Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center [Planning]
Planning. 2022; 32(3): 383-407 | DOI: 10.14744/planlama.2022.16769

Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center

Meltem Uçar1, Fikret Zorlu2, Tuba Akar1, Züleyha Sara Belge2
1Department of Architecture, Mersin University Faculty of Architecture, Mersin, Türkiye
2Department of City and Regional Planning, Mersin University Faculty of Architecture, Mersin, Türkiye

Mersin historic city center has reached the present day by losing its historical identity to a great extent. Currently most of the heritage buildings are in danger by the effects of improper use and abandonment; most of the new buildings are incompatible with the historical texture and have physical problems. The Conservation Master Plan prepared in 1998 could not ensure the protection of the area and the continuity of its use. Declaring the 59.47-hectare area as the Renewal Area in 2015, including the urban conservation area and the conservation area transition zone, made the physical intervention processes in the historic city center more complex. The legislation required by the new status has made it difficult to make the necessary interventions in the area. Physical and functional interventions for conservation and use should be urgently planned in the historic city center. This study presents the method, survey outcomes and results of the "Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center" carried out at Mersin University with the request of Mersin Metropolitan Municipality. With this study, it is aimed to present a methodological framework to contribute the protection and revitalization of areas in the historic city center of Mersin, where different protection and intervention statuses are defined and where area based physical and functional interventions are required due to loses on historical identity.

Keywords: Revitalization, conservation, Mersin, renewal area; historic city center.

Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandırma Modeli Araştırma Geliştirme Projesi

Meltem Uçar1, Fikret Zorlu2, Tuba Akar1, Züleyha Sara Belge2
1Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Mersin
2Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Mersin

Mersin tarihi kent merkezi tarihi kimliğini büyük oranda kaybederek günümüze ulaşmıştır. Mevcut durumda kültür varlığı niteliği taşıyan yapıların büyük çoğunluğu uygunsuz kullanımlar ve terkler ile tahrip olmaya devam etmektedir; yeni yapıların önemli bir bölümü ise tarihi dokuya uyumsuzdur ve fiziki sorunlar taşımaktadır. 1998 yılında hazırlanmış olan Koruma Amaçlı İmar Planı, alanın korunmasını ve kullanımın devamlılığını sağlayamamıştır. 2015 yılında kentsel sit alanı ve etkileme geçiş alanını da içine alan 59.47 HA alanın Yenileme Alanı olarak ilan edilmesi, tarihi kent merkezinde fiziki müdahale süreçlerini daha karmaşık hale getirmiştir. Tarihi kent merkezinde, kültür varlıklarının korunabilmesi ve sağlıklı bir yapılı çevrenin oluşturulabilmesi için koruma ve kullanıma yönelik fiziksel ve işlevsel müdahalelerin acilen planlanması gerekmektedir.
Mersin tarihi kent merkezi tarihi kimliğini büyük oranda kaybederek günümüze ulaşmıştır. Mevcut durumda kültür varlığı niteliği taşıyan yapıların büyük çoğunluğu uygunsuz kullanımlar ve terkler ile tahrip olmaya devam etmektedir; yeni yapıların önemli bir bölümü ise tarihi dokuyla uyumsuzdur ve fiziki sorunlar taşımaktadır. 1998 yılında hazırlanmış olan Koruma Amaçlı İmar Planı, alanın korunmasını ve kullanımının devamlılığını sağlayamamıştır. 2015 yılında kentsel sit alanı ve etkileme geçiş alanını da içine alan 59.47 hektar alanın Yenileme Alanı olarak ilan edilmesi, tarihi kent merkezinde fiziki müdahale süreçlerini daha karmaşık hale getirmiştir. Yeni statünün gerektirdiği mevzuat, alanda ihtiyaç duyulan müdahalelerin yapılmasını zorlaştırmıştır. Tarihi kent merkezinde, kültür varlıklarının korunabilmesi ve sağlıklı bir yapılı çevrenin oluşturulabilmesi için koruma ve kullanıma yönelik fiziksel ve işlevsel müdahalelerin acilen planlanması gerekmektedir. Bu çalışma, Mersin Büyükşehir Belediyesi talebi ile Mersin Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandırma Modeli Araştırma Geliştirme Projesi”’nin yöntem, tespit ve sonuç önerilerini sunmaktadır. Çalışmayla, Mersin tarihi kent merkezi gibi farklı koruma ve müdahale statüleri tanımlanan ve tarihi kimliğini kaybederek alan bazında fiziksel ve işlevsel müdahalelerin yapılması gerekliliği olan alanların korunması ve canlandırılmasına yönelik çalışmalara yöntemsel bir örnek oluşturarak katkı sağlamak amaçlanmaktadır.
Bu çalışma, Mersin Büyükşehir Belediyesi talebi ile Mersin Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “Mersin Tarihi Kent Merkezi Koruma ve Canlandırma Modeli Araştırma Geliştirme Projesi”’nin yöntem, tespit ve sonuç önerilerini sunmaktadır. Çalışmayla, Mersin tarihi kent merkezi gibi farklı koruma ve müdahale statüleri tanımlanan ve tarihi kimliğini kaybederek alan bazında fiziksel ve işlevsel müdahalelerin yapılması gerekliliği olan alanların korunması ve canlandırılmasına yönelik çalışmalara yöntemsel bir örnek oluşturarak katkı sağlamak amaçlanmaktadır. Bu çerçevede projenin gerekliliklerinin açıklandığı giriş bölümünden sonra ikinci bölümde tarihi kent merkezleri kentsel koruma çalışmaları örnekleri yer almaktadır. Üçüncü bölümde proje yöntemi ve bulgular açıklandıktan sonra koruma ve canlandırmaya yönelik belirlenen prensip ve stratejiler ile uygulamaya yönelik öneriler sunulmaktadır. Sonuç bölümünde Mersin tarihi kent merkezi için önerilen çok paydaşlı, alanın öncelikli sorunlarına göre etaplama ve işlevlere göre katılım süreci öneren uygulama modeli değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Canlandırma, koruma, Mersin, yenileme alanı; tarihi kent merkezi.

Meltem Uçar, Fikret Zorlu, Tuba Akar, Züleyha Sara Belge. Research and Development Project of Conservation and Revitalization Model for Mersin Historic City Center. Planning. 2022; 32(3): 383-407

Corresponding Author: Meltem Uçar, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale