XHýzlý Arama
Çoklu Krizler Çaðýnda Türkiye’de Dirençli Kentsel Gýda Sistemlerinde Yeni Politikalar, Eðilimler ve Deneyimler
Uygar Dursun YýldýrýmGaziantep Üniversitesi Ýslahiye Ýktisadi Ýdari Bilimler Fakültesi, Kentleþme ve Çevre Sorunlarý Ana Bilim Dalý, GaziantepGýda krizi, COVID-19, küresel ýsýnmaya baðlý artan kuraklýk ve depremler gibi geliþmeler, dünyada ve Türkiye’de nüfusun aðýrlýklý olarak yaþadýðý kentleri ani þoklara karþý güçlendirme ve dirençli hâle getirme tartýþmalarýný yaygýnlaþtýrmaktadýr. Bu süreçte endüstriyel gýda sistemine iliþkin sorgulamalar artarken, çoklu krizler aktörleri yeni politikalar ve stratejiler etrafýnda gýda sistemleri inþa etmeye zorlamaktadýr. Türkiye’de uluslararasý örgütlerden merkezi devlete, yerel yönetimlerden gýda inisiyatifleri ve kadýn örgütlenmelerine kadar birçok aktör özellikle kent ölçeðinde yeni modeller geliþtirmektedir. Bu çerçevede çalýþmada; Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraþ, Adana, Mardin gibi kentlerde uluslararasý örgütler, bakanlýklar ve yerel inisiyatifler arasýndaki iþbirlikleriyle kurulan yerel gýda sistemleri ele alýnmýþtýr. Yeni kooperatiflerin merkezi roller üstlendiði kentsel gýda sistemleri; kadýn üreticiler, küçük aile üreticileri ve mültecilerle küresel örgütler, bakanlýklar, yerel yönetimler ve STK’lar gibi farklý ölçeklerdeki aktörleri bir araya getiren modellere dönüþmüþtür. Yerel gýda sistemleri; yönetiþim mekanizmalarý, tedarik zincirleri, yerelleþme ve dirençlilik potansiyelleri bakýmýndan deðerlendirilmiþtir. Çalýþmada 2021–2022’de yapýlan saha araþtýrmasý verileri ile 2023–2024’te tekrarlanan ziyaretlerdeki gözlemlerden yararlanýlmýþtýr. Çoklu aktörlerin destek ve iþbirlikleri çerçevesinde geliþen kentsel gýda sistemleri; küçük çiftçiler, kadýnlar ve mültecilerin sistemle entegre olmasýnda kritik roller üstlenmektedir. Ancak üst ölçekteki kurumsal yapýlarýn güçlü etkileri dirençli sistemlerin inþasý bakýmýndan yeni sorunlar da yaratmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Kooperatifler, yönetiþim, yerelleþme, dirençlilik, kentsel gýda sistemleri.New Policies, Trends, and Experiences in Resilient Urban Food Systems in Türkiye in the Age of Multiple Crises
Uygar Dursun YýldýrýmDepartment of Urbanization and Environmental Issues, Gaziantep University Ýslahiye Faculty of Economics and Administrative Sciences, Gaziantep, TürkiyeDevelopments such as the food crisis, COVID-19, increasing drought due to global warming and earthquakes are prompting widespread discussions on how to strengthen and make cities, in which the majority of the world’s population now resides, more resilient to sudden shocks, both globally and in Türkiye. As questioning of the industrial food system becomes more prevalent, crises and shocks are compelling many actors to construct new food systems centered around fresh food policies and strategies. Within this broader context, this study examines local food systems established through cooperation between international organizations, ministries, and local initiatives within the frame-work of local/rural development policies in cities in Türkiye such as Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraþ, Adana, and Mardin. These local food systems, in which newly established cooperatives play key roles, have evolved into models that bring together actors of various scales—such as women producers, small family producers, and refugees—with global organizations, ministries, and NGOs. The study focuses on these local food systems in terms of their governance mechanisms, supply chains, localization, and resilience potential. The research draws on data collected during fieldwork conducted in 2021 and 2022, as well as observations made during subsequent field visits in 2023 and 2024. Urban food systems evolving through the support and collaboration of multiple actors play a critical role in integrating small farmers, women, and refugees into the system. However, the strong influence of higher-level institutional structures also poses new challenges in building resilient systems.
Keywords: Cooperatives, governance, localization, resilience, urban food systems.Makale Dili: Ýngilizce