Planning. 2021; 31(3): 448-465 | DOI: 10.14744/planlama.2021.82712

Müþtereklerin Çitlenmesi Ekseninde Kadýnlar: Ekofeminist Perspektiften Türkiye’de Çevre Hareketleri

Dalya Hazar Kalonya
Pamukkale Üniversitesi Mimarlýk ve Tasarým Fakültesi, Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Denizli

Ekofeminist perspektif tarafýndan yapýlan yakýn tarihli çalýþmalar, toplumsal cinsiyet, çevre/doða, doðal varlýklar, müþterekler ve çevre eylemleri arasýndaki karþýlýklý iliþkilere iþaret ederken; biyoçeþitliliðin korunmasýnda kadýnlarýn küresel rolünü de tartýþmaktadýr. Kýrsalda yaþayan ve geçimi doðal varlýklara baðlý olan kadýnlar ile bitki biyoçeþitliliði ve tohumlarýn korunmasý arasýndaki belirgin iliþki yabancý literatürde sýklýkla ifade edilmektedir; ancak bu konu Türkiye’de henüz yeterince tartýþýlmamýþtýr. Kýrsalda kadýnlar, tohumlarýn çeþitliliði ve sürekliliðinden, gýda döngüsü ve güvenliðinden, yem bitkilerinden, hayvancýlýktan, ormancýlýktan ve daha birçok üretim ve toplumsal yeniden üretim aracýndan sorumludur. Kadýnlarýn bu görünmez emeði, büyük tarým þirketlerinin dikte ettiði kýsýr monokültürler ile biyoçeþitliliðin kadimden beri süregelen, uzun erimli varlýðý arasýndaki çatýþmanýn tam ortasýndadýr. Buna ek olarak, ekofeminist perspektiften bakýldýðýnda, doðal varlýklarýn ve/veya ekolojik müþtereklerin çitlenmesine tepki olarak ortaya çýkan çevre eylemleri içerisinde kadýnlarýn oldukça görünür, hatta ön planda olduðu dikkat çekmektedir. Çalýþma, ekofeminizm, müþterekler ve çevre hareketleri kavramlarýna dair yapýlan literatür taramasý ve Türkiye’deki çevre hareketlerine dair yapýlan medya analizi aracýlýðýyla çevre/doða ve kadýnlar arasýndaki iliþkiyi müþtereklerin çitlenmesi ekseninde tartýþmakta ve CBS analiz araçlarýný kullanarak Türkiye’deki çevre hareketlerini mekansallaþtýrmaktadýr.

Anahtar Kelimeler: CBS, çevre hareketleri; ekofeminizm; kýrsal politikalar; müþterekler; toplumsal cinsiyet; Türkiye.

---

Women in the Axis of the Enclosure of Commons: Environmental Movements in Turkey from the Ecofeminist Perspective

Dalya Hazar Kalonya
Pamukkale University Faculty of Architecture and Design, Department of City and Regional Planning, Denizli

Recent studies by ecofeminist perspective refer to the interrelations between gender, environment/nature, natural assets, commons and environmental movements while also discuss the global role of women within the biodiversity protection. The significant relation between the plant diversity and seed protection and the rural women whose livelihood depend on the natural assets is stated in the foreign literature; however, this issue is not adequately discussed in Turkey yet. Rural women are responsible for the seed diversity and sustainability, food cycle and safety, forage crops, husbandry, forestry and many other production and common reproduction tools. This invisible labor of women is in the midst of the conflict between the barren monocultures dictated by major agricultural companies and the immemorially lasting and long-range asset of biodiversity. In addition, from the ecofeminist perspective, it is noteworthy that women are highly visible and even at the forefront in the environmental movements that emerge as a reaction to the enclosure of the natural assets and/or ecological commons. The study discusses the relationship between the natural resources and women within the axis of the enclosure of the commons through the literature review on the concepts of ecofeminism, commons and environmental movements; and spatializes the environmental movements in Turkey by using GIS analyst tools through the media analysis.

Keywords: GIS, environmental movements; ecofeminism; rural policies; commons; gender; Turkey.

---