Kadýköy Örneðinde Alternatif Tiyatro Sahnelerinin Kamusallýk Baðlamýnda Kamusal Mekân ile Etkileþimi

Makalede, öncelikle toplumsal ortak yaþamýn kurulmasýnda ve toplumun kendini ifadesinde önemli olan kamusal alan kavramýný kamusal mekân kavramý ile iliþkilendiren teorik bir çerçeve tanýmlanmaktadýr. Bunun için farklý kuramsal yaklaþýmlar iliþkisel olarak ele alýnmaktadýr. Kamusal alanýn bir tartýþma ortamý olduðu temel tanýmýndan hareketle, bu tartýþma ortamýnýn düþünce üretiminden beslendiði ortaya koyulmaktadýr. Bu çerçevede, önce son dönemde kültür ve düþünce üretim mekâný olarak Kadýköy merkezinde geliþen alternatif tiyatro sahnelerinin kamusallýk baðlamý tartýþýlmaktadýr. Ardýndan tiyatrolar mekânsal boyutlarý ile tipolojik olarak incelenmekte ve dört alternatif sahne örneðinde sanatçýlarýn gözünden ve gözleme dayalý olarak ele alýnmaktadýr. Makalede, alternatif sahnelerin kamusallýðý ve kamusal mekân ile etkileþimleri gözlem, mekânsal analiz ve derinlemesine mülakat yöntemleri ile deðerlendirilmiþtir. Bu bakýþ açýsýyla, tiyatrolara özgü yerel dinamiklerin faklý kamusallýk araçlarý ortaya çýkarabildiði gözlemlenmiþtir. Sonuç olarak, tiyatro sahnelerinin kamusal tartýþma için ortam oluþturduðu, kamusal mekânlarý doðrudan ya da dolaylý etkileyebildiði, kentsel dokunun kamusal mekân ile tiyatro iliþkisinde önemli, sanatçýlarýn bakýþ açýsýnýnsa belirleyici olabildiði ve tiyatrolarýn hem mekânsal kullaným biçimlerine hem de sokak sakinlerinin toplumsal iliþkilerine etkide bulunabildiði ortaya konmuþtur. Makale, tüm bu bileþenlerin bütüncül olarak ele alýnmasýyla tiyatrolar örneðinde, sosyo-kültürel mekânlar için farklý yaklaþýmlarýn geliþtirilebileceðine dikkat çekmektedir.

The Impact of Alternative Theater Stages on Public Spaces within the Context of Publicness in Kadýköy

This study defines a theoretical frame that associates the concept of the public sphere as a significant component of public life with the concept of public space based on the common ground of publicness. The concepts of ‘publicness’ and the ‘public sphere’, which are used in an explanatory manner for forming common life, also reach beyond this in their consideration of social life as a socialization environment. These issues were discussed based on different approaches. Considering a basic definition of the public sphere as a discussion environment, an argument is made that this discussion environment is supported by the production of ideas. Newly-formed theater environment might have a positive role to reinforce to publicness as previous studies shows. Considering that, the conceptual and spatial aspects of publicness, as presented in this field study concerning alternative stages in Kadýköy, Ýstanbul, were reviewed through four typologically different theater cases. This study evaluated alternative stages’ interaction with the public space based on observations, spatial analysis and in-depth interviews with theater artists. It was observed that theater stages either directly or indirectly interact with public spaces. Besides, artists’ perspectives can determine and impact both the spatial uses of theaters and social relationships with neighborhood residents. Holistically reviewing all relevant components within this context and using theaters as a case study, this article points out that theaters as sociocultural spaces are a feature in publicness on diverse layer of urban life.