Hazýr Giyim Sektörünün Uluslararasý Üretim Coðrafyasýnýn Biçimlenme Dinamikleri ve Bu Dinamiklerin Ýstanbul’a Etkileri

Bu makalenin amacý, hazýr giyim sektörünün uluslararasý üretim coðrafyasýný biçimlendiren faktörleri incelemek, bu faktörlerin hangilerinin Ýstanbul’u nasýl etkilediðini araþtýrmaktýr. Bu amaçla, Ýstanbul’da yer seçmenin hazýr giyim firmalarýna sunduðu avantajlar ve dezavantajlar incelenmiþ, firmalarýn hangi sebeplerle Ýstanbul’u tercih ettiði ve hangi sebeplerle Ýstanbul’dan ayrýldýðý araþtýrýlmýþtýr. Çalýþma genel olarak ikincil verilere dayanmaktadýr. Ayrýca yazarýn hazýr giyim sektörünün uluslararasý tedarik zincirinin coðrafyasýndaki deðiþimleri ele alan doktora tezi kapsamýnda yaptýðý alan çalýþmasýnýn sonuçlarýndan da faydalanýlmaktadýr. Sanayi firmalarý 1950’lerden itibaren büyük ve ucuz arsa temin edebilmek için Ýstanbul’un dýþýna çýkmýþ; pazara, Ýstanbul’a ve nitelikli iþgücüne yakýnlýk ve ulaþýlabilirlik gibi faktörlerin etkisiyle Ýstanbul’un doðusuna ve batýsýna kaymýþtýr. Bu desantralizasyon süreci teþvik politikalarý ve yapýlan planlarla da desteklenmiþtir. 2000’li yýllardan itibaren de Ýstanbul’daki hazýr giyim firmalarýnýn bir bölümü iþgücünün ucuz olduðu ülkelere kaymýþtýr. Bununla beraber, 2009 TUÝK verilerine göre hazýr giyim firmalarýnýn %52’si Ýstanbul’da yer almaktadýr. Yapýlan araþtýrmalar göstermektedir ki Ýstanbul’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren firmalarýn neredeyse %90’ý Ýstanbul’dan ayrýlmayý istememektedir. Zengin iþgücü havuzu, Ýstanbul’un sektörün önemli pazarlarý olan Asya ve Avrupa pazarlarý ile güçlü iliþkileri, hazýr giyim sektörüne girdi saðlayan firmalarýn Ýstanbul’daki ofisleri ve bu ofislerin sunduðu yüz yüze iletiþim avantajý Ýstanbul’u, yüksek maliyetlere raðmen, halen hazýr giyim sektörü için tercih edilen bir merkez yapmaktadýr.

Dynamics That Form the Geography of International Production of Apparel Industry and Effects of These Dynamics on Istanbul

The aim of this paper is to investigate factors that shape the international production geography of apparel industry and to search which of these factors effect Istanbul. For this aim, ad - vantages and disadvantages of being located in Istanbul for ap - parel firms as well as the reasons of why apparel firms prefer to stay in Istanbul or to move from Istanbul have been investigated. Paper is generally based on secondary data. In addition, some of the results of field research, which is being made by the writer for her PhD thesis to investigate changes on geography of in - ternational supply chain of apparel industry, have been used. Industrial firms have been moved away from Istanbul to find out larger and cheaper land since 1950’s. They have moved to east and west of Istanbul with the effects of factors i.e. accessibility as well as being close to market, Istanbul and skilled labour. This decentralization process has been encouraged by incentive policies and master plans. Some of the apparel firms in Istanbul moved to countries where labor force was cheaper in 2000’s. However, according to TUÝK statistics, %52 of apparel firms have still been located in Istanbul. The researches show that nearly %90 of firms operating in textile industry do not want to move away from Istanbul. Rich labor pool, strong relationship of Istanbul with Asian and European Market and face to face com - munication advantages presented by Istanbul offices of the firms that supply input make Istanbul a preferable center for apparel industry despite of the higher costs.