Bu çalýþma koronavirüs salgýnýnýn Suriyeli mülteciler üzerindeki etkisini algý, bireysel korunma deneyimleri, ekonomik yapý, sosyal iliþkiler ve kenti kullaným pratikleri üzerinden mahalle ölçeðinde incelemeyi amaçlamýþtýr. Niteliksel bir araþtýrma yaklaþýmýnýn benimsendiði çalýþmada, temel veri kaynaðýný Ulubey-Önder Mahallelerinde (Ankara) yaþayan Suriyeli mültecilerle gerçekleþtirilen derinlemesine görüþmeler oluþturmuþtur. Araþtýrmanýn bulgularý salgýnýn Suriyeli mültecilerin ve yerleþtikleri mahallelerin ekonomik, sosyal ve mekânsal yapýsý üzerindeki etkisini ortaya koyarken, salgýn öncesi ve sonrasý durumlarýný karþýlaþtýrma imkâný da sunmuþtur. Araþtýrmanýn sonuçlarý Suriyeli mültecilerin salgýn konusunda etkin bilgi edinme kaynaklarýnýn sosyal iliþki ve iletiþim aðlarý ve sosyal medya kanallarý olduðunu göstermektedir. Suriyeli mültecilerin dini inançlarý ile sosyal ve ekonomik gereksinimleri virüsten etkilenmeyecekleri algýsýný þekillendirmekte ve alýnan salgýn tedbirlerine gösterdikleri tepki ve direnci açýklamaktadýr. Eriþebilecekleri saðlýk hizmetleri konusunda yetersiz bilgiye sahip olmalarý, maske kullanýmý ve sosyal mesafe kurallarýna uymamalarý, aile yapýlarý, yaþam ve çalýþma ortamlarýnýn yapýsý virüsün yayýlma riskini artýrmaktadýr. Sokaklara yansýyan insan hareketliliði ve alýþveriþ canlýlýðýnýn salgýn öncesinde olduðu gibi devam ettiði izlenmiþ olsa da iþten çýkarýlma ve STK yardýmlarýna sýnýrlý eriþim nedeniyle aile gelirlerinde ve yaþam standartlarýnda azalmalar olduðu tespit edilmiþtir. Bu durum alandaki dayanýþma aðlarýnýn ve sosyal iliþkilerin güçlenmesinde etkili olmuþtur. Salgýnýn kadýn ve erkeðin sosyalleþme imkânlarýný farklý biçimlerde etkilediði, sokaða çýkma yasaklarýnýn ve toplu ibadetlerin durdurulmasýnýn sosyal hayatý olumsuz etkilendiði belirlenmiþtir.

This study aims to examine the effects of the coronavirus pandemic on Syrian refugees at the neighbourhood level within the framework of perceptions, personal protection experiences, economic and social structure, and practices of neighbourhood usage. The major data source of this qualitative study included in-depth interviews with Syrian refugees living in Ulubey-Onder Neighbourhoods (Ankara). The findings displayed the effects of the pandemic on Syrians and their settlements, and a comparison before and after the outbreak. The study demonstrated that the effective information sources of Syrians are composed of social and communicational networks, and social media platforms. Their religious beliefs and social and economic needs both shape their perception on not being contaminated, and explain their reaction towards and resistance to respect the measures of the outbreak. Their lack of knowledge on available health services, attitudes of ignoring the use of face masks and social distancing rules, family structures, and living and working conditions increase the risk of the spread of the virus. Although the crowded streets proved that human movement and commercial vitality in Syrian settlements continue as it was before the pandemic, the family incomes and standards of living diminished due to laid offs and limited access to donations of NGOs. This led to empowerment of solidarity networks and social relations in the area. Additionally, this study found out both gender differences in socialization opportunities, and negative effects of curfews and suspension of congregational praying activities on social life during pandemic times.

