Bu çalýþmanýn amacý, Mersin metropoliten bölgesinde yaþayan insanlarýn sosyoekonomik durumlarý ile gürültü maruziyeti arasýnda bir iliþki olup olmadýðýný ve varsa bu iliþkinin yönünü ortaya koymaktýr. Bu amaçla Mersin Büyükþehir Belediyesi ve TÜBÝTAK (Marmara Araþtýrma Merkezi) arasýnda imzalanan bir protokol çerçevesinde yürütülen proje kapsamýnda üretilen gürültü haritalarý ile bir grup deðiþken (bina yoðunluðu, arazi kullaným türü, bölgede yaþayanlarýn sosyo-ekonomik durumu, kentsel makroform geliþim dönemleri) incelenerek aralarýndaki iliþki ortaya konulmaya çalýþýlmýþtýr. Çalýþma sonucunda Mersin Büyükþehir Bölgesinde yaþayan nüfusun 2/3'ünün (649.000 kiþi) gündüz 50 dB'den fazla gürültüye maruz kaldýðý tespit edilmiþtir. Sosyoekonomik durum ile gündüz gürültüsüne maruz kalma arasýnda ters bir iliþki olduðu; bina yoðunluðu (taban alaný oraný) arttýkça gündüz gürültüsüne maruz kalma düzeyinin arttýðý; kentin yeni geliþen bölgelerinde gündüz gürültüsüne maruz kalma düzeyinin azaldýðý; konut kullanýmýndan karma kullanýma geçildikçe gündüz gürültüsüne maruz kalma düzeyinin arttýðý gözlenmiþtir. Baþka bir deyiþle, gündüz gürültüsüne maruz kalma ile sosyoekonomik durum arasýnda doðrudan bir iliþki olduðu ortaya çýkmýþtýr. Bu bulgu, yurt dýþýnda, özellikle ABD ve Kuzey Amerika'da araþtýrýlan örneklerle tutarlýdýr.
Anahtar Kelimeler: Çevresel eþitsizlikler, çevresel gürültü; Mersin; sosyo-ekonomik statü.The aim of this study is to show whether there is any relationship between noise exposure and the socioeconomic status of people living in Mersin metropolitan region and the direction of this relationship if it exists. For this purpose, with the noise maps produced within the scope of the project carried out within the framework of a protocol signed between Mersin Metropolitan Municipality and The Scientific and Technological Research Council of Turkey (Marmara Research Center), a group of variables (building density, land use type, socio-economic status of the people living in the region, urban macro-form development periods) was examined to reveal the relation between them. As a result of the study, it was found that 2/3 of the population (649.000 people) living in the Mersin Metropolitan Region is exposed to daytime noise of more than 50 dB. It is observed that there is an inverse relationship between socioeconomic status and exposure to daytime noise; as the building density (floor area ratio) increases, the level of exposure to daytime noise increases; the level of exposure to daytime noise has decreased in newly developed areas of the city; the level of exposure to daytime noise increases as the transition from residential use to mixed-use. In other words, it has been manifested that there is a direct relationship between daytime noise exposure and socioeconomic status. This finding is consistent with examples investigated abroad, especially in the USA and North America.
Keywords: Environmental inequalities, environmental noise; Mersin; socioeconomic status.