Local Shopkeepers’ Perspectives on an Attempt for Municipally-led Commercial Gentrification Via Pedestrianization [Planning]
Planning. 2022; 32(3): 345-360 | DOI: 10.14744/planlama.2021.14238

Local Shopkeepers’ Perspectives on an Attempt for Municipally-led Commercial Gentrification Via Pedestrianization

Meriç Kırmızı
Department of Sociology, Ondokuz Mayıs University Faculty of Human and Social Sciences, Samsun, Türkiye

This paper studies the interplay between shopping street revitalization and pedestrianization in Samsun in Turkey. The revitalization via pedestrianization of İstiklal Street—known in the vernacular as Çiftlik Street—was first welcomed by the local shopkeepers who formed a merchants association to support the municipal project. Yet the physical outcome of pedestrianizationled revitalization was the concretization and homogenization of facades throughout the street. The project caused a loss of social atmosphere and an economic downturn on the street. The successors of family businesses on the street criticized the top-down implementation as the main cause of this negative outcome. To answer this criticism and to understand what was done wrong in the revitalization of Samsun’s high street, this study analyzed local shopkeepers’ criticisms. Fifteen in-depth local shopkeeper interviews, one transnational migrant resident interview, and walking censuses revealed significant issues. These were deindustrialization, suburbanization, and opening of shopping malls in close distances as well as the sociodemographic changes in the city centre finalized by the arrival of Middle Eastern migrants after the 2010s. This research suggests that the simultaneous opening of shopping malls nearby heightened the street’s deterioration by pulling away branded shops and customers. Pedestrianization, while being only the ‘tip of the iceberg’, was used as a scapegoat, and reversed. This study aims to emphasize the idea that conceived spaces might not always overlap with the lived spaces by showing that urban planning practices that are good at face value might create unexpected outcomes depending on the context.

Keywords: Ecosystem of shopping streets, pedestrianization, political centralization, shopping malls; suburbanization; transnational migrants.

Yayalaştırma Yoluyla Bir Belediye Eliyle Ticari Soylulaştırma Girişimine Yerel Dükkân Sahiplerinin Bakışı

Meriç Kırmızı
Sosyoloji Bölümü, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Samsun, Türkiye

Bu makale Türkiye’de Samsun'da alışveriş caddesi yeniden canlandırılması ve yayalaştırılmasının karşılıklı etkileşimini çalışmaktadır. İstiklal Caddesi’nin—yerelde Çiftlik Caddesi olarak tanınıyor—yayalaştırma yoluyla yeniden canlandırılması, belediyenin projesini desteklemek için ticari bir dernek kuran yerel dükkân sahiplerince başta olumlu karşılanmıştır. Ancak yayalaştırma yoluyla yeniden canlandırmanın fiziksel sonucu betonlaştırma ve cadde boyunca apartman cephelerinin türdeşleştirilmesi olmuştur. Proje caddede toplumsal ortamın yitirilmesine ve bir ekonomik gerilemeye neden olmuştur. Caddedeki aile işletmelerinin mirasçıları bu olumsuz sonucun ana nedeni olarak, yukarıdan aşağıya uygulamayı eleştirmişlerdir. Bu eleştiriyi yanıtlamak ve Samsun’un sosyete caddesinin yeniden canlandırılmasında neyin yanlış yapıldığını anlamak için, bu çalışma yerel dükkân sahiplerinin eleştirilerini çözümlemiştir. On beş derinlemesine yerel dükkân sahibi görüşmesi, bir ulus aşırı göçmen yaşayan görüşmesi ve dükkân sayımları önemli sorunları açığa çıkarmıştır. Bunlar sanayisizleşme, banliyöleşme ve yakın uzaklıklarda alışveriş merkezlerinin açılması ve ek olarak, 2010’lardan sonra Ortadoğulu göçmenlerin gelişiyle sonuçlanan kent merkezindeki sosyo-demografik değişimlerdir. Bu araştırma yakında alışveriş merkezlerinin eş zamanlı açılmasının marka dükkânları ve müşterileri oradan uzaklaştırarak, caddenin bozulmasını arttırdığını ileri sürmektedir. Yayalaştırma yalnızca ‘buzdağının tepesi’ olsa da, günah keçisi yapılmış ve tersine çevrilmiştir. Bu çalışma görünüşte iyi olan kentsel planlama uygulamalarının bağlama bağlı olarak, beklenmedik sonuçlar yaratabileceğini göstererek, planlanan mekânların gerçekte yaşanan mekânlarla her zaman örtüşmeyebileceği düşüncesini vurgulamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Alışveriş caddelerinin ekosistemi, yayalaştırma, siyasal merkezileşme, alışveriş merkezleri; banliyöleşme; ulus ötesi göçmenler.

Meriç Kırmızı. Local Shopkeepers’ Perspectives on an Attempt for Municipally-led Commercial Gentrification Via Pedestrianization. Planning. 2022; 32(3): 345-360

Corresponding Author: Meriç Kırmızı, Türkiye
Manuscript Language: English
LookUs & Online Makale