Dünya nüfusunun yarýdan fazlasý kentlerde yaþamaktadýr. Bu du-rum kentler üzerinde ciddi bir baský oluþturmaktadýr. Bu baskýnýn ortadan kaldýrýlmasý kentlerin sürdürülebilirliði açýsýndan önem-li olduðu kadar kentsel yaþam kalitesinin artýrýlmasý açýsýndan da önemlidir. Bu çerçevede akýllý kent modeli, hem kentlerin sürdü-rülebilirliði hem de kentsel yaþam kalitesinin artýrýlmasý açýsýndan son yýllarda giderek artan bir biçimde kullanýlmaya baþlamýþtýr. Söz konusu model, teknolojinin kullanýlmasý yoluyla bahsedilen sorun-larýn üstesinden gelmeyi amaçlayan bir çerçeveye sahiptir. Öyle ki bu model, hem dünyada hem de Türkiye’de üst ölçekli politika belgelerinde de iþlenmeye baþlamýþtýr. Ancak akýllý kentin bileþen-lerini oluþturan beþeri ve fiziki unsurlar, mekânsal olarak farklý-lýklar arz etmektedir. Bu da akýllý kent modelinin her yerde ayný ölçüde etkin olamayacaðýna iliþkin bir soruna iþaret etmektedir. Bu baðlamda bu çalýþma, teknolojik altyapý, beþeri sermaye ve yöneti-þim yapýsý gibi akýllý kentin en önemli bileþenleri olarak kabul edilen deðiþkenlere dayalý olarak Türkiye’de düzey 3 (il) bölgelerinin akýllý kent olma eðilimini ortaya koymayý amaçlamaktadýr. Bu amacý ger-çekleþtirebilmek için söz konusu deðiþkenlere kümeleme analizi uygulanmýþtýr. Analiz neticesinde Türkiye’de akýllý kent olma eðilimi açýsýndan birbirinden farklýlaþan beþ farklý kümenin olduðu ortaya konulmuþtur. Elde edilen bulgular, geliþmiþlik düzeyinin farklýlaþma-sýyla paralel olacak biçimde akýllý kent uygulamalarýnýn her bölgede ayný ölçüde etkin ve verimli kullanýlamayacaðýna iþaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bilgi ve iletiþim teknolojileri, Bölgesel farklýlaþma, Az geliþmiþlik, Akýllý kent.More than half of the world's population lives in cities, which creates serious pressure on cities. Eliminating this pressure is important for the sustainability of cities, as well as for im-proving the quality of urban life. In this context, the smart city model has recently been utilised to address urban sustainability challenges and enhance the quality of urban life. The model has a framework aimed at overcoming the mentioned issues through the use of technology. This model has begun to be included in upper-scale policy documents all around the world, along with Turkey. However, the human and physical entities that make up the components of the smart city differ spatially within the country, which points to the problem that the smart city model cannot be equally effective everywhere. Therefore, this study aims to demonstrate the trend of NUTS 3 regions in Turkey to become smart cities based on variables considered the most important components of a smart city, such as tech-nological infrastructure, human capital, and governance struc-ture. In order to achieve this goal, cluster analysis was applied to these variables. The analysis has revealed that there are five different clusters in Turkey that differ from each other in terms of the tendency to become smart cities. The findings indicate that smart city applications cannot be used equally effectively and efficiently in each region in parallel with the differentiation of the level of development.
Keywords: Information and communication technologies, Regional differentiation, Underdevelopment, Smart cities.