legislation.

---