Planning. 2017; 27(3): 236-253 | DOI: 10.14744/planlama.2017.08208

Türkiye’de Bölgesel Rekabet ve Rekabetçi Bölgeler

Ebru Kerimoðlu, Semih Sözer
Ýstanbul Teknik Üniversitesi, Þehir ve Bölge Planlamasý Bölümü, Ýstanbul

Bölgeler, hem uluslarýn hem de firmalarýn rekabet edebilirliklerini etkileyen, yeni ekonomik düzende kilit role sahip olan coðrafyalar olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Bu çalýþma, bölgesel düzeyde rekabet edebilirliðin oldukça önem kazandýðý günümüzde, Türkiye’deki düzey 2 bölgelerinin rekabet edebilirliðini etkileyen ana bileþen ve deðiþkenleri belirleyerek, bölgelerin rekabet edebilirlik kapasitelerini deðerlendirmeyi amaçlamaktadýr. Bu kapsamda, Türkiye düzey 2 bölgelerinin rekabet edebilirlik deðiþkenleri, konu ile ilgili yapýlmýþ çeþitli kavramsal ve ampirik çalýþmalardan faydalanýlarak, ekonomik, fiziksel ve sosyal çevre ve insan sermayesi baþlýklarý altýnda deðerlendirilerek, birbiri ile iliþkili çok sayýda deðiþken, temel bileþenler analiz tekniði uygulanarak az sayýda ve daha anlamlý bileþenlere indirgenmiþtir. Sonuç olarak, Türkiye’de bölgesel rekabet edebilirliði etkileyen “Güçlü Ekonomik Yapý” ve “Ýnsan Sermayes” olmak üzere 2 temel bileþen ortaya çýkmaktadýr; Türkiye’de bölgelerin rekabet edebilirlik potansiyelleri, güçlü bir ekonomik yapýyý oluþturmak için gerekli olan özel sermaye, yenilikçi yapý ve iþgücü ile insan sermayesi faktörlerine baðlýdýr. Bu faktörler çerçevesinde rekabet edebilirlikleri incelenen düzey 2 bölgeleri arasýnda ülke genelinde önemli farklar bulunmaktadýr. Genellikle batý bölgelerinde yüksek çýkan rekabet edebilirlik potansiyelleri, doðu bölgelerine doðru gidildikçe düþmektedir. Rekabet edebilirliði arttýrmak için, bölgelere iþgücünü ve özel sermayeyi çekebilecek yenilikçi ortamlar yaratmayý hedefleyen ve bölgelerin özgün özelliklerini ön plana çýkaran akýlcý stratejiler, ülkedeki tüm bölgelere yayýlarak uygulanmalýdýr.

Anahtar Kelimeler: Bölgesel rekabet, bölgesel rekabet edebilirlik faktörleri; Türkiye düzey 2 bölgeleri.

---

Regional Competitiveness in Turkey and Competitive Regions

Ebru Kerimoðlu, Semih Sözer
Department of Urban and Regional Planning, Istanbul Technical University, Ýstanbul, Turkey

In recent years, regions have grown in importance as locations that define the competitiveness of nations and firms. This aim of this study was to evaluate the competitiveness of the Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) 2 regions in Turkey according to some of the influential components and variables. Several theoretical and empirical studies have used a variety of characteristics. Principal component analysis was applied to determine the most significant elements affecting regional competitiveness in Turkey’s NUTS 2 regions: economic base and human capital. A strong economic base of private capital with an innovative structure linked to increased human capital and labor factors is necessary to be competitive. There are significant differences between regions; generally, the greatest potential for competitiveness is in the western regions of Turkey. To increase competitiveness, rational strategies aimed at creating innovative environments for regions to attract capital, both human and private, and to prioritize the local characteristics of regions should be implemented across the whole country.

Keywords: Indicators of regional competitiveness, NUTS 2 regions of Turkey; regional competitiveness.

---