Planlama Dergisi
Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandýrma Modeli Araþtýrma Geliþtirme Projesi [Planning]
Planning. 2022; 32(3): 383-407 | DOI: 10.14744/planlama.2022.16769

Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandýrma Modeli Araþtýrma Geliþtirme Projesi

Meltem Uçar1, Fikret Zorlu2, Tuba Akar1, Züleyha Sara Belge2
1Mersin Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Mersin
2Mersin Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Mersin

Mersin tarihi kent merkezi tarihi kimliðini büyük oranda kaybederek günümüze ulaþmýþtýr. Mevcut durumda kültür varlýðý niteliði taþýyan yapýlarýn büyük çoðunluðu uygunsuz kullanýmlar ve terkler ile tahrip olmaya devam etmektedir; yeni yapýlarýn önemli bir bölümü ise tarihi dokuya uyumsuzdur ve fiziki sorunlar taþýmaktadýr. 1998 yýlýnda hazýrlanmýþ olan Koruma Amaçlý Ýmar Planý, alanýn korunmasýný ve kullanýmýn devamlýlýðýný saðlayamamýþtýr. 2015 yýlýnda kentsel sit alaný ve etkileme geçiþ alanýný da içine alan 59.47 HA alanýn Yenileme Alaný olarak ilan edilmesi, tarihi kent merkezinde fiziki müdahale süreçlerini daha karmaþýk hale getirmiþtir. Tarihi kent merkezinde, kültür varlýklarýnýn korunabilmesi ve saðlýklý bir yapýlý çevrenin oluþturulabilmesi için koruma ve kullanýma yönelik fiziksel ve iþlevsel müdahalelerin acilen planlanmasý gerekmektedir.
Mersin tarihi kent merkezi tarihi kimliðini büyük oranda kaybederek günümüze ulaþmýþtýr. Mevcut durumda kültür varlýðý niteliði taþýyan yapýlarýn büyük çoðunluðu uygunsuz kullanýmlar ve terkler ile tahrip olmaya devam etmektedir; yeni yapýlarýn önemli bir bölümü ise tarihi dokuyla uyumsuzdur ve fiziki sorunlar taþýmaktadýr. 1998 yýlýnda hazýrlanmýþ olan Koruma Amaçlý Ýmar Planý, alanýn korunmasýný ve kullanýmýnýn devamlýlýðýný saðlayamamýþtýr. 2015 yýlýnda kentsel sit alaný ve etkileme geçiþ alanýný da içine alan 59.47 hektar alanýn Yenileme Alaný olarak ilan edilmesi, tarihi kent merkezinde fiziki müdahale süreçlerini daha karmaþýk hale getirmiþtir. Yeni statünün gerektirdiði mevzuat, alanda ihtiyaç duyulan müdahalelerin yapýlmasýný zorlaþtýrmýþtýr. Tarihi kent merkezinde, kültür varlýklarýnýn korunabilmesi ve saðlýklý bir yapýlý çevrenin oluþturulabilmesi için koruma ve kullanýma yönelik fiziksel ve iþlevsel müdahalelerin acilen planlanmasý gerekmektedir. Bu çalýþma, Mersin Büyükþehir Belediyesi talebi ile Mersin Üniversitesi’nde gerçekleþtirilen “Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandýrma Modeli Araþtýrma Geliþtirme Projesi”’nin yöntem, tespit ve sonuç önerilerini sunmaktadýr. Çalýþmayla, Mersin tarihi kent merkezi gibi farklý koruma ve müdahale statüleri tanýmlanan ve tarihi kimliðini kaybederek alan bazýnda fiziksel ve iþlevsel müdahalelerin yapýlmasý gerekliliði olan alanlarýn korunmasý ve canlandýrýlmasýna yönelik çalýþmalara yöntemsel bir örnek oluþturarak katký saðlamak amaçlanmaktadýr.
Bu çalýþma, Mersin Büyükþehir Belediyesi talebi ile Mersin Üniversitesi’nde gerçekleþtirilen “Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandýrma Modeli Araþtýrma Geliþtirme Projesi”’nin yöntem, tespit ve sonuç önerilerini sunmaktadýr. Çalýþmayla, Mersin tarihi kent merkezi gibi farklý koruma ve müdahale statüleri tanýmlanan ve tarihi kimliðini kaybederek alan bazýnda fiziksel ve iþlevsel müdahalelerin yapýlmasý gerekliliði olan alanlarýn korunmasý ve canlandýrýlmasýna yönelik çalýþmalara yöntemsel bir örnek oluþturarak katký saðlamak amaçlanmaktadýr. Bu çerçevede projenin gerekliliklerinin açýklandýðý giriþ bölümünden sonra ikinci bölümde tarihi kent merkezleri kentsel koruma çalýþmalarý örnekleri yer almaktadýr. Üçüncü bölümde proje yöntemi ve bulgular açýklandýktan sonra koruma ve canlandýrmaya yönelik belirlenen prensip ve stratejiler ile uygulamaya yönelik öneriler sunulmaktadýr. Sonuç bölümünde Mersin tarihi kent merkezi için önerilen çok paydaþlý, alanýn öncelikli sorunlarýna göre etaplama ve iþlevlere göre katýlým süreci öneren uygulama modeli deðerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Canlandýrma, koruma, Mersin, yenileme alaný; tarihi kent merkezi.

Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center

Meltem Uçar1, Fikret Zorlu2, Tuba Akar1, Züleyha Sara Belge2
1Department of Architecture, Mersin University Faculty of Architecture, Mersin, Türkiye
2Department of City and Regional Planning, Mersin University Faculty of Architecture, Mersin, Türkiye

Mersin historic city center has reached the present day by losing its historical identity to a great extent. Currently most of the heritage buildings are in danger by the effects of improper use and abandonment; most of the new buildings are incompatible with the historical texture and have physical problems. The Conservation Master Plan prepared in 1998 could not ensure the protection of the area and the continuity of its use. Declaring the 59.47-hectare area as the Renewal Area in 2015, including the urban conservation area and the conservation area transition zone, made the physical intervention processes in the historic city center more complex. The legislation required by the new status has made it difficult to make the necessary interventions in the area. Physical and functional interventions for conservation and use should be urgently planned in the historic city center. This study presents the method, survey outcomes and results of the "Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center" carried out at Mersin University with the request of Mersin Metropolitan Municipality. With this study, it is aimed to present a methodological framework to contribute the protection and revitalization of areas in the historic city center of Mersin, where different protection and intervention statuses are defined and where area based physical and functional interventions are required due to loses on historical identity.

Keywords: Revitalization, conservation, Mersin, renewal area; historic city center.

Meltem Uçar, Fikret Zorlu, Tuba Akar, Züleyha Sara Belge. Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center. Planning. 2022; 32(3): 383-407

Sorumlu Yazar: Meltem Uçar, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale