XHızlı Arama
Türkiye’de Özel Proje Alanı (ÖPA) Olarak Belirlenen Tarım Alanları İçin Koruma Temelli Planlama Yaklaşımı Önerisi; Muğla Ovası Örneği
Neriman Yörür1, Ayşegül Altınörs Çırak1, Burcu Sılaydın Aydın1, Ülkü İnceköse2, Füsun Erduran Nemutlu3, Gönül Aydın4, Levent Atatanır4, Alper Yorulmaz41Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
2İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü
3Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü
4Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi Ve Bitki Besleme Bölümü
Tarım alanları insanın en temel gereksinimi olan gıdanın sağlanabilmesi için korunması ve sürdürülmesi zorunlu olan doğal nitelikli alanlardır. Endüstri Devrimi ile başlayan ve sonrasında küresel ölçeğe yayılan sanayi sektörü odaklı ekonomik kalkınma politikaları çerçevesinde gelişen sanayileşme ve kentleşme süreçlerinde tarım alanlarının gözden çıkarılmakta olduğu görülmektedir. Özellikle kent çeperlerindeki tarım alanları, mekansal büyüme talebi nedeniyle tarım dışı amaçla kullanılma tehdidi ve yapılaşma baskısı ile karşı karşıyadır. Tehdit altında olan tarım alanlarından birini Muğla Ovası oluşturmaktadır. Dolayısıyla mutlak tarım arazi niteliğinde olan ve aynı zamanda kentin doğal ve kültürel peyzajının da parçasını oluşturan Muğla Ovasının korunması ve tarımsal faaliyetlerin sürdürülmesi önem taşımaktadır. Ova, Muğla İli 1/25.000 Ölçekli Nazım İmar Planında Özel Proje ve Planlama Alanı (ÖPA) olarak belirlenmiş; bu çerçevede ovanın tarımsal niteliğinin korunması ve özgün niteliğinin devam ettirilmesine yönelik bir proje geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu makalede, Muğla Ovası’nın “Özel Proje ve Planlama Alanı” olarak tanımlanan bölümüne ilişkin hazırlanan fikir projesi kapsamında yapılan analizler ve geliştirilen öneriler aktarılmaktadır. Önerilerde temel olarak, ovanın tarımsal niteliğinin korunması ve ovayı kentli ile bütünleştirerek yapılaşma baskısının kırılmasının sağlanması hedeflenmiştir. Bu hedefi sağlamaya dönük olarak “kentsel tarım” başlığı çerçevesinde ele alınan yaklaşımların geliştirilmesi benimsenmiştir. Bu kapsamda geliştirilen stratejiler, tarım alanlarının korunması ve kullanılmasına ilişkin öneriler; Muğla Ovası tarımsal işletmeciler birliği tarımsal kalkınma kooperatifinin kurulması; kentleşme ve rant baskısının azaltılmasına yönelik öneriler ve kentlinin alanın doğal peyzajı ile bütünleştirilmesi şeklinde sıralanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: tarım alanları, Muğla Ovası, kentsel tarım, özel proje alanlarıProposal Of Conservation-Based Planning Approach For Agricultural Areas Designated As Special Project Area (ÖPA) in Turkey; Example of Mugla Plain
Neriman Yörür1, Ayşegül Altınörs Çırak1, Burcu Sılaydın Aydın1, Ülkü İnceköse2, Füsun Erduran Nemutlu3, Gönül Aydın4, Levent Atatanır4, Alper Yorulmaz41Dokuz Eylul University Faculty of Architecture City and Regional Planning Department
2İzmir Institute of Technology Faculty of Architecture Architecture Department
3Çanakkale Onsekiz Mart University Faculty of Architecture and Design Landscape Architecture Department
4Adnan Menderes University Faculty Of Agriculture Department Of Soil Science And Plant Nutrition
Agricultural areas are natural areas that must be protected and maintained in order to provide food, which is the most basic necessity of man. It is observed that agricultural areas are being removed from the industrialization and urbanization processes that are developed within the framework of industrial development oriented economic development policies that started with the Industrial Revolution and then spread to global scale. Especially agricultural areas in the urban fringes are threatened to be used for non-agricultural purposes due to the demand for spatial growth and are opposed to the pressure of settlement. One of the agricultural areas under threat is the Mugla Plain. Therefore, it is important to protect the Mugla Plain, which is an absolute agricultural land and at the same time constitute part of the natural and cultural landscape of the city, and to sustain the agricultural activities. Muğla Plain is designated as Special Project and Planning Area (ÖPA) in 1/25.000 Scale Master Plan; it was aimed to develop a project to preserve the original quality of the agricultural character of Plain in this frame. In this article, analyzes and proposals made within the scope of the idea project prepared for the section of Muğla Plain defined as “Special Project and Planning Area” are presented. In the proposals, it was aimed to protect the agricultural quality of the plains and to prevent the spread of the settlement by integrating the plain with the urban residents. Towards achieving this goal, it has been adopted to develop approaches dealt with under the heading of “urban agriculture”. Strategies developed in this context include recommendations on the protection and use of agricultural land; Establishment of agricultural development cooperative of Muğla Plain agricultural operators association; reduction of urbanization impact, and integrating the city with the natural landscape of the area.
Keywords: agriculture areas, Mugla Plain, urban agriculture, special project areasMakale Dili: Türkçe