Yok Olan Spor Yapýlarýnýn Ardýndan Kentte Yýkma Eylemi ve Bellek: Trabzon Örneði [Planning]
Planning. 2022; 32(1): 143-161 | DOI: 10.14744/planlama.2021.08760

Yok Olan Spor Yapýlarýnýn Ardýndan Kentte Yýkma Eylemi ve Bellek: Trabzon Örneði

Þengül Yalçýnkaya1, Ümran Sofuoðlu2
1Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Ýç Mimarlýk Bölümü, Trabzon
2Avrasya Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlýk Fakültesi, Ýç Mimarlýk ve Çevre Tasarýmý, Trabzon

Çalýþmada, kentin sosyal ve kültürel yaþamýnda yer alan spor yapýlarýnýn yýkýlmasýnýn spor kültürü ve toplumsal bellek açýsýndan etkilerine dikkat çekmek amaçlanmýþtýr. Problem, yakýn dönemde yýkýlan spor yapýlarýnýn tespiti ve bir örnek üzerinden deðerlendirilmesi þeklinde ele alýnmýþtýr. Spor yapýlarý kent içerisinde sahip olduklarý mimari ile kentin referans yapýlarý olurken, iþlevsel olarak spor ve diðer etkinlikler ile kentsel yaþamý yönlendiren en önemli yapýlardýr. Çalýþmada, Trabzon kenti özelinde konu irdelenmiþ, genel durum deðerlendirilmiþtir. Kuramsal olarak konu yýkma eylemi, kent kimliði ve bellek kavramlarý çerçevesinde ele alýnmýþtýr. Trabzon kentinde spor yapýlarýnýn kentte üstlendiði görevler, spor yapýlarýna yüklenen anlam ve yýkýmýnýn yarattýðý etki ortaya konulmuþtur. Bunun için öncelikle yapýlarýn bulunduðu alanýn ve spor yapýlarýnýn kentte üstlendiði görev ve anlamýný belirleme adýna literatür taramasý yapýlmýþtýr. Sonra yýkýmýn yaratýðý etkiyi ortaya koyma adýna ise bir anket uygulanmýþtýr. Elde edilen verilere baðlý olarak kent kimliði ve bellek açýsýndan bu derece önemli yapýlarýn sahip olduðu deðerlerin göz ardý edilerek, yýkýlmasýnýn önemli bir kayýp olduðu görülmektedir. Trabzon kentinde yýkýmlarýn kent ve kentli üzerinde olumsuz etkileri olduðu tespit edilmiþtir. Sonuç olarak kentlerin hýzlý deðiþtiði ve birbirine benzediði günümüzde kentsel deðerlerin korunmasý ile kent kimliði baþta olmak üzere aidiyet duygusunun saðlanmasý ve yabancýlaþma duygusunun önüne geçmesi açýsýndan önemlidir. Kentsel yaþam ve spor kültürünün devamlýðý için yerin devamýnda benzer iþlevlerle deðerlendirilmesinin, kent ve kentli açýsýndan yýkýmýn etkisini minimalize edeceði ve sürekliliðin bir ölçüde saðlanabileceði öngörülmüþtür.

Anahtar Kelimeler: Kolektif bellek, mimarlýk, spor yapýlarý, yerin ruhu; yýkým.

Remains of the Demolished Sports Venues Destruction and Memory in City: An Example of Trabzon

Þengül Yalçýnkaya1, Ümran Sofuoðlu2
1Karadeniz Technical University, Faculty of Architecture, Department of Interior Architecture, Trabzon
2Eurasia University Faculty of Engineering and Architecture, Interior Architecture and Environmental Design, Trabzon

The aim of this study was to investigate the effect of the demolition of sports venues on sports culture and collective memory. Recently demolished sports venues were identified, and one of them was selected as a case. Sports venues, which are significant urban landmarks due to their architectural features, lead urban life through sports and other activities. This study examined the issue in question and evaluated the general situation within the context of the city of Trabzon. This study also pointed out the roles that sports venues played in the urban life of Trabzon, and the meanings they were attributed, and the effect of their demolition. First, a literature review was conducted to determine the duties and meanings of the sports venues in the city. Second, a survey was conducted to determine the effect of their demolition. The results show that although the sports venues are extremely important for urban identity and collective memory, their values are underappreciated, and therefore, their demolition is a great loss. The demolition of those structures has negative effects on the city and its dwellers. In conclusion, cities are rapidly changing and resembling each other. Therefore, urban values should be preserved in order to maintain urban identity, to preserve the sense of belonging, and to prevent alienation. We believe that sports venues should survive with similar functions to preserve urban life and sports culture and to reduce the impact of demolition on city and its dwellers.

Keywords: Collective memory, architecture, sports venues, spirit of place; demolition.

Þengül Yalçýnkaya, Ümran Sofuoðlu. Remains of the Demolished Sports Venues Destruction and Memory in City: An Example of Trabzon. Planning. 2022; 32(1): 143-161

Sorumlu Yazar: Þengül Yalçýnkaya, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
LookUs & Online Makale