Tarýmsal faaliyetler, temel gýda üretiminin ötesine geçerek ekonomik, sosyal, rekreasyonel ve çevresel boyutlar kazanmýþtýr. Kentsel tarým, özellikle kentsel gýda planlamasýnda öncelikli uygulama olarak öne çýkmaktadýr. Bu çalýþma, yerel ölçekte daha sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gýda sistemi oluþturmak amacýyla, zemin seviyesi/toprak üstü kentsel tarým alanlarýnýn belirlenmesini incelemektedir. Kentsel tarým alan seçme kriterlerini tanýmlamak için mekansal çok kriterli analiz yaklaþýmý kullanýlmýþ, 10 parametre ve 20 alt kriter belirlenmiþtir. Kriter aðýrlýklarýný hesaplamak için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemi olan Analitik Hiyerarþi Süreci (AHS) yaklaþýmý kullanýlmýþtýr. Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) aracýlýðýyla Ýstanbul/Beylikdüzü ilçesi için mekansal analizler gerçekleþtirilmiþtir. Ön bulgularý, kirletici kaynaklardan uzaklýðýn kentsel tarým alaný seçiminde en önemli faktör olduðunu ve inþa edilmiþ çevrenin alan seçiminde sosyal ve doðal çevrelerden daha etkili olduðunu göstermiþtir. Mekansal analiz bulgularý ise Beylikdüzü ilçesi için en uygun kentsel tarým alanlarýnýn üretime ayrýlmasý durumunda ilçenin taze gýda ihtiyacýnýn %13’ünün karþýlanabileceðini ve yýllýk 350 ton CO2 tasarrufu saðlanabileceðini ortaya koymaktadýr. Ýlçenin potansiyel kentsel tarým alanlarýnýn üç bölgede mekansal olarak yoðunlaþtýðý görülmektedir. Bulgular, yerel gýda politikalarý geliþtirmemize ve uygulamamýza olanak saðlamaktadýr.
Anahtar Kelimeler: AHP, GIS, local food production, MCE, urban agriculture.Agricultural activities have evolved beyond supplying fundamental food needs to include economic, social, recreational, and environmental aspects. Urban agriculture has gained importance as the primary application of urban food planning. This study aims to examine how ground level urban agricultural areas will be determined to create a more sustainable, safe, and fair food system at the local level. A spatial multi-criteria analysis was conducted to establish the criteria for site selection, resulting in the identification of ten parameters and twenty sub-criteria. The Analytical Hierarchy Process (AHP), a multiple decision-making (MCE) method, was also used to determine the relative weights of these criteria. Spatial analyses were performed for Beylikdüzü, a district in metropolitan Istanbul, using Geographic Information Systems (GIS). Preliminary findings indicate that distance from pollutant sources is the most crucial factor in urban agricultural area selection. Additionally, the built environment was found to exert a greater influence than social and natural factors. The spatial analysis reveals that if the most suitable urban agricultural areas for Beylikdüzü district are allocated for production, 13% of the district’s fresh food needs can be met and 350 tons of CO2 can be saved annually. These areas are predominantly concentrated in three specific regions. Overall, the findings provide a basis for developing and implementing local food policies.
Keywords: AHP, GIS, local food production, MCE, urban agriculture.