Mekânýn iletiþime ve etkileþime izin veren yapýlanýþý, (b) Mekandaki hareket ve karþýlaþma koordinasyonu, (c) Bireylerin çevresel farkýndalýklarý ve mekânsal deneyim duyumlarý gibi kentsel mekânýn sosyabilitesi dair bilgi veren birçok durum, kentlerin fiziksel koþullarýndan ayrý düþünülemeyecek biçimlerle ilintilidir. Kentin maddeselliðinin sosyal iliþki örüntüleri üzerindeki olasý etkileri düþünüldüðünde, sosyalliðin halleri ile kentsel mekan arasýndaki dolayýmlý iliþkisellik meselesinin, mekânsal olmayan iletiþim ve sosyal etkileþim yollarý aracýlýðý ile hýzla dönüþen günümüz kent yaþamý baðlamýnda yeniden tahlil edilmesi gerekmektedir. Bu makalede, biçim kavramý merkeze yerleþtirilerek, kentsel mekan ile sosyalliðin faklý halleri arasýnda iliþki kuran bir bakýþ açýsý oluþturmak amaçlanýr. Bunu yaparken ritim ve gündelik hayat iliþkisine dair geliþtirilen kaynaklara baþvurarak; mekanýn maddeselliði iþlevi ve kullanýmýnýn ortaya koyduðu incelikli ve karmaþýk biçimsel örüntülere dikkat göstermeyi dener. Dolayýsýyla, bu makalenin temel motivasyonu kentin maddeselliði ve sosyal formlar arasýndaki etkileþimi görünür kýlan biçim odaklý teorik perspektifi kentsel çalýþmalar alanýnda geniþletmektir; ikincisi, kentsel mekanýn incelemesinde mekanýn fiziksel koþullarýnýn sosyallik durumlarý üzerindeki olanak ve kýsýtlýlýklarýný beraber kavramaya izin veren bir yöntem önermektir.

The conditions of urban sociability, such as (a) increase in communication and interaction (b) easiness of mobility coordination and encounters (c) increase in users’ urban awareness and experiences are closely related to the forms that are shaped within physical conditions of urban environments. Considering the formational and integrative effects of materiality of urban space on generation of social forms, it is necessary to re-think the mediated relationship between urban space and textures of urban sociality in the contexts of changes brought to contemporary city life by aspatial forms of communication and social interactions. This article presents a perspective and a methodological starting point through putting the concept of form in the context of dynamic relationship between urban space and different stances of everyday life. In doing so, the ideas on everyday life and rhythm are engaged at various levels in this article to highlight the forms of complex and intricate relationships between materiality of urban space, its function and its use. Meanwhile, the main motivation of the article is expand the usual definition of form within urban studies; and second, to develop a method for analyzing any given urban space simultaneously enables and constrains the constituents of its physical condition.

Toplumun çeþitlenen ihtiyaç ve isteklerinin, ilerleme ve iyileþtirme hedeflerinin karþýlanmasý bakýmýndan nicel ve nitel çok katmanlý ilkeleri içeren sosyal sürdürülebilirliðin saðlanmasýnda, tüm toplumsal kesimleri içeren katýlým ilkesi önemli rol oynar. Mimarlýk ve planlama disiplinleri açýsýndan, herkes için yaþanabilir konut ve çevrelerin oluþumunda, katýlýmcý planlama ve katýlýmcý tasarým pratiklerine yönelik araþtýrmalar son yýllarda yeniden ön plana çýkmaktadýr. Liberal demokrasilerin sürüklendiði temsil krizine karþý 1960’lardan itibaren yükseliþ gösteren katýlýmcý tasarým ve planlama uygulamalarý, zaman içinde neoliberal politikalarýn belirleyici hale gelmesiyle hýzýný yitirmiþ ve sermaye hareketleri kent mekânýný belirleyen en önemli unsur haline gelerek halklarý yaþam alanlarý hakkýnda söz sahibi olamayan, kaderine razý topluluklara indirgemiþtir. 2000’li yýllardan günümüze ise dönemin yaygýn iklimini belirleyen illiberal popülist eðilimlerin yükseliþine karþý tüm dünyada ve ülkemizde de sýkça görülen kentsel muhalefet hareketlerinin ortak taleplerinin “katýlým” ilkesi çerçevesinde örgütlendiði görülmektedir. Bu baðlamda, öncelikli olarak çalýþmanýn çýkýþ noktasýný oluþturan kuramsal arka planda, sosyal sürdürülebilirliðin inþasýnda katýlým ilkesinin rolü ve günümüzde yaygýnlaþan popülist eðilimlere karþý katýlýmcý mekanizmalarýn önemi tartýþmaya açýlmaktadýr. Sonrasýnda, planlamada ve konut alanlarýnda katýlýmcý tasarým ilkeleri, araçlarý ve katýlým yöntemleri üzerinden betimleyici bir çerçeve çizilmektedir. Çalýþmanýn özgün yaný, güncel bir konuyu ele alan betimleyici bir çerçeve sunmasýdýr. Böylece, günümüzde yeniden yükseliþe geçen katýlým yazýnýna katký sunmasý hedeflenmektedir.

The principle of participation has an important role in maintaining social sustainability. In recent years, debates on participatory planning and participatory design practices have come to the fore in the creation of liveable environments for everyone in terms of architecture and planning disciplines. Participatory design and planning practices, which have risen against the representation crisis driven in liberal democracies since the 1960s, have lost momentum while the neoliberal doctrines have become determinant over time, and capital flows have become the most important factor that determines the urban space, and reduced the societies to the communities who cannot have a say on their environments. It is seen that the common demands of urban opposition movements, which are spreading around the world and in Turkey, against the rise of illiberal populist tendencies that have determined the widespread climate of the period since the 2000s, have been organized within the framework of the principle of "participation". In this study, we discussed the role of the principle of participation in the construction of social sustainability and the importance of participatory mechanisms against the populist tendencies today in the theoretical background that constitutes the starting point of the study. Afterwards, we examined the participatory design principles, tools and participation typologies in planning and housing areas according to this framework. The unique aspect of the study is that it presents a descriptive framework that evaluates a current question. Thus, it is aimed to contribute to the participation literature, which is on the rise again in the immediate present.

1970’lerin sonundan itibaren artan neoliberalizm görüþü ve ülkelerin liberal politikalarý terk edip neoliberal politikalara aðýrlýk vermesi, özellikle geliþmekte olan ve henüz insan haklarý konusunda yeterli düzeye ulaþamamýþ üçüncü dünya ülkelerinin demokratikleþme sürecine ket vurmuþtur. Geliþmekte olan üçüncü dünya ülkelerinde kapitalin gücünün artmasý ile ülkedeki insan haklarý göz ardý edilmeye baþlanmýþ; sömürge döneminde güdülen eþitsiz ve sert politikalar bu sefer de sosyoekonomik ve sosyokültürel yönden geri planda býrakýlmýþ halk üzerinde uygulanmaya baþlamýþtýr. Direniþçi planlama, ezilen halkýn otoriteye karþý durarak, bu eþitsiz ve sert uygulamalara direniþ göstermesini ve halkýn belirli yasal boþluklardan da yararlanarak kendini planlamanýn bir parçasý haline getirmesini savunan bir planlama teorisidir, yani bu kuram ile birey yaþadýðý alanda herhangi bir aracýya ihtiyaç duymadan birebir söz sahibidir. Makale kapsamýnda özellikle Dünya Bankasý’nýn Küresel Güney olarak adlandýrdýðý bölgelerde geliþen bu kuram detaylý bir þekilde irdelenecek; ikinci kýsýmda ise Dominik Cumhuriyeti, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Ýsrail’deki direniþçi planlama uygulamalarý olarak görülen Los Platanitos, Western Cape ve Ýsrail Bedevileri örnekleri hazýrlanan tablolar yardýmýyla özetlenecektir. Son aþamada, direniþin örgütleþme düzeyi, sürecin baþarý/baþarýsýzlýk durumu ve otoriter rejimin duruþu parametreleri üzerinden kuram çýktýlarý araþtýrýlarak farklý coðrafyalarda kuramýn iþleyiþi ve kuramý etkileyen unsurlar üzerine bir tartýþma ortamý oluþturularak planlama dünyasýnda yeni bir kuramýn ne kadar mümkün olduðu tartýþýlacaktýr.

The rise of neoliberalism that began at the end of 1970s and the countries’ abandonment of liberal policies for neoliberal policies; hindered in particular the democratization process of Third World countries that were developing and lacked in human rights. With the increase of capital’s power in developing Third World countries, human rights were becoming ignored, the unfair and harsh policies administered during the colonial ages were now being conducted on people that were socioeconomically and socioculturally left behind. Insurgent planning is a planning theory that advocates oppressed people to stand against authority by resisting harsh practices and using legal loopholes to make themselves part of the planning process; meaning that with this concept, individuals have a voice in the places they live, without any intermediaries. Within this article, this developing theory will be thoroughly investigated, particularly in regions defined by the World Bank as the Global South. In the second part, cases like Los Platanitos, Western Cape and Negev Bedouins that are seen as insurgent planning practices in their respective countries Dominican Republic, Republic of South Africa and Israel; will be compiled in table format. To conclude, the outputs of the theory using the parameters: the organization level of the resistance, the success status of the process and the stance of the authoritarian regime; will be examined, and a groundwork for discussing the practice of the theory in other places and the factors affecting the theory will be provided to ultimately discuss if a new theory in planning is possible.

Çaðdaþ feminist edebiyat eleþtirisinin önde gelen isimlerinden dilbilimci ve psikanalist Julia Kristeva, kendi özgün yaklaþýmýný inþa ederken Platon’un mekânsala iliþkin kavramý choradan fazlasýyla faydalanmýþtýr. Ortaya koyduðu baðlam esasta 1970’lere kadar giden ve 1980 sonrasý dönemde ivme kazanan Mekânsal Dönüþ (Spatial Turn) sürecinin belki de en az dikkat çeken ancak en belirgin ve yaratýcý örneklerinden biri olarak deðerlendirilebilir. Buradan hareketle çalýþmanýn temel amacý, Kristeva’nýn hangi motivasyonla chora kavramýna yöneldiði, neden bu kavram ile analoji yaptýðý ve kendi alaný ile coðrafya arasýnda kurduðu bu iletiþimi mekânsal dönüþün bir boyutu olarak anlamlandýrmaya çalýþmaktýr. Bu kapsamda, öncelikle Platon’un mekânsal mecazý chora kavramý üzerinde durulmakta, ardýndan Kristeva’nýn edebiyat eleþtirisi ve psiko-analitik baðlama içkin çok yönlü düþünü mekân odaðýnda irdelenmektedir. Çalýþma mekânýn nasýl dili/edebiyatý, psiko-analitik içerimi, feminist baðlamý düþünmenin bir tarzý olarak geliþtiðine yönelik yapýlan çýkarsama ile sonlanmakta olup, feminist eleþtiri, edebiyat çalýþmalarý, psiko-analitik çerçeve ile iliþkilenmekle birlikte esasta yeni ve farklý bir coðrafi perspektifin nasýl üretilebileceðini sorgulamaktadýr. Mekân kavramýnýn imkânlarý, yapýsal inþacý bir yaklaþým ve tarihsel-coðrafya perspektifiyle aranýrken, Kristeva’nýn kendi çalýþmalarý ve konuya yönelik yazýlmýþ ikincil metinlere dayalý nitel-yorumlayýcý bir araþtýrma deseni benimsenmiþtir. Sonuç olarak, Kristeva’nýn anne bedeniyle bütünleþen þiirsel dilin çocuðun dil geliþiminde etkili olduðu yönündeki izahatýnýn, o zamana kadarki fallusçu bakýþýn anneliðe “oryantalist” yaklaþým olarak da ifade edilebilecek çehresini yerle bir ettiði, baþlýca desteðini ise mekânsal bir metafordan, maternal bulunup tarihsel dikotomiler varlýðýnda öteki ile buluþturulan, örtüklenen çoklu ses ve anlamlarýn heterotopik uðraðý, kitonyen choradan aldýðý vargýsýna ulaþýlmaktadýr.

A leading feminist literary critic, linguist and psychoanalyst, Julia Kristeva has considerably benefited from Plato’s space related term chora to construct her own approach. The work she created is one of the most salient of the all produced with reference to Spatial Turn process dating back to 1970s and boomed after 1980s. As to this importance, the purposes of this paper are to show the motivation behind Kristeva’s use of the term chora, with and for what she associates this term and finally how her manipulation of her subject area into geography contributes to spatial turn process. To this end, first Plato’s use of the term chora will be analyzed and then Kristeva’s multifaceted literary and psychoanalytic approach will be scrutinized with reference to space notion. As a final conclusion, how space turns into a language with which we think on language/literature, psychoanalytical content and feminist criticism will be stated to concretize possible ways of creating a different geographical perspective. The prospects of the term space have been worked on with a structural constructivist approach and a historical geography perspective. As for Kristeva’s own works and secondary sources on her works a qualitative text-hermeneutic method has been adopted. All in all, it has been concluded that Kristeva’s notion that the poetic language coalesced with mother’s body contributes to child’s language drastically refuted long lasting alleged phallocentric and somehow orientalist notions of motherhood, and it has been stressed that the chthonian chora as a geographical metaphor, as a heterotopic latent haunt of multiple voices and meanings is at the center of all these discussions.

Ülkenin nüfusu en yüksek, en kentleþmiþ ve sanayileþmiþ bölgesi olan Marmara Bölgesi’nde yaþanan 1999 Depremlerinin ardýndan geniþ ölçