Kentsel çevrenin önemli bileþenlerinden olan kamusal mekânlar ve bu alanlarda gerçekleþtirilen aktiviteler kentlerin yaþam kalitesine ve kent kimliðinin oluþmasýna katký saðlayan önemli unsurlardýr. Kültürel, arkeolojik ve tarihi nitelikleri açýsýndan farklýlaþan kamusal alanlarýn kent kimliði ile iliþkisi, kent kimliði yaratmadaki etkisi ve toplumlarýn kültürel aktarýmlarý açýsýndan fýrsatlar sunabilmeleri mekânsal düzenlemelerindeki baþarý ile de doðrudan iliþkilidir. Bu baðlamda kentlerde yer alan müzelerin açýk alanlarý kullanýcýlarýna sosyalleþme olanaklarý sunarak, kültürel paylaþýmlara olanak vermeleri açýsýndan doðru tasarlandýklarýnda etkili kamusal mekanlar olarak öne çýkabilirler. Çalýþma kapsamýnda Türkiye’nin ilk nekropol müzesi olan Antalya Nekropol Müzesi açýk alaný ele alýnmýþtýr. Alan, kent merkezinde ve önemli ulaþým hatlarýnýn kesiþim noktasýnda, farklý fonksiyonlar ile etkileþim içerisinde olan bir alandýr ve farklý sosyo-ekonomik gruplarý bir araya getirme potansiyeline sahiptir. Ancak gözlemlenen durumu ile hedeflendiði þekliyle yaþayan bir mekân deðildir. Çalýþmanýn amacý tarihi ve kültürel deðerinin yaný sýra konumu itibari ile de kent için önemli bir noktada olan Nekropol Müzesinin açýk alanýnýn, mekânsal özellikler baðlamýnda kent ile kurduðu iliþkinin incelenerek, bu alanýn canlý bir mekân olamamasýnýn nedenlerinin sorgulanmasý ve yaþayan bir kamusal mekâna dönüþümü için önerilerin geliþtirilmesidir. Alana iliþkin veriler ilgili kurumlardan, internet kaynaklarýndan ve arazi çalýþmalarýndan elde edilerek, mekân dizim analizi ve yaya sayýmý yöntemi kullanýlarak yorumlanmaya çalýþýlmýþtýr. Elde edilen sonuçlar ile; “Antalya Nekropol Müzesi ve açýk alaný, sahip olduðu kültürel ve arkeolojik çekiciliðinin yaný sýra kent merkezinde ve farklý iþlevler arasýnda bir geçiþ bölgesi üzerinde olmasýna raðmen canlý ve yaþayan bir kamusal mekân özelliði göstermemektedir.” hipotezi doðrulanmýþ ve amaç doðrultusunda öneriler geliþtirilmeye çalýþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Kentsel canlýlýk, yaya hareketliliði, kamusal mekan, mekan dizim analizi, Antalya Nekropol Müzesi açýk alanýPublic spaces, which are important parts of the urban environment, and the activities realized in these spaces are important elements that contribute to the quality of life of cities and the formation of urban identity. The relationship of public spaces, which differ in terms of their cultural, archaeological and historical qualities, with urban identity, their impact on creating urban identity and their ability to provide opportunities for cultural communication of societies are directly related to the success of their spatial organizations. In this context, the open spaces of museums in cities can stand out as effective public spaces when they are designed well, in terms of providing socialization opportunities for their users and providing opportunities for cultural exchanges. This study examines the open space of Antalya Necropolis Museum, Turkey's first necropolis museum. Located in the city center at the intersection of major transportation routes, the site interacts with various urban functions and has potential to integrate diverse socio-economic groups. However, it currently fails to function as a vibrant space. The research analyzes the spatial relationship between the museum's open area and the city, investigates why it lacks vibrancy, and recommends some suggestions for its transformation into an active public space. Using space syntax analysis and pedestrian counting methods, the study confirmed that despite its cultural value and central location at a transition zone between different functions, the Antalya Necropolis Museum and its open space do not function as a vibrant public space. Recommendations were developed based on these findings.
Keywords: Urban vibrancy, pedestrian mobility, public space, space syntax analysis, open space of Antalya Necropolis Museum