Planning. 2016; 26(2): 147-159 | DOI: 10.14744/planlama.2016.73644

Kýþ Kenti Erzurum’da Ýklim, Planlama ve Yerel Yönetim Politikalarýnýn Etkileþim Düzeyi

Doðan Dursun, Merve Yavaþ, Cansu Güller
Atatürk Üniversitesi, Mimarlýk Ve Tasarým Fakültesi, Þehir Ve Bölge Planlama Bölümü, Erzurum

Kentsel mekân ve ekosistem arasýndaki karþýlýklý belirleyici iliþki çok eskiden beri kabul edilen bir gerçektir. Bu doðrultuda yapýlan, iklim ve kentsel mekânýn birbirleri üzerindeki karþýlýklý etkileþimlerine dayalý termal konfor analizleri ülkemiz örneðinde de çokça karþýlaþtýðýmýz çalýþmalardýr. Ýnsanýn gündelik yaþamýnda ki konfor seviyesinin kentsel mekan ile iklim deðerleri arasýnda doðru kurgulanmýþ bir iliþkiyle arttýðý bütün çalýþmalarýn ortak noktasý olmaktadýr. Literatürde bu kapsamda çalýþmalar olmasýna raðmen pratikte ülkemiz kentlerinin iklimsel konfor deðerleri açýsýndan baþarýlý olduðunu söyleyememekteyiz. Bu noktada iklimsel veriler ile planlama pratiðini birleþtiren ve bu etkileþimi uygulamaya aktaran yerel politikalara ve yerel idarelere ihtiyaç bulunmaktadýr. Kentsel mekânýn planlanmasý dýþýnda denetimi ve planýn uygulanmasý aþamalarýnda en büyük sorumluluk yerel yönetimlerdedir. Bu baðlam içerisinde iklimsel özellikleri akla ilk gelen kent olan Erzurum kenti çalýþmanýn odak alanýný oluþturmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý iklim verilerinin ve hâkim olan kýþ koþullarýnýn Erzurum kenti planlama süreçlerinde, yerel politika ve stratejilerinde yer alýp almadýðýnýn, nasýl ve hangi nedenlerden dolayý olduðu çerçevesinde belirlenmesidir. Bu doðrultuda Erzurum Büyükþehir Belediyesi ve üç merkez ilçe belediyesinde (Yakutiye, Palandöken, Aziziye Belediyeleri) yetkililerle (Ýmar Müdürleri, Belediye Baþkan yada Baþkan Vekilleri, Çevre Koruma Müdürlükleri) görüþmeler yapýlmýþ, stratejik planlarý incelenmiþ, eski planlar deðerlendirmeye alýnmýþtýr. Diðer taraftan iklim verileri açýsýndan teknik bilgi eksikliði ve bilgi sistematiði olup olmadýðýný deðerlendirebilmek için Meteoroloji 12.Bölge Müdürlüðü ile görüþmeler yapýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar sonucunda iklim verileri açýsýndan sistematik bilgi eksikliði olduðu, plancýlarýn iklimsel koþullarýn öneminden haberdar olduðu ancak planlama sistemine bu verileri çok sýnýrlý olarak dahil ettikleri, yerel yönetimlerin kýþ koþullarýný algýlama biçimlerinin hala olumsuz düzeyde olduðu ve bu durumu potansiyel olarak görüp fýrsata çevirme konusunda çok sýnýrlý düþünceler geliþtirildiði (kýþ turizmi-kayak) görülmektedir. Ýklim bilimciler, kent plancýlarý ve yerel yöneticiler arasýnda etkileþimin olmadýðý ülkemizde bu durumun deðiþmesi gerektiði Erzurum kenti örneðinde açýkça görülmektedir. Son bölümde bu etkileþimin nasýl artýrýlabileceðine yönelik önerilerinde sýralanacaðý bu çalýþma, Erzurum örneði üzerinden yapýlmýþ olmasýna raðmen ülkemizde de artýk açýkça hissetmeye baþladýðýmýz iklim deðiþikliði problemine karþý bir baþlangýç olmasý amacýyla yapýlmýþtýr. Aksi takdirde tüm kentlerimiz sel, heyelan ve su kýtlýðý gibi çevresel problemlerle her yýl daha fazla karþýlaþacak ve yaþanabilirlikleri azalacaktýr.

Anahtar Kelimeler: Kent iklimi, planlama, politika, termal konfor; yerel yönetim.

---

The Level of Integration among Climate Issues, Urban Planning and Local Government Policies for the Winter City Erzurum

Doðan Dursun, Merve Yavaþ, Cansu Güller
Atatürk Üniversitesi, Mimarlýk Ve Tasarým Fakültesi, Þehir Ve Bölge Planlama Bölümü, Erzurum

It is well known fact that there is a determinative relationship between urban place and ecosystem. Increase of the level of human comfort in daily life within the well-defined relationship between urban place and climate is the common point for all of the thermal comfort studies focused on the interactions between them. Although there are so many studies in the literature about these issues, it could not be said that we have climatically comfortable cities in our country. This shows the urgent need of change for local governments and policies associating climate data and planning practices, and transferring this knowledge into implementation. Local governments are the responsible actor for the planning and implementation process of urban place and controller of the built environment. In this context, the city of Erzurum which is known with its climatic characteristics as winter city is determined as the case area. The main aim of this study is the determination of whether climatic data and winter conditions affects planning processes, local policy and strategies as well as the definition of the reasons. Within this framework, interviews were made with the representors of Erzurum Metropolitan Municipality and three Central District Municipalities; and also strategical, regional and old development plans were examined. On the other hand, interview was made with the director of the District Office of the General Directorate of Meteorology in order to evaluate whether there is lack of technical knowledge and systematic information about climatic conditions. The findings show that there is a lack of systematic information. Although awareness about the importance of climatic conditions is high, use of this knowledge in the planning process is very limited. Also it is observed that local governments’ perceptions of climate and winter conditions are still negative. Their attitudes towards winter and its positive externalities are only related to the winter tourism and skiing. It is clearly observed from Erzurum case that inexistence of relationships among climatologists, urban planners and local governors should be changed. This study was made with the aim of suggesting some general solutions and creating awareness about the climate change problems which we are experiencing in our country now and also constituting a starting point for the studies concentrating on the interactions between planners, climatologists and governors.

Keywords: Urban climate, planning, policy, thermal comfort, local government.

---

ATIF KOPYALA