Planning. 2018; 28(1): 22-39 | DOI: 10.14744/planlama.2018.42104

Bölgesel Geliþmiþlik Düzeyinin Belirlenmesine Ýliþkin Veri Seti Sorunsalý: Eleþtiri ve Öneriler

Sinem Dedeoðlu Özkan, Dilek Beyazlý
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlýk Fakültesi Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Trabzon

Sosyal ve ekonomik olanaksýzlýklar ve farklýlýklar ülkeler arasýnda olduðu gibi bölgeler hatta iller arasýnda dengesiz geliþmeye sebep olmaktadýr. Bu farklýlýklarýnýn giderilmesine yönelik uygun politikalarýn oluþturulmasý için öncelikle bölgesel geliþmiþlik düzeyinin il/bölge ya da alt bölge ölçeðinde doðru belirlenmesi ve nedenlerinin tartýþýlmasý gerekir. Ülkemiz için, farklý düzeydeki istatistiki bölgeler için geliþmiþliði tartýþabilmek/karþýlaþtýrabilmeyi saðlayabilmek için günün toplumsal, ekonomik ve teknolojik geliþimlerini/deðiþimlerini göz önüne alan geliþmiþliði en iyi ifade eden yeni bir veri seti önerisinin ortaya koyulmasý amaçlanmaktadýr. Bu amaca iliþkin olarak, ülkemizde 1980’den bugüne yapýlan tüm geliþmiþlik düzeyi çalýþmalarýnda kullanýlan deðiþkenlere yönelik çalýþma kapsamýnda önerilen 3S (sýralama, sýnýflama, seçme) yaklaþýmý sistematik bir deðerlendirme saðlamýþtýr. Böylelikle, bölgesel geliþmiþlik düzeyi çalýþmalarýnda kullanýlabilecek deðiþkenler, nedenleri ile belirlenerek üzerinde uzlaþýlmýþ bir veri seti oluþturulmasý öngörülmüþtür. Periyodik, karþýlaþtýrmaya olanak veren bulgularla bölgelerin farklýlýklarý ve benzerliklerinin ortaya konulmasý, gerçekçi sýralama ve sýnýflamalarýnýn yapýlmasý, sonuçta düzey farklýlýklarýný azaltacak bölgesel politikalarýn oluþturulmasý beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Geliþmiþlik düzeyi, sosyo-ekonomik göstergeler, bölgesel farklýlýklar, gösterge-deðiþken, sýnýflama-sýralama- seçme.

---

Data Set for the Determination of Regional Development Level: Criticism and Recommendations

Sinem Dedeoðlu Özkan, Dilek Beyazlý
Department of Urban and Regional Planning, Karadeniz Technical University Faculty of Architecture, Trabzon, Turkey

Social and economic inequalities and differences lead to unbalanced development between regions and provinces, as well as between countries. In order to establish the appropriate policies to eliminate these differences, it is necessary to first accurately determine the level of development on a provincial/regional or sub-regional scale and to discuss the causes. The aim of this study was to present a new dataset proposal that takes today’s social, economic, and technological changes into account to describe development in order to be able to discuss and compare different regions. With this in mind, a systematic assessment of the 3S (sorting, classification, selection) approach was proposed within the scope of the study for variables used to study development in our country since 1980. Variables that can be used in studies of the level of regional development and the reasons for their use were determined, and a conventional data set was created. The regular comparison of comparable findings will enable an accurate view of the differences and similarities between regions, a realistic sorting and classification, and regional policies that will ultimately reduce differences in the level of development.

Keywords: Development level, socio-economic indicators; regional differences; indicator-variable; classification-sorting-selection.

---