Planning. Baskýdaki Makaleler: PLAN-10438 | DOI: 10.14744/planlama.2024.10438

Kýr-Kent Çeperinde Ýklime Duyarlý Planlama Yaklaþýmý: Denizli Örneði

Gamze Aþýcý¹, Aysun Aygün Oður², Dalya Hazar^3
1Pamukkale Üniversitesi Mimarlýk ve Tasarým Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalý, Denizli, Türkiye
²Pamukkale Üniversitesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Denizli, Türkiye; Florida Üniversitesi, Tasarým, Ýnþaat ve Planlama Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Florida, ABD
³Ýzmir Büyükþehir Belediyesi, Strateji Geliþtirme Dairesi Baþkanlýðý Ýzmir Planlama Ajansý, Ýzmir, Türkiye

Kentsel ve kýrsal alanlar iklim deðiþikliðinin etkilerine karþý kýrýlgan bir yapýdadýr ve sosyo-mekânsal yapýsý itibariyle iklim deðiþikliðine baðlý yaþanan doða olaylarý ve afetlerden doðrudan olumsuz etkilenmektedir. Kýrýlgan yapýlarý göz önüne alýndýðýnda sosyal ve mekânsal dayanýklýlýðý arttýrmak günümüzde iklim deðiþikliði ile mücadele sürecinde önem kazanmýþ durumdadýr. Bu bakýmdan, yerel düzeyde gerçekleþtirilen eylemlere yön verecek, kentsel ve kýrsal alanlarý bütüncül bir yaklaþýmla ele alacak yöntem ve stratejilere ihtiyaç bulunmaktadýr. Bu ihtiyaçtan yola çýkarak, bu çalýþma, iklim deðiþikliði ile mücadele sürecinde kentsel ve kýrsal alanlarýn bütüncül bir çerçeveden deðerlendirilmesini ve önemli bir geçiþ bölgesi olarak kabul edilen kýr-kent çeperinin iklim deðiþikliði ile mücadele sürecindeki öneminin ortaya koyulmasýný amaçlamaktadýr. Bu amaç doðrultusunda, ‘‘Kýr-kent çeperinin iklim deðiþikliði karþýsýndaki kýrýlganlýklarý ve potansiyelleri nelerdir?’’ ve ‘‘Kýr-kent çeperi iklime uyumlu nasýl planlanabilir?’’ sorularýna Denizli kýr-kent çeperi örneði üzerinden yanýt aranmaktadýr. Yapýlan çalýþma ile öncelikle iklim deðiþikliðine karþý uyum/risk faktörlerini deðerlendirmek amacýyla bir kriter seti tanýmlanmýþ ve odaklanýlan kriterler doðrultusunda Denizli kentinin geliþme eðilimleri incelenerek çeper bölge üzerinden seçilen bir alt bölge kapsamýnda alan araþtýrmasý yapýlmýþtýr. Mekânsal gözlem ve derinlemesine görüþmeler yoluyla çalýþma alanýnýn sosyo-mekânsal özellikleri, geliþme eðilimi ve gelecek öngörüleri tespit edilmiþ, sorun ve potansiyelleri sorgulanmýþ, sonuçta iklime duyarlý planlama stratejileri tartýþýlmýþtýr. Yapýlan çalýþma ile iklime dayanýklý ve sürdürülebilir kýrsal-kentsel çevrelerin planlanmasýna iliþkin genel bir çerçeve tanýmlanmakta ve Denizli gibi orta ölçekli kentler için örnek bir iklime uyumlu planlama yaklaþýmý/rehberi ortaya konmaktadýr.

Anahtar Kelimeler: Denizli, iklim deðiþikliðine uyum, kent planlama, kýr-kent çeperi.

---

Climate Compatible Planning Approach in Rural-Urban Fringe: The Case of Denizli

Gamze Aþýcý¹, Aysun Aygün Oður², Dalya Hazar^3
1Department of City and Regional Planning, Pamukkale University Faculty of Architecture and Design, Denizli, Türkiye
²Department of City and Regional Planning, Pamukkale University, Denizli; University of Florida, College of Design, Construction and Planning, Department of Urban and Regional Planning, Florida, USA
³Izmir Metropolitan Municipality, Strategy Development Department Izmir Planning Agency, Ýzmir, Türkiye

Urban and rural areas are highly vulnerable to the effects of climate change and are adversely impacted by the natural disasters it causes. Given this vulnerability, enhancing social and spatial resilience has become crucial in combating climate change. To address this, there is a need for methods and strategies that guide local actions and take a holistic approach to both urban and rural areas. This study aims to examine urban and rural areas from a comprehensive perspective in the context of combating climate change and to highlight the significance of the rural-urban fringe, an important transitional zone, in this process. Specifically, the research seeks to answer the following questions: "What are the vulnerabilities and potentials of the rural-urban fringe in the fight against climate change?" and "How can the rural-urban fringe be planned to adapt to climate change?" Denizli rural-urban fringe serves as a case study to explore these questions. The study first established criteria for evaluating adaptation and risk factors related to climate change. A field study was then conducted in a sub-region selected from the periphery of Denizli, based on the city's development trends and the established criteria. Through spatial observations and in-depth interviews, the socio-spatial characteristics, development trends, and future projections of the study area were identified, with its problems and potentials analyzed. Based on this analysis, adaptive planning strategies were proposed. Ultimately, the study presents a framework for planning climate-resilient and sustainable rural-urban environments and offers a climate-responsive planning approach/guideline for medium-sized cities such as Denizli.

Keywords: Denizli, climate change adaptation, urban planning, rural-urban fringe.

---

ATIF KOPYALA