Planning. Baskýdaki Makaleler: PLAN-33340

Yerel Yönetimler Odaklý Kentsel Gýda Planlamasý Ýçin GZTF Analizinin Kullanýlmasý: Ankara Mamak

Yaðmur Öcal¹, Feriha Yýldýrým^2
1Mamak Belediyesi
²Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalý

Bugün 8 milyarý aþan dünya nüfusunun 800 milyondan fazlasý yeterli besin bulamamakta olup iklimsel aþýrýlýklar, çevresel tahribatlar ve ekonomik krizler de göz önünde bulundurulduðunda gýda sistemleri konusunda iç karartýcý bir tablo ortaya çýkmaktadýr. Dünya genelindeki hýzlý kentleþme eðilimi, mevcut kaynaklarýn yoðun bir þekilde kullanýlmasýna ve gýda üretim alanlarýnýn azalmasýna neden olduðundan kentsel gýda planlamasý konusu önemli bir odak noktasý haline gelmiþtir. Kentsel gýda sistemlerinin þekillenmesinde birçok aktör bulunmaktadýr. Yerel yönetimler, gýda sistemlerinin sürdürülebilir planlanmasýnda ve dönüþtürülmesinde gýda sistemlerinin diðer aktörlerine kýyasla daha etkin olabilecek bir konumdadýr. Çalýþma alaný olan Ankara’nýn Mamak Ýlçesi için yerel yönetimler büyükþehir ve ilçe belediyesinden oluþmaktadýr. Mamak, Cumhuriyet’in kuruluþuna dek tarýmsal anlamda bütünüyle kendine yeten bir yerleþme iken 1950’lerden itibaren tarým topraklarýnýn yerleþime açýlmasý ile metropoliten kente baðýmlý bir ilçeye dönüþmüþtür. Mamak ilçesinde, tarým ve gýda konusunda yapýlan tarýmsal girdi destekleri, kentsel tarým projeleri ve kooperatif oluþumlarý bulunmakla birlikte, bu çalýþmalar bütüncül bir kurgudan ve faaliyetten uzaktýr. Kentsel gýda sistemlerinde, yerleþime yönelik doðal-sosyal-yapýlaþmýþ çevre analizleri, yerel yönetimler yetki-nitelik analizi ve bu çerçevede oluþturulan GZTF analizi bütüncül bir planlama için kritik önemdedir. Bu çalýþmada, yaklaþýk 700.000 nüfuslu ve büyük oranda metropol etkisindeki Mamak Ýlçesi için yerel yönetimler odaklý bir kentsel gýda sistemi kurgusunda temel taþlardan biri olan GZTF analizi hazýrlanmýþtýr.

Anahtar Kelimeler: Kentsel gýda planlamasý, gýda sistemleri, yerel yönetimler, sürdürülebilirlik, GZTF analizi.

---

Using SWOT Analysis for Urban Food Planning Focused on Local Governments: Mamak, Ankara

Yaðmur Öcal¹, Feriha Yýldýrým^2
1Mamak Municipality
²Gazi University, Institute Of Science, Department Of Environmental Sciences

Today, more than 800 million people out of a global population exceeding 8 billion cannot find sufficient food, and considering climatic extremes, environmental degradation, and economic crises, a bleak picture emerges regarding food systems. The rapid urbanization trend worldwide has led to the intensive use of existing resources and a decrease in food production areas, making urban food planning an important focal point. Many actors are involved in shaping urban food systems. Local governments are in a position to be more effective in the sustainable planning and transformation of food systems compared to other actors. In the case of Mamak District in Ankara, local governments consist of metropolitan and district municipalities. Mamak was a self-sufficient settlement in agricultural terms until the establishment of the Republic but has transformed into a district dependent on the metropolitan city since the 1950s due to the opening of agricultural lands to settlement. In the Mamak district, there are agricultural input support programs, urban agriculture projects, and cooperative formations related to agriculture and food; however, these efforts are far from a holistic framework and action. In urban food systems, analyses of the natural-social-built environment related to the settlement, local government authority-qualification analysis, and the SWOT analysis created within this framework are critical for comprehensive planning. This study has developed a SWOT analysis, one of the cornerstones of a local government-centered urban food system design for Mamak District, which has a population of approximately 700,000 and is largely under metropolitan influence.

Keywords: Urban food planning, food systems, local governments, sustainability, SWOT analysis.

---

ATIF KOPYALA