Planning. 2021; 31(3): 361-367 | DOI: 10.14744/planlama.2021.64426

Tasarýmda Deðer-Yarar Ýliþkisi ve Temsil Problemi Üzerine Bir Ýrdeleme

Murad Babadað¹, Oðuz Haþlakoðlu^2
1Bahçeþehir Üniversitesi Mimarlýk ve Tasarým Fakültesi, Endüstriyel Tasarým Bölümü, Ýstanbul
²Ýstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, Ýstanbul

Bu makalede, “iyi tasarým” kavramýnýn önce deðer baðlamý, yapma/olma iliþkisi üzerinden, bilginin deðere dönüþmesi ve “iyi” çerçevesinde, sonra da, yine yapma/olma iliþkisi kapsamýnda çaðdaþ tasarým yaklaþýmlarýyla kýyaslanarak irdelenecektir. Ýnsanýn tasarým yoluyla bilgi ve deðer baðlamý üzerinden kendisini bir tür olarak nasýl doðayý araçsallaþtýrarak ayrýcalýklý bir konuma getirdiði, temsil inþa edebilme vasýtasýyla kendini bir tür olarak nasýl tesis ettiði ortaya konulmaya çalýþýlacaktýr. Doðada hâlihazýrda duran bir malzeme ve kuvveti birleþtirerek bu yaptýðý nesne üzerinden deðer kavramýný keþfetmesi ve bu keþfi mimetik eylem sayesinde yapabilmesi irdelenecektir. Öte yandan insanýn bu faaliyet vasýtasýyla edindiði ve diðer canlýlarýn yapamadýðý seviyede temsil yapabilmesi sayesinde benlik tesisinin nasýl kurulduðuna dair bir öneride bulunulacaktýr. Böylece ‘yapma’ eylemi üzerinden bilgi ve deðer baðlamýnýn nasýl bizatihi insanýn ‘olma’ esasýnda kendisini ürettiði araþtýrýlacaktýr.

Anahtar Kelimeler: Bilgi, deðer, tasarým; taþ alet; Tekhnê; yapma/olma; iþlev; yarar; iyi.

---

A Discussion on the Value-Utility Relationship and Representation Problem in Design

Murad Babadað¹, Oðuz Haþlakoðlu^2
1Bahçeþehir University Faculty of Architecture and Design, Department of Industrial Design, Istanbul
²Istanbul Technical University, Faculty of Architecture, Department of Art History, Istanbul

This article first examines the concept of “good design” in the context of virtue, with respect to the making/becoming relation, as part of knowledge turning into virtue and the concept of ‘good’, then compares it to the contemporary approaches of design again with respect to the making/becoming relation. An explanation of how humans privilege themselves as a species by using nature as an instrument by means of design based on the contexts of knowledge and virtue will be attempted. The fact that humans learn and experience the ways of acquiring the knowledge of making, of protecting and transferring that knowledge on one hand, on the other hand, they attain the concept of virtue through the tool they have made that functions properly and completely will be discussed. In this way, how the context of knowledge and virtue produces itself in the principle of ‘being’ that is actually of humans will be investigated through the action of ‘making’.

Keywords: Knowledge, virtue, design; stone tool; Tekhné; making/be-coming; function; utility; good.

---