Agricultural activities have evolved beyond supplying fundamental food needs to include economic, social, recreational, and environmental aspects. Urban agriculture has gained importance as the primary application of urban food planning. This study aims to examine how ground level urban agricultural areas will be determined to create a more sustainable, safe, and fair food system at the local level. A spatial multi-criteria analysis was conducted to establish the criteria for site selection, resulting in the identification of ten parameters and twenty sub-criteria. The Analytical Hierarchy Process (AHP), a multiple decision-making (MCE) method, was also used to determine the relative weights of these criteria. Spatial analyses were performed for Beylikdüzü, a district in metropolitan Istanbul, using Geographic Information Systems (GIS). Preliminary findings indicate that distance from pollutant sources is the most crucial factor in urban agricultural area selection. Additionally, the built environment was found to exert a greater influence than social and natural factors. The spatial analysis reveals that if the most suitable urban agricultural areas for Beylikdüzü district are allocated for production, 13% of the district’s fresh food needs can be met and 350 tons of CO2 can be saved annually. These areas are predominantly concentrated in three specific regions. Overall, the findings provide a basis for developing and implementing local food policies.
Keywords: AHP, GIS, local food production, MCE, urban agriculture.Tarımsal faaliyetler, temel gıda üretiminin ötesine geçerek ekonomik, sosyal, rekreasyonel ve çevresel boyutlar kazanmıştır. Kentsel tarım, özellikle kentsel gıda planlamasında öncelikli uygulama olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışma, yerel ölçekte daha sürdürülebilir, güvenli ve adil bir gıda sistemi oluşturmak amacıyla, zemin seviyesi/toprak üstü kentsel tarım alanlarının belirlenmesini incelemektedir. Kentsel tarım alan seçme kriterlerini tanımlamak için mekansal çok kriterli analiz yaklaşımı kullanılmış, 10 parametre ve 20 alt kriter belirlenmiştir. Kriter ağırlıklarını hesaplamak için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemi olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yaklaşımı kullanılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) aracılığıyla İstanbul/Beylikdüzü ilçesi için mekansal analizler gerçekleştirilmiştir. Ön bulguları, kirletici kaynaklardan uzaklığın kentsel tarım alanı seçiminde en önemli faktör olduğunu ve inşa edilmiş çevrenin alan seçiminde sosyal ve doğal çevrelerden daha etkili olduğunu göstermiştir. Mekansal analiz bulguları ise Beylikdüzü ilçesi için en uygun kentsel tarım alanlarının üretime ayrılması durumunda ilçenin taze gıda ihtiyacının %13’ünün karşılanabileceğini ve yıllık 350 ton CO2 tasarrufu sağlanabileceğini ortaya koymaktadır. İlçenin potansiyel kentsel tarım alanlarının üç bölgede mekansal olarak yoğunlaştığı görülmektedir. Bulgular, yerel gıda politikaları geliştirmemize ve uygulamamıza olanak sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: AHP, GIS, local food production, MCE, urban agriculture.