Mekansal Yapý Özellikleri Açýsýndan Ýklim Deðiþikliðine Karþý Risk Taþýyan Bölgelerin Saptanmasý, Ýzmir

Kentler, iklim deðiþikliðinin olumsuz etkilerinden en çok etkilenen insan yerleþmelerini oluþturmaktadýr. Dolayýsýyla iklim deðiþikliði ile mücadele kapsamýnda yürütülen adaptasyon politikalarýnýn önemli bir bölümü kentlere yönelmiþtir. Ayný doðrultuda adaptasyon odaklý kentsel planlama süreçlerinin geliþtirilmesi de önemli stratejilerden biri haline gelmiþtir. Kentlerde yaþayanlar, iklim deðiþikliðine baðlý geliþebilecek afetler nedeniyle ölüm, hastalýk, mal kaybý gibi risklerle karþýlaþabilmektedir. Kentli nüfusun bu risklere karþý kýrýlgan olmalarýna neden olan ve kýrýlganlýk düzeyini etkileyen birçok faktör bulunmaktadýr. Bu faktörlerden birini mekansal yapý özellikleri oluþturmaktadýr. Mekansal yapý özellikleri nedeniyle iklim deðiþikliðine karþý risk taþýyan bölgelerin saptanmasý, kýrýlganlýðýn azaltýlmasý amacýnda geliþtirilecek kentsel adaptasyon politikalarýnýn oluþturulmasý açýsýndan oldukça önemlidir. Ýklim deðiþikliðine baðlý geliþen etkilerden, aþýrý yaðýþ ve deniz seviyesinin yükselmesi tehditlerinin yol açtýðý sel, taþkýn ve su baskýný sorunlarý bu makalede temel alýnmakta ve bu sorunlara baðlý riskli bölgelerinin saptanmasýnda bir yaklaþým ve yöntem ortaya konmaktadýr. Makalede aþýrý yaðýþ ve deniz seviyesinin yükselmesi tehditlerine karþý kýrýlganlýðý artýran temel mekansal faktörler belirlenmiþ ve mekansal açýdan risk taþýyan bölgeler, yerleþik dokunun bulunduðu konumlarýn fiziksel özellikleri temelinde risk taþýyan bölgeler ile yapýlaþma özellikleri temelinde risk taþýyan bölgelerin toplamýndan elde edilmiþtir. Ýzmir Kentinde sel, taþkýn ve su baskýnýna karþý risk taþýyan bölgeler beþ düzey halinde saptanmýþtýr. Bulgular, kentlerin yapýlaþmaya iliþkin özelliklerinin ve geliþim süreçlerinin mekânsal açýdan risk düzeylerinin belirlenmesinde önemli bir yere sahip olduðu göstermiþtir. Elde edilen sonuçlar, adaptasyon odaklý kentsel politikalarýn üretilmesine, kentsel yerleþik alan içerisinde ilk müdahale alanlarýnýn saptanmasý ve mevcut planlarda üretilen yer seçimi kararlarýnýn sorgulanmasýna katký saðlamaktadýr.

Determination of Areas Vulnerable to Climate Change Due to Spatial Structure Characteristics, Izmir

Cities are the human settlements most affected by the adverse effects of climate change. Therefore, an important part of the adaptation policy implemented in the context of addressing climate change focuses on cities. In addition, creating an adaptation-oriented urban planning process has become one of the most important strategies. People living in urban areas may face many risks, such as illness and deaths caused by disasters that are the result of climate change. There are many factors that make the urban population vulnerable to these risks. Spatial structure characteristics are one of these factors. The identification of districts most susceptible to the effects of climate change as a result of spatial structure characteristics is very important for urban adaptation policies. Flooding and overflow problems caused by excessive precipitation and sea level rise due to climate change are the basis of this research to identify areas most at risk in the city of Izmir. The primary spatial factors that increase vulnerability to the threats of excessive precipitation and sea level rise were identified and the zones most at risk based on building characteristics and development were determined. Five levels of risk were assigned. The results and methodology can be used to contribute to adaptation-based urban policies, determine priority intervention zones in urbanized areas, and question the land use decisions in current plans.