Planning. 2022; 32(1): 13-23 | DOI: 10.14744/planlama.2022.01033

Popülizme Karþý Katýlým: Sosyal Sürdürülebilirlik Baðlamýnda Konut Alanlarýnda Katýlýmcý Tasarým Yaklaþýmlarý

Berkay Oskay¹, Ömür Barkul^2
1Ýstanbul Kültür Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Ýstanbul
²Yýldýz Teknik Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi, Mimarlýk Bölümü, Ýstanbul

Toplumun çeþitlenen ihtiyaç ve isteklerinin, ilerleme ve iyileþtirme hedeflerinin karþýlanmasý bakýmýndan nicel ve nitel çok katmanlý ilkeleri içeren sosyal sürdürülebilirliðin saðlanmasýnda, tüm toplumsal kesimleri içeren katýlým ilkesi önemli rol oynar. Mimarlýk ve planlama disiplinleri açýsýndan, herkes için yaþanabilir konut ve çevrelerin oluþumunda, katýlýmcý planlama ve katýlýmcý tasarým pratiklerine yönelik araþtýrmalar son yýllarda yeniden ön plana çýkmaktadýr. Liberal demokrasilerin sürüklendiði temsil krizine karþý 1960’lardan itibaren yükseliþ gösteren katýlýmcý tasarým ve planlama uygulamalarý, zaman içinde neoliberal politikalarýn belirleyici hale gelmesiyle hýzýný yitirmiþ ve sermaye hareketleri kent mekânýný belirleyen en önemli unsur haline gelerek halklarý yaþam alanlarý hakkýnda söz sahibi olamayan, kaderine razý topluluklara indirgemiþtir. 2000’li yýllardan günümüze ise dönemin yaygýn iklimini belirleyen illiberal popülist eðilimlerin yükseliþine karþý tüm dünyada ve ülkemizde de sýkça görülen kentsel muhalefet hareketlerinin ortak taleplerinin “katýlým” ilkesi çerçevesinde örgütlendiði görülmektedir. Bu baðlamda, öncelikli olarak çalýþmanýn çýkýþ noktasýný oluþturan kuramsal arka planda, sosyal sürdürülebilirliðin inþasýnda katýlým ilkesinin rolü ve günümüzde yaygýnlaþan popülist eðilimlere karþý katýlýmcý mekanizmalarýn önemi tartýþmaya açýlmaktadýr. Sonrasýnda, planlamada ve konut alanlarýnda katýlýmcý tasarým ilkeleri, araçlarý ve katýlým yöntemleri üzerinden betimleyici bir çerçeve çizilmektedir. Çalýþmanýn özgün yaný, güncel bir konuyu ele alan betimleyici bir çerçeve sunmasýdýr. Böylece, günümüzde yeniden yükseliþe geçen katýlým yazýnýna katký sunmasý hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Katýlýmcý planlama, katýlýmcý tasarým; konut; sosyal sürdürülebilirlik; sürdürülebilir kalkýnma.

---

Participation against Populism: Participatory Design Approaches in Residential Areas in the Context of Social Sustainability

Berkay Oskay¹, Ömür Barkul^2
1Istanbul Kultur University Faculty of Architecture, Department of Architecture, Istanbul
²Yýldýz Technical University, Faculty of Architecture, Department of Architecture, Istanbul

The principle of participation has an important role in maintaining social sustainability. In recent years, debates on participatory planning and participatory design practices have come to the fore in the creation of liveable environments for everyone in terms of architecture and planning disciplines. Participatory design and planning practices, which have risen against the representation crisis driven in liberal democracies since the 1960s, have lost momentum while the neoliberal doctrines have become determinant over time, and capital flows have become the most important factor that determines the urban space, and reduced the societies to the communities who cannot have a say on their environments. It is seen that the common demands of urban opposition movements, which are spreading around the world and in Turkey, against the rise of illiberal populist tendencies that have determined the widespread climate of the period since the 2000s, have been organized within the framework of the principle of "participation". In this study, we discussed the role of the principle of participation in the construction of social sustainability and the importance of participatory mechanisms against the populist tendencies today in the theoretical background that constitutes the starting point of the study. Afterwards, we examined the participatory design principles, tools and participation typologies in planning and housing areas according to this framework. The unique aspect of the study is that it presents a descriptive framework that evaluates a current question. Thus, it is aimed to contribute to the participation literature, which is on the rise again in the immediate present.

Keywords: Participatory planning, participatory design; housing; social sustainability; sustainable development.

---