Tarým devrimi ile baþlayan yerleþik hayatla birlikte insanlarýn artýk ürünlerini ihtiyaç duyduklarý baþka mallarla deðiþtirme gereksinimi ortaya çýkmýþtýr. Bu geleneðin yerleþimlerde meydana getirdiði, alýcý ve satýcýlarý buluþturan ilk ticaret yerleri ise pazarlar olmuþtur. Bir yörenin kültüründe ve günlük yaþamýnda geçmiþten günümüze en önemli kamusal mekanlardan biri olmalarý itibariyle pazarlarýn varlýklarýný sorunsuz sürdürebilmeleri, bulunduklarý zamanýn koþullarýna uygun biçimde konumlanmalarýný, planlanmalarýný ve tasarlanmalarýný gerektirir. Aralýk 2019’da, ilk vakalarý–ironik þekilde–Çin’in Wuhan kentindeki bir canlý hayvan ve deniz ürünleri toptancý hali çalýþanlarýnda görülen ve hýzla küresel bir salgýna dönüþen COVID-19, özellikle kamusal açýk mekanlar ile ticari kullanýmlarý doðrudan etkileyerek günlük rutinlerimizi deðiþtirmiþtir. Dolayýsýyla, bu mekanlar ve kullanýmlar, koronavirüs pandemi süreci ve sonrasý dönem için “yeni normaller” ve “fiziksel mesafe kurallarý” çerçevesinde yeniden ele alýnmalýdýr. COVID-19 sonra-sýna ait deðerlendirmelerin de yer aldýðý bu çalýþmada, Türkiye’de sosyal yaþama dair önemli bir kamusal-ticari kullaným olan pazar yerlerinin yerseçimi, planlama ve tasarýmýna yönelik bir ölçütler bütününe ulaþmak amaçlanmýþtýr. Bu kapsamda yapýlan COVID-19 öncesi ve sürecine yönelik yazýn, dünya pazarlarý ve mevzuat incelemeleri ile bir yerleþimde nüfusa etkin hizmet edebilecek pazarlarýn yerseçimi, planlama ve tasarým ölçekleri itibariyle sahip olmasý gereken özellikler Pazar Yeri Planlama Tablosu (PYPT) ile ortaya konmuþtur. Devamýnda, PYPT’nin sade bir versiyonu, orta ölçekli bir kentin pazar yerleri üzerinde test edilmiþtir.

With the advent of agricultural revolution, sedentary lifestyle called for people to exchange their surplus goods in return for the others they need. In settlements, emerged by this tradition, bazaars became the first commercial places where the sellers and buyers meet. Being one of the most important public places in the culture and daily-life of a particular locality from past to present, it is essential for bazaars to be located, planned, and designed in line with the requirements of the time so that they sustain their existence properly. COVID-19, initial cases of which–ironically–were seen among the staff of a live-animal and seafood wholesale wet market in Wuhan, China in December 2019, shortly transformed into a global pandemic, changed our daily routines by directly affecting the use of especially open public spaces and commercial places. Thus, these spaces and land-uses need to be reconsidered in terms of the “new normals” and “physical distance rules” during and after the coronavirus pandemic. This study, which also includes evaluations for the post-COVID-19 period, aimed at a set of holistic criteria for the location-planning-design of bazaar places that are important for social life in Türkiye regarding their public-commercial use. Accordingly, after examining the before and ongoing COVID-19 literature, world bazaars, and legislation; locational, planning, and design scale properties of bazaars that would effectively serve a local population are put forward by introducing the Bazaar Places Planning Table (BPPT). Subsequently, a simple version of BPPT is tested for bazaar places of a medium-scale city.

Yönetim planý kavramý, kültürel miras alanlarýnda uygulanan bir stratejik mekânsal planlama yaklaþýmý olarak, neoliberalizm, çevrecilik hareketleri ve postmodernizm ekseninde yaþanan paradigma deðiþimlerinin sonucunda 1980’lerde geliþmeye baþlamýþ, uluslararasý koruma mevzuatýnda 2000’lerde, Türkiye'de ise 2863 sayýlý Kültür ve Tabiat Varlýklarýný Koruma Kanunu’nda 2004 yýlýnda yapýlan deðiþiklikle yasallýk kazanmýþtýr. O tarihten bugüne Türkiye’de bu konudaki uygulama deneyimi ve akademik araþtýrmalar artmýþtýr. Ne var ki, yürütülen bu araþtýrmalara iliþkin detaylý bir analiz henüz yapýlmamýþtýr. Böyle bir analiz, yönetim planlama kuramý ile uygulamasý arasýnda güçlü bir baðýn kurulmasýna katký saðlayabilir. Bu makale; öncelikle yönetim planlama yaklaþýmýnýn ortaya çýktýðý sosyo-politik baðlamý özetleyerek kavramýn çok boyutlu doðasýný aktarmayý, sonrasýnda ise kültürel miras yönetim planlamasý konusundaki akademik araþtýrmalara dönük ilginin analizini lisansüstü tezlere odaklanarak yaparak yönetim planlama yaklaþýmýnýn Türkiye pratiðindeki teori ve uygulama arasýndaki iliþkisi üzerine bir tartýþma baþlatmayý amaçlamaktadýr. Araþtýrma sonunda; bugüne kadarki araþtýrmalarda hangi boyutlarýn ve hangi yöntemsel yaklaþýmlarýn ele alýndýðý özetlenmekte, ayrýca daha fazla ilgi gerektiren boyutlar hakkýnda çýkarýmlar yapýlmaktadýr.

The concept of management planning started to develop as a strategic spatial planning approach applied in cultural heritage places in the 1980s as a result of the paradigm shifts in the axis of neoliberalism, environmentalism and postmodernism. It was legalized in the international protection legislation in the early 2000s, and accordingly in Türkiye in 2004, upon the amendment made in the Law on the Protection of Cultural and Natural Assets No 2863. Practical experience and related academic research have improved since then, yet a detailed analysis of this academic research that would help building a link between heritage management theory and practice is absent. This article aims firstly to present socio-political strands that led to the emergence of this multifaceted concept, and then to analyze the academic interest in heritage management planning in cultural sites through post-graduate thesis studies in order to initiate a discussion on the relationship of management planning theory and practice within the Turkish context. The research outputs include a summary of dimensions analyzed and methodologies applied in the research conducted to date as well as considerations of dimensions that require further interest.

Tarihi Yarýmada’nýn Haliç kýyýlarýndaki savunma yapýlarý olarak kentin geliþimiyle eþ zamanlý inþa edilen Haliç Deniz Surlarý, günümüz Ýstanbul’unun tarihsel katmanlýlýðýnýn ve kültürel birikiminin önemli bir parçasýdýr. Tarihsel süreçte Haliç Deniz Surlarý iþlevini kaybederek önemli ölçüde yýkýma uðrarken; Ayvansaray ve Cibali arasýndaki bölümü, çeþitli yapý gruplarý veya kentsel alanlarla bir arada kalýntýlar halinde günümüze ulaþmýþtýr. Ancak, tarihsel baðlamýndan oldukça kopmuþ ve algýlanamaz durumdadýr. Haliç Surlarýnýn görünmezliðinin artmasýyla birlikte korunmasý konusundaki farkýndalýðýn geliþtirilemediði düþünülmektedir. Makalede Haliç Deniz Surlarýnýn özgün fiziksel bütünlüðündeki kayýplarýn ve mevcut izlerin tespiti yapýlmýþ, Ayvansaray ve Cibali arasýndaki günümüze ulaþan bölümlerinin mekânsal analiz yöntemi ile algýlanabilirliðini ve görünürlüðünü olumsuz etkileyen koruma sorunlarý belirlenmiþtir. Çalýþmanýn ilk aþamasý, Haliç Surlarýnýn kronolojik geliþimindeki kentsel dinamikler ýþýðýnda belirlenen dönüm noktalarý iskeletinde, koruma anlayýþýndaki geliþmeler ve Dünya üzerindeki diðer kent surlarýnýn dönüþümü ile iliþkilendirilerek Haliç Surlarýnýn özgün fiziksel bütünlüðündeki deðiþimlerin ve yaþanan kayýplarla birlikte izlerinin haritalandýrýlmasýný içermektedir. Ýkinci aþamada, Ayvansaray - Cibali arasýnda Haliç Surlarýnýn izleri ve yakýn çevresinde mekânsal analizler ve ölçekli fotoðraf çekimleri aracýlýðýyla günümüz durumuna yönelik tespitler yapýlmýþtýr. Kentsel dinamikler etkisinde koruma sorunlarý; bayýndýrlýk ve imar faaliyetleri, ulaþým kararlarý ve trafik yükü, plansýz ve düzensiz yapýlaþma, Ýþlevsel, mekânsal ve sosyal sürekliliðin saðlanamamasý, tescil kaydý eksikliði, bilgilendirme düzenlemelerinin eksikliði, toplumsal ve yönetsel anlamda koruma bilincinin yeterli düzeyde geliþmemiþ olmasý ve temelde farklý menfaat gruplarýný kapsayan bütüncül bir “yönetim planý”nýn olmayýþý olarak belirlenmiþtir.

The Golden Horn Sea Walls that were built simultaneously with the development of the city, as one of the defence buildings are a significant component of the historical stratification and cultural accumulation of Istanbul’s Historical Peninsula. Although it has been severely destroyed by urban transformations during the historical process, the part of it between the districts of Ayvansaray and Cibali has remained as ruins with various building groups or urban areas. But it is quite detached from and unnoticeable in its historical context. It is considered that the high level of invisibility of the Sea Walls, awareness of the preservation of it has not been quite developed. In this study, losses of the original integrity and the existing traces of the Sea Walls are detected and urban preservation problems of the remaining walls between Ayvansaray and Cibali are determined. The first phase of the study includes determination of the turning points in the light of urban dynamics in the chronological development of Istanbul with the developments of the conservation knowledge and the transformation of other city walls in the World. In the second phase, the current situation is determined through spatial analysis method and scaled photographs of the remainings of the Sea Walls between Ayvansaray and Cibali districts. Preservation problems within the context of urban dynamics have presented such as public works and zoning activities, unproper transportation decisions, unplanned new buildings, lack of functional, spatial and social continuity and absence of the integrated "management plan" that includes different interest groups.

Kentsel mirasýn korunmasý baðlamýnda pek çok sorunun temelinde ulaþým sistemi ve özel ulaþým türleri bulunmaktadýr. Buna karþýn kentsel yenileþtirme, yeniden canlandýrma, ve/veya kültürel mirasýn korunmasýnda ulaþýma iliþkin konularýn yeterince gözetildiðini söylemek zordur. Halbuki ekonomik canlýlýðýn saðlanmasý sürdürülmesi, ulaþým sistemi ve arazi kullaným iliþkisinin saðlýklý kurulmasý ve dezavantajlý sosyal gruplarýn eriþim, hareketlilik ihtiyaçlarýnýn gözetilmesi için ulaþýmýn özellikle kentsel koruma alanýna entegrasyonu önem taþýmaktadýr. Üstelik çaðdaþ ulaþým türleri kullanýlsa dahi çok dikkatli müdahale edilmesi gereken miras alanlarýnda çeþitli çevresel ve sosyal sorunlar ortaya çýkmaktadýr. Bu makale mikro-simülasyon yaklaþýmýyla Bireysel Hýzlý Toplu Taþým (BHT) sisteminin fiziki olarak uygulanabilirliðinin, dezavantajlý gruplarýn yerel düzeydeki ulaþým ihtiyaçlarýnýn karþýlanabilirliðinin, ve arazi kullanýmý, hava kirliliði, güvenlik, sürdürülebilirlik türünden çevresel ve sosyal etkilerinin araþtýrýlmasýný hedeflemektedir. Çalýþmada BHT sisteminin mikro-simülasyon yönteminin kullanýlmasýyla, anýlan tüm bu unsurlara çözüm saðlanmýþ ve doðrulanabilir kanýtlar biçiminde ortaya konmuþtur. Bulgular hareketliliðin BHT teknolojisiyle eþit bir biçimde saðlandýðýný, sosyoekonomik faydalarý olduðunu ve tüm bunlarýn yanýsýra fiziki olarak da sistemin uygulanabileceðini göstermiþtir. Çalýþmada BHT teknolojisinin çevreci ve sürdürülebilir olduðu, kentsel sit alanlarýnýn korunmasýnda etkin bir çözüm olduðuna dair bilgi saðlanmýþtýr.

Many issues related to the conservation of urban heritage are closely related to the transit system and the use of private transportation. Regeneration, revitalization, and/or heritage conservation are not properly managed due to problems arising directly from inconvenient transport solutions that cannot provide or resolve the accessibility and mobility needs of vulnerable groups together with inappropriate space management while indirectly causing economic shrinkage and loss of vitality. Furthermore, even if modern modes of transportation are used, they will cause significant environmental and societal difficulties, making them unsuitable for such sensitive places. This article, using a micro-simulation approach, investigates whether a Personal Rapid Transit system is physically applicable, and whether it can meet existing travel requirements to prove that it is sufficient for the needs of local level mobility, and finally whether other environmental/social impacts such that land use, air pollution, safety, sustainability are positive or negative. As a method, these outputs of the system application are presented as validations of the usefulness of the PRT. Finally, it was found that there is a gain in productivity in terms of mobility as well as other socio-economic benefits besides the physical applicability of the method. The study's goal is to get the information out about how PRT technology may help produce more ecologically friendly and sustainable solutions while also conserving historical assets.

Tüm sektörlerde enerji verimliliðinin artýrýlmasý ve doðal kaynaklarýn korunmasý, özellikle yenilenebilir ürünler, binalar, süreçler, teknolojiler ve hizmetler ile çevre kirliliðinin önlenmesi için yenilenebilir enerji kaynaklarýnýn kullanýmýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý son derece önemlidir. Bina geliþtirme sürecinde bilgi ve teknolojinin ekonomik deðere dönüþümünün göstergeleri, çevre dostu binalarýn yaþam döngüleri boyunca enerji verimli olmalarý ve mekânsal kalitenin sertifika sistemleri ile denetlenmesi nedeniyle iþletme maliyetlerinin düþeceðidir. Bu baðlamda direktifler ve yönergeler, enerji, planlama ve konut alanlarýnda üst ölçekte bütüncül bir yaklaþýmý öngörmektedir. Ulaþým, enerji ve teknoloji altyapýlarýnýn oluþturulmasý özellikle þehir, bina ve ürün ölçeðinde üzerinde durulmasý gereken konulardýr. Teknolojik çözümlerin toplum odaklý çözümlerle birlikte deðerlendirilmesi yapýlý çevrenin iyileþtirilmesine yardýmcý olabilir. Bu anlamda kentsel ölçekte sürdürülebilir deðerlendirme sistemleri bazý dönüþüm konularýna çözüm getirmekte ve birçok aktörü bir araya getirerek ortak bir vizyon elde edilmesine zemin hazýrlamaktadýr. Geliþmiþ ülkelerdeki planlama politikalarýnýn yansýmasý olan böyle bir sistem Türkiye'de henüz mevcut deðildir. Bu çalýþma, Türkiye’ye özgü bir ölçme ve izleme aracý geliþtirilmesinin ilk adýmý olarak SEEB-TR Mahalle deðerlendirme sistemini tanýtmaktadýr. Geliþtirilen sistemin inþaat sektöründe kentsel mekân için bir kalite deðerlendirme kriteri olacaðý düþünülmektedir.

It is extremely important to improve energy efficiency in all sectors and to spread the use of renewable energy resources to protect natural resources, especially to prevent environmental pollution with renewable products, buildings, processes, technologies, and services. Indicators of the transformation of knowledge and technology into economic value in the building development process are that the operating costs will decrease since environmentally friendly buildings are energy efficient throughout their life cycle and spatial quality is audited by certification systems. In this context, directives and directions foresee a holistic approach in the fields of energy, planning, and housing at an upper scale. The establishment of transportation, energy, and technology infrastructures is the issues that need to be emphasized especially in the city, building, and product scale. The evaluation of techno-logical solutions together with communityoriented solutions may help to improve the built environment. In this sense, sustainability assessment systems at urban scale provide solutions to some transformation matters and also set ground to obtain a shared vision by bringing together many actors. This kind of system, which is the reflection of planning policies in developed countries, is not yet available in Turkey. This paper introduces SEEB-TR Neighborhood assessment system which is developed specifically for Turkey as a new measurement and monitoring tool. It is considered that the developed system will be a quality assessment criterion for urban space in the construction sector.

Mekânsal eriþilebilirlik, kentlerde adil ve kapsayýcý kamusal yaþamýn oluþumu için ön koþullardan birisidir. Herkes için eþit eriþilebilir kentlerin oluþumunda, düþünsel, mimari, yasal ve örgütsel sistemin önemli etkisi vardýr. Kanunlarda, yönetmeliklerde ve tasarým standartlarýnda yer alan eriþilebilir tasarým konusundaki kurallar, normlar ve ölçütler, gerekli mimari tasarým kriterlerini sunmalarýna raðmen, kamusal mekanlarda fiziksel eriþimle ilgili problemler yaþanmakta ve bu nedenle insanlar hala temel hak ve özgürlüklerinden mahrum kalmaktadýrlar. Bu çalýþma, Türkiye’de yasal belgeler çok açýk bir þekilde kapsayýcý kamusal mekanlarýn ve sokaklarýn oluþumuna dair hükümler içermesine raðmen, neden hala kentlerimizde bu dönüþümlerin gerçekleþmediðini anlamayý hedeflemektedir. Bu kapsamda, mahalle ölçeðinde eriþilebilirlik uygulamalarýnýn düþünsel, mimari, yasal ve örgütsel alt yapýsýnýn deðerlendirilmesi amaçlanmaktadýr. Kapsayýcý kamusal mekanlarýn tasarýmý ve uygulama sürecindeki ‘denetimi’ kavramý, Kevin Lynch’in (1981) ‘verimli’ ve ‘adil’ þehir yaþamý üzerine kurduðu “Ýyi Þehir Formu” teorisinde tanýmladýðý ‘eriþim’ ve ‘kontrol’ parametreleri ile tartýþýlmaktadýr. Mahalle yönetiminin katýlýmcý bir yaklaþýmla aktif bir þekilde sürdürülmeye çalýþýldýðý Çiðdem Mahallesi, bu çalýþmada örneklem olarak seçilmiþtir. Kolektif bir yapý içinde yönetilen Çiðdem Mahallesi’nde, ilgili paydaþlarla derinlemesine söyleþiler yaparak, eriþilebilirlik denetiminin gerçekte nasýl deneyimlendiði, bir arada çalýþma ve iletiþim ortamýnýn varlýðý ve zayýflýklarý tartýþýlmaktadýr. Çalýþmanýn kuramsal yaklaþýmý ve alan çalýþmasýndan edinilen bilgiler ýþýðýnda, çalýþmanýn sonucu mahalle ölçeðinde eriþilebilirlik izleme ve denetleme süreci ve örgütsel iletiþim ortamý üzerine deðerlendirme ve öneriler içermektedir.

Spatial accessibility is one of the prerequisites for creating an inclusive public life in cities. Its success depends on intellectual, architectural, legal, and organisational aspects. Although legal rules about accessibility included in laws, regulations, and technical design standards mandate necessary architectural criteria for an inclusive public life, individuals might still be excluded from urban spaces and therefore deprived of their fundamental rights and freedoms in public life. This study focuses on why inclusive urban streets and public spaces have not been created yet in Turkey, although legal documents clearly dictate requirements for providing accessible environments for all. In this context, it is aimed to evaluate the intellectual, architectural, legal, and organizational infrastructure of accessibility practices at the neighbourhood scale. The concept of 'control' in the design and implementation of inclusive public spaces is discussed with the parameters of 'access' and 'control' defined by Kevin Lynch (1981) in his theory of 'Good City Form' based on efficient and fair city life. Çiðdem Neighbourhood, where local management is tried to be carried out with a participatory approach, was chosen as the sample area in this study. In Çiðdem District, which is managed in a collective structure, in-depth interviews are held with relevant stakeholders, and how accessibility management is experienced, the existence and weaknesses of a working and communication environment together are discussed. In the light of the theoretical approach of the study and the information obtained from the field study, the result of the study includes evaluations and suggestions on the accessibility monitoring and controlling process and organizational communication environment at the neighbourhood scale.

Kentsel koruma müdahaleleri ve yerel halk tarafýndan benimsenmesi deðerlendirildiðinde, bazý kentlerde yapýlan çalýþmalarýn benzerlerine göre daha baþarýlý olduðu görülmektedir. Uluslararasý belgeler, kentsel korumayý belirli bir kurumun görevi olarak deðil, farklý aktörlerin ortak sorumluluðu olarak tanýmlamaktadýr. Sorumluluk, toplumun her düzeyinde bilinç ve farkýndalýk gerektirir. Yerel aktörlerin ve kurumlarýn koruma faaliyetlerindeki rolleri, tarihi çevre ile doðrudan iliþkileri nedeniyle önemlidir. Bu baðlamda makalede, kentsel koruma sürecinin baþarýsý ve etkili sonuçlarýnda bir faktör olarak tanýmlanan yerel koruma kapasitesi kavramý anlatýlmaktadýr. Yerel koruma kapasitesi, yerel yönetimler ile yerel toplum arasýndaki yetkinlik, deneyim, bilgi birikimi ve kentsel korumaya olan baðlýlýklarý arasýndaki karþýlýklý iliþki aðýnýn bütünü olarak tanýmlanmaktadýr. Gaziantep ve Þanlýurfa örnek çalýþma alanlarý olarak seçilmiþtir. Her iki þehirde de 2004 yýlýndan itibaren yoðun olarak kentsel koruma çalýþmalarý yürütülmektedir. Bu nedenle, yaklaþýk 20 yýllýk bir süre için karþýlaþtýrmalý bir deðerlendirme yapýlabilmektedir. Bu baðlamda, öncelikle 2011 yýlýnda tamamlanan araþtýrma sonuçlarýndan hareketle, Gaziantep'in yerel koruma kapasitesinin özellikle birlikte iþ yapabilme becerileri açýsýndan Þanlýurfa'ya göre daha yüksek olduðu vurgulanmaktadýr. Daha sonra yerel koruma kapasitesindeki farklýlýklar, son 10 yýlda bölge ve þehirlerdeki deðiþimlere dayalý olarak bir deðerlendirme yapýlmaktadýr.

When we evaluate urban conservation inteventions and their adoption by the local people, it is seen that the studies carried out in some cities are more successful than in similar ones. International documents define urban conservation as a joint responsibility of different actors rather than the task of a specific institution. The responsibility requires consciousness and awareness at every level of society. The roles of local actors and institutions in conservation activities are essential because of their direct relationship within the historical environment. In this context, the article describes the term of local conservation capacity that will be defined as a factor in the success and effective results of urban conservation process. Local conservation capacity is defined as the whole of the interrelationship network between local authorities and the local community, together with their competence, experience, know-how, and dedication to urban conservation. Gaziantep and Þanlýurfa were selected as case study areas in order to elaborate local conservation capacity. In both cities, some sort of urban conservation works had been completed since 2004, so a comparative evaluation is probable to be made for a period of approximately 20 years. In this context, first of all, based on the results of the research completed in 2011 it is emphasized that the local conservation capacity in Gaziantep is higher than in Þanlýurfa, especially in terms of ability to working together. Afterward, an evaluation is made based on differences in local conservation capacity, changes in the region and cities in the last 10 years.

Mekânsal planlamanýn öne çýkan amaçlarýndan biri sosyal adaleti tesis etmektir. Ancak kentlerde sosyal adaletin tesisi bir anda gerçekleþmez. Hayata geçirilen her kentsel proje, fayda ve maliyetlerin toplumda yeniden daðýtýlmasýna neden olur. Bu yolla kentsel projeler toplumda sosyal adalet oluþumuna olumlu veya olumsuz yönde belli bir katký yapar. Bu çalýþmada bir ýrmak kýyý düzenleme projesinde ortaya çýkan ekonomik fayda ve maliyeti tespit etmek, fayda ve maliyetin proje paydaþlarý arasýnda finansal olarak nasýl paylaþýldýðýný ortaya çýkarmak ve sosyal adalet perspektifinden sonucu yorumlamak amaçlanmýþtýr. Kentsel projeler sonucu oluþan ekonomik faydanýn yeniden kamuya (devlete ve topluma) aktarýlmasý sosyal adaletin tesisi noktasýnda en önemli konudur. Araþtýrma, kentsel projelere baðlý ortaya çýkan ekonomik faydanýn kamuya adil þekilde dönüþünün saðlanýp saðlanmadýðý meselesini sorgulamayý hedeflemektedir. Araþtýrmada literatür taramasý, doküman incelemesi, saha araþtýrmasý ve fayda-maliyet analizi yöntemleri birlikte kullanýlmýþtýr. Antalya’nýn doðu kýsmýnda bulunan ilçelerinden Manavgat’ýn, yerel yönetimi tarafýndan projelendirilerek uygulanan ýrmak kýyý düzenleme projesi örnek alan olarak seçilmiþtir. 2015 yýlýnda tamamlanan Manavgat Irmak Kýyý Düzenleme Projesinin, belli bir etki alaný içinde yýllar içinde ne kadar ekonomik artý deðer ürettiði, bu artý deðerin hangi aktörler tarafýndan nasýl paylaþýldýðý konusu ayrýntýlý araþtýrýlmýþ, fayda-maliyet analizi yapýlmýþtýr. Araþtýrma, projenin doðurduðu deðer artýþlarýnýn Manavgatlýlar arasýnda kýsmen adil paylaþýldýðýný ortaya koymuþtur. Sosyal adalet perspektifinden bakýldýðýnda fýrsat eþitliði sunma, servet konsantrasyonunu ve mülkiyet konsantrasyonunu önleme anlamýnda ORTA, mekânsal adaleti ve kamu yararýný saðlama anlamýnda GÜÇLÜ þekilde projenin Manavgat’ta sosyal adalet oluþumuna katkýda bulunduðu belirlenmiþtir. Çalýþma, sosyal adaletin mekânsal bir bileþeninin mutlaka olduðunu ve sosyal adaletin toplumsal olarak üretilen bir olgu olduðunu göstermesi bakýmýndan önem arz etmektedir.

One of the prominent aims of spatial planning is to establish social justice. However, the establishment of social justice in cities does not happen all at once. Every urban project result in a redistribution of benefits and costs in society. In this way, urban projects make a positive or negative contribution to the formation of social justice. This study aims to determine the economic benefits and costs arising in a riverside design project, to reveal how the benefits and costs are shared financially among the project stakeholders, and to interpret the result from the perspective of social justice. Transferring the economic benefits resulting from urban projects to the public (state and society) is the most important issue at the point of establishing social justice. The research goal is to question the issue of whether the economic benefit arising from urban projects is provided to the public. In the research, literature review, document review, field research and cost-benefit analysis methods were used together. The riverside project designed and implemented by the local government of Manavgat, one of the districts in Antalya, was chosen as a case area. The issue of how much economic surplus value the Manavgat Riverside Design Project, which was completed in 2015, produces over the years within a certain impact area, and how this surplus value is shared by which actors, has been researched in detail and a cost-benefit analysis has been made. The research revealed that the value increases caused by the project were shared fairly among the people of Manavgat. From the perspective of social justice, it has been determined that the project contributes to the formation of social justice in Manavgat, MEDIUM in terms of providing equality of opportunity, preventing wealth concentration and property concentration, and STRONG in terms of providing spatial justice and public interest. The study is important in terms of showing that there is a spatial component of social justice and that social justice is a socially produced phenomenon.

Günümüzde kentlerin hýzlý geliþimi ile kent çevresi kýrsal peyzajlarýn ve kýrsal karakterlerin deðiþime uðramasý sonucunda, net bir kýr-kent ayrýmý yapýlmasý mümkün olmamaya baþlamýþtýr. Bununla birlikte artýk sadece kentlerin deðil kent dýþý alanlarýn da büyümeye baþlamasýyla daha da karmaþýk yapýlar oluþmakta, kentin kýrsal peyzajlarý etkilemesi ve deðiþtirmesi sonucunda yeni ara kesitler ve tanýmlamalar ortaya çýkmaktadýr. Bu noktada alan kullanýmlarýnýn net olarak belirlenemediði ve sýnýrlandýrmanýn zor olduðu kentsel ve kýrsal alanlarda beliren geçiþ ve yayýlým bölgelerinin doðru planlama süreçleri ile kýrsal ve kentsel karakterlerin korunmasý adýna izlenmesi ihtiyacý doðmuþtur. Yayýlým çok yoðun bir bölgeden az yoðun bir bölgeye olan hareketi ifade etmekte olup, bu çalýþma ile kentsel ve kýrsal peyzajlar arasýnda kalan alan kullanýmlarýnýn deðiþmesi ve dönüþmesiyle yayýlýmýn bir sonucu olarak ortaya çýkan yeni ara bölgelerde oluþan kentsel yayýlým tanýmlarý; Burlöv - Ýsveç örneði üzerinden “kent çevresi yerleþim alanlarý” (sub-urban), Þangay, Çin örneði üzerinden “geçiþ bölgesi” (periphery), Gaboron, Afrika örneði üzerinden “saçak peyzajlar” (fringe) ve ABD örneði üzerinden “kentsel-kýrsal yayýlým” (sprawl) örnekleri ile incelenmiþ ve kent çevresi kýrsal yayýlým peyzajlarý ve karakteristikleri için mekânsal bir çerçevede ifade edilmeye çalýþýlmýþtýr. Kentsel yayýlýmdan en çok etkilenen alanlarýn kentlerin çevresindeki kýrsal-tarýmsal alanlar olmasý ve dolayýsýyla bu alanlarýn varlýðýný sürdürebilmesinin ortaya çýkan “ara bölgelerin” doðru planlanmasýndan geçtiði düþünülmektedir.

Today, due to the rapid development of cities and the change in rural landscapes and characters around the city, it has become impossible to make a clear rural-urban distinction. However, with the growth of not only cities but also non-urban areas, more complex structures are formed, and new intersections and definitions emerge due to the city's influence and change in rural landscapes. At this point, the need to monitor the transition and expansion zones that appear in urban and rural areas, where the use of land cannot be clearly determined and where it is difficult to limit, has arisen in order to protect the rural and urban characters with the right planning processes. Expansion refers to the movement from a very dense region to a less dense region. With this study, the definitions of urban sprawl formed in new intermediate regions that emerged as a result of sprawl with the change and transformation of land use between urban and rural landscapes; Burlöv - “sub-urban settlements”through the Swedish example, “periphery” from the Shanghai, China example, Gaboron, “fringe” from the African example, and “urban-rural” from the USA example sprawl examples and the urban environment has been tried to be expressed in a spatial framework for rural scattering landscapes and characteristics. It is thought that the areas most affected by the urban sprawl are the rural-agricultural areas around the cities, and therefore the survival of these areas depends on the correct planning of the emerging “intermediate zones”.