The usability of shared micromobility systems, which have emerged as an alternative to traditional means of transporta-tion, is very important in achieving the expected benefits. The aim of this study is to identify the critical factors affecting the success of shared micromobility systems and to reveal the importance levels and interactions of these factors. For this purpose, AHP and DEMATEL methods were used to calculate the weights of criteria and subcriteria and to analyze the causal relationships between them. As a result of the literature review, main criteria affecting the success of micromobility systems such as infrastructure and accessibility, pricing and payment options, technology and ease of use, government and municipal policies, environmental awareness, urban density and geographical conditions, user experience and safety, integration with public transportation, and social and cultural factors were identified. AHP analysis revealed that infrastructure and accessibility and pricing and payment options had the highest weights. DEMATEL analysis showed that criteria such as pricing and payment options, government and municipal policies, and integration with public transportation play important influencing roles on the system, while technology and app ease of use and user experience and safety are more vulnerable to influence. The study provides strategic recommendations to improve the effectiveness of shared micromobility systems and develop sustainable urban transportation solutions. These recommendations contribute to strategic decision-making by analyzing the success factors of micromobility systems in a more holistic way, identifying priority criteria and evaluating the causal relationships between these criteria.
Keywords: AHP, DEMATEL, shared micromobility.Geleneksel ulaşım araçlarına bir alternatif olarak ortaya çıkan paylaşımlı mikromobilite sistemlerinden beklenen faydanın sağlanmasında bu sistemin kullanılabilirliği oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, paylaşımlı mikromobilite sistemlerinin başarısını etkileyen kritik faktörleri belirlemek ve bu faktörlerin önem derecelerini ve karşılıklı etkileşimlerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda AHP ve DEMATEL yöntemleri kullanılarak, kriterler ve alt kriterlerin ağırlıkları hesaplanmış ve aralarındaki nedensel ilişkiler analiz edilmiştir. Literatür taraması sonucunda, mikromobilite sistemlerinin başarısını etkileyen altyapı ve erişilebilirlik, fiyatlandırma ve ödeme seçenekleri, teknoloji ve uygulama kullanım kolaylığı, hükümet ve belediye politikaları, çevresel bilinç, kentsel yoğunluk ve coğrafi koşullar, kullanıcı deneyimi ve güvenliği, toplu taşıma ile entegrasyon ve sosyal ve kültürel faktörler gibi ana kriterler belirlenmiştir. AHP analizi sonucunda, altyapı ve erişilebilirlik ile fiyatlandırma ve ödeme seçenekleri kriterlerinin en yüksek ağırlıklara sahip olduğu görülmüştür. DEMATEL analizi, fiyatlandırma ve ödeme seçenekleri, hükümet ve belediye politikaları, toplu taşıma ile entegrasyon gibi kriterlerin sistem üzerinde önemli etkileyici roller oynadığını, teknoloji ve uygulama kullanım kolaylığı ile kullanıcı deneyimi ve güvenliğinin ise daha fazla etkilenmeye açık olduğunu göstermiştir. Çalışma, paylaşımlı mikromobilite sistemlerinin etkinliğini artırmak ve sürdürülebilir kentsel ulaşım çözümleri geliştirmek için stratejik öneriler sunmaktadır. Bu öneriler, mikromobilite sistemlerinin başarı faktörlerini daha bütüncül bir şekilde analiz ederek öncelikli kriterlerin belirlenmesi ve bu kriterler arasındaki nedensel ilişkilerin değerlendirilmesi yoluyla stratejik karar verme sürecine önemli katkılar sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: AHP, DEMATEL, paylaşımlı mikromobilite.