XHýzlý Arama
Umudun Altyapýlarý: Afet Sonrasý Kentleþmede Prekarite, Radikal Empati ve Kolektif Umut için Kuramsal Bir Model
Devran BengüÝstanbul Arel Üniversitesi/Mimarlýk Fakültesi/Mimarlýk BölümüBu makale, afet sonrasý dirençliliði yalnýzca mühendislik boyutuyla sýnýrlamadan, Prekarite → Radikal Empati → Kolektif Umut akýþýný merkez alan Umudun Altyapýlarý (UA) adlý dört katmanlý (maddi–mekânsal, iliþkisel–pratik, söylemsel, zamansal) bir kuramsal model önerir. Bu çalýþmada ampirik bulgu raporlanmaz; katký üç eksendedir: (i) kuramsal — UA kavramsallaþtýrmasý ve prekarite–radikal empati–kolektif umut yönlü akýþýnýn planlama yazýnýna taþýnmasý; (ii) yöntemsel — baðlama uyarlanabilir bir sýnanabilirlik/raporlama þablonu (CFA → SEM akýþý, Panel A/B) ve yeni ölçek geliþtirmeden, geçerlenmiþ ölçeklerle uyarlama ilkeleri; (iii) uygulama/politika — Kolektif Eylem Niyeti’nin (KEN) sonuç/izleme göstergesi adayý olarak çerçevelenmesi. Kuramsal dayanak prekarite için Butler, umut için Bloch, radikal empati için Nussbaum ile Caswell ve Cifor çizgisidir. UA, geçerlenmiþ ölçeklerin baðlamsal uyarlamasýyla H1–H6 hipotez yollarýnýn (umut, empati, algýlanan prekarite, KEN) sýnanmasýna olanak tanýr. Þablonda ölçüm için CFA, yapýsal iliþkiler için SEM önerilir; aracýlýk (H6) Empati → KEN hattýnda öngörülür. Önerilen karma yöntem akýþý, etnografik/katýlýmcý atölyeler, söylem/anlatý analizi ve gözlemlerle nitel keþfi; uyarlanmýþ anketlerle nicel sýnamayý birleþtirir; söylemsel ve zamansal katmanlarda çerçeveleme, temsil eþitliði, vizyon/senaryo döngüleri gibi göstergeleri operasyonelleþtirir. Uygulamada UA, (i) yakýnlýk/eriþim, geçirgenlik ve esnekliði duygulanýmsal güvenlik–aidiyet hedefleriyle birlikte ele almayý; (ii) katýlým ve eþ-yönetimin kurumsallaþtýrýlmasýný; (iii) kapsayýcý çerçevelemenin vizyon ve senaryo döngüleriyle süreklileþtirilmesini önerir. Yeni ölçek geliþtirme iddiasý yoktur; ölçümler, çeviri–geri çeviri, uzman paneli ve pilot çalýþma adýmlarýyla baðlama uyarlanýr. UA, afet sonrasý mekânsal üretimi fiziksel olduðu kadar etik ve duygulanýmsal bir toplumsal dönüþüm olarak çerçeveleyen, operasyonel olarak sýnanabilir bir kuramsal mimari sunar.
Anahtar Kelimeler: Umut, Prekarite, Radikal empati, Mekânsal adalet, Afet sonrasý planlamaInfrastructures of Hope: A Theoretical Model for Precarity, Radical Empathy, and Collective Hope in Post-Disaster Urbanism
Devran BengüIstanbul Arel University/Faculty of Architecture/Department of ArchitectureThis article proposes a four-layer theoretical model—Infrastructures of Hope (IH)—that centers the flow Precarity → Radical Empathy → Collective Hope in post-disaster urbanism, moving beyond a purely engineering view of resilience. No empirical findings are reported. The contribution is threefold: (i) theoretical—articulating IH and introducing the directed chain precarity–radical empathy–collective hope to planning scholarship; (ii) methodological—offering a context-adaptable testability/reporting template (CFA → SEM flow, Panels A/B) and principles for adapting validated scales without new scale development; (iii) application/policy—framing Collective Action Intention (CAI) as a candidate outcome/monitoring indicator. The model draws on Butler for precarity, Bloch for hope, and Nussbaum with Caswell & Cifor for radical empathy. Through contextual adaptation of validated instruments, IH enables testing of H1–H6 paths (hope, empathy, perceived precarity, CAI). The template recommends CFA for measurement and SEM for structural relations; mediation (H6) is expected along the Empathy → CAI route. A mixed-methods sequence combines qualitative exploration (ethnographic/participatory workshops, discourse/narrative analysis, observation) with quantitative testing (adapted surveys), operationalising indicators such as framing, representational equity, and vision/scenario cycles in the discursive and temporal layers. In practice, IH recommends: (i) aligning proximity/access, permeability, and flexibility with affective safety and belonging; (ii) institutionalising participation and co-governance; and (iii) sustaining inclusive framing through vision and scenario cycles. No new scale development is claimed; measurements are adapted via back–translation, expert review, and piloting. IH frames post-disaster spatial production as an ethical and affective social transformation and offers an operationally testable theoretical architecture.
Keywords: Hope, Precarity, Radical empathy, Spatial justice, Post-disaster planningMakale Dili: Türkçe