Planlama Dergisi
Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nün Kuruluşundan Günümüze Yerleşke Bazında Mekânsal Analizi [Planning]
Planning. 2023; 33(2): 266-287 | DOI: 10.14744/planlama.2023.24482

Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nün Kuruluşundan Günümüze Yerleşke Bazında Mekânsal Analizi

Gul Simsek1, Cansın Mercanoglu2, Hüseyin Küçükoğlu3
1Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Erzurum
2İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Şehir Planlama Doktora Programı, İzmir
3Siirt Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Siirt

Köy Enstitüleri, Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte çağdaşlaşma sürecine giren Türkiye’nin, örnek gösterilen eğitim kurumlarından olmuştur. Dönemin köy enstitüleri projesi ile başkent Ankara’nın vizyonu bir araya gelerek, Ankara’ya bağlı Hasanoğlan Beldesi’nde, köy enstitülerine öğretmen yetiştiren bir Yüksek Köy Enstitüsü kurulmuştur. Köy enstitüleri, genel itibariyle, kırsal alanlarda kalkınmayı en etkin ve hızlı biçimde sağlama amacıyla geliştirilmiş özgün birer kurumdurlar. Enstitüler, sosyal etkilerinden mekânsal organizasyonlarına, yerleşkelerinde insan ölçeğine uygun yapılardan çok yönlü eğitim sistemine, yapım süreçlerinden zaman içerisinde geçirdikleri dönüşümlere kadar, birçok anlamda diğer eğitim kurumlarından ayrışan nitelikler taşımaktadırlar. Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü (HYKE) de, Cumhuriyet aydınlanmasının başkent Ankara’sının lokomotiflerinden biri olmasının yanı sıra, yerleşkesi ve yerleşkenin mekânsal nitelikleri ile kayda değer bir yere sahiptir. HYKE, halen eğitim kurumu olarak kullanılmakta olup, günümüze dek adının ve kapsamının değiştiği bir kaç evre yaşamıştır. Çalışmanın amacı; HYKE’nin günümüze kadar yaşadığı değişiklikleri yerleşke ölçeğinde mekânsal boyutlarıyla araştırmaktır. Araştırmanın yürütülmesinde, yerleşkenin tarihine ışık tutan yazılı, görsel belgeler ve görüşmeler ile saha çalışmasından yararlanılmaktadır. Enstitünün farklı evrelerinde geçirdiği dönüşümler neticesinde, yerleşke mekânlarında yok olma, küçülme, atıl kalma, işlev değişikliği gibi yönlerde değişimler meydana geldiği ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, köy enstitüleri; mekânsal analiz; yerleşke.

Campus-Based Spatial Analysis of Hasanoğlan High Village Institute from its Foundation to the Present

Gul Simsek1, Cansın Mercanoglu2, Hüseyin Küçükoğlu3
1Atatürk University Faculty of Architecture and Design, Department of City and Regional Planning, Erzurum
2Izmir Institute of Technology, PhD Programme in Urban Planning, Izmir
3Siirt University Faculty of Fine Arts and Design, Department of City and Regional Planning, Siirt

Village Institutes have been one of the exemplary educational institutions of Turkey, which entered the modernization process with the proclamation of the Republic. The village institutes project of the period came together with the vision of the capital Ankara, and a High Village Institute was established in Hasanoğlan Town in Ankara to train teachers for village institutes. Village institutes are unique institutions developed to provide the most effective and rapid development in rural areas. The institutes differ from other educational institutions in many ways; from their social impacts to their spatial organization, from the human-scaled structures on their campuses to the sophisticated education system, from the construction processes to the transformations they had over time. Hasanoğlan High Village Institute (HYKE) has a remarkable place with its campus and its spatial characteristics, in addition to being one of the locomotives of the Republican enlightenment in the capital. HYKE is still being used as an educational institution and has gone through several phases where its name and scope have changed until today. This study aims to investigate the changes that HYKE has experienced in terms of spatial dimensions at the campus scale. While carrying out the research, related written and visual documents, mainly the historical ones, oral information that shed light on the history of the campus, and fieldwork are used. As a result of the transformations that the institute went through in different phases, there are changes in the campus spaces such as destruction, shrinkage, remaining idle, and shifts in functions.

Keywords: Hasanoğlan Higher Village Institute, village institutes; spatial analysis; campus.

Gul Simsek, Cansın Mercanoglu, Hüseyin Küçükoğlu. Campus-Based Spatial Analysis of Hasanoğlan High Village Institute from its Foundation to the Present. Planning. 2023; 33(2): 266-287

Sorumlu Yazar: Hüseyin Küçükoğlu, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale