Piyasa Koþullarýnda Kentsel Sit Kararýnýn Taþýnmaz Deðeri Üzerindeki Etkileri: Talas (Kayseri) Örneði

Bir kentin mirasý otantik nitelikleri ile kent kültürü ve kimliðinin vazgeçilmez unsurlarýdýr. Koruma altýna alýnmýþ mirasýn toplum-sal ve kültürel deðerlerinin, ölçmeye ya da tartýþmaya yer býrak-madan kabul edilmesi beklenir. Diðer yandan, toplumun ortak kültürünün öðeleri olan bu deðerler, özel mülkiyet haklarýndan ötürü taþýnmaz piyasasýna konu olduklarýndan, kentsel geliþme dinamiklerinin ve imar koþullarýnýn da doðrudan etkisi altýnda kalmaktadýrlar. Bu açýdan toplumsal deðer ve ekonomik deðer arasýndaki iliþki kentsel koruma eyleminin amacýna ulaþmasýn-da önemli bir parametre haline gelmektedir. Korumada baþarýlý sonuçlara ulaþabilmek için mirasýn toplumsal ve kültürel deðeri üzerinde tüm aktörler arasýnda bir konsensüs zorunludur. An-cak, Ülkemizde gözlenen deneyimler dikkate alýndýðýnda koruma statüsü ve kararlarýnýn tarihi miras açýsýndan ekonomik anlam-da olumsuz bir algý yarattýðý görülmektedir. Bu çalýþmada Talas (Kayseri) kentsel sit alanýnýn içinde ve dýþýnda yer alan taþýnmaz-larýn 2012-2019 yýllarý arasýnda gösterdiði ekonomik deðer deði-þiminin karþýlaþtýrýlmasý amaçlamaktadýr. Sit alaný içinde bulunan ama üzerinde tescil kaydý bulunmayan taþýnmazlar ile kentsel sit alaný dýþýnda bulunan ve son dönemde hýzlý kentleþme göste-ren alanlarda bulunan taþýnmazlarýn deðerleri enflasyon, döviz ve hedonik konut fiyat endeksi oranlarý açýsýndan hesaplanmýþ ve karþýlaþtýrýlmýþtýr. Makalede Talas’ta kentleþme sürecinde yaþanan hýzlý rant dönüþümü ve kentsel sit alanýnda taþýnmaz deðerlerindeki gözlenen deðiþim, sermaye piyasasý koþullarýnda gerçekleþmiþ rakamlarý ile tartýþýlmýþtýr.

The Effects of Conservation Registration Status on Real Estate Market Values on Talas (Kayseri) Case

The heritage of a city is the essential element of urban cul-ture and identity with their authentic qualities. The social and cultural values of the registered heritage are expected to be agreed on without any consideration or argumentation. On the other hand, these values are under the direct influence of ur-ban development and construction sector because they, at the same time, are the economic properties together with own-ership rights. In this respect, the relationship between social value and economic value becomes an important parameter in achieving the goal of urban conservation action. In order to ob-tain successful results in conservation a consensus on the social and cultural value of the heritage is mandatory among all ac-tors. However, considering our experiences it is seen that the heritage registration and conservation status create a negative perception for historic buildings or areas in economic manner. This paper aims to compare the economic value changes of the real estates that are positioned inside and outside of the Talas (Kayseri) urban conservation area between 2012 and 2019. The plots that are not registered as heritage in urban conservation area and the plots take place in rapidly urbanised parts of Talas outside of the conservation area are valuated and compared ac-cording to inflation, euro and hedonic hosing price index ratios. The paper argues the rapid rent transformation experienced in urbanization process in Talas and changes in the values of real estates in urban conservation area by using the official figures realised in capital market conditions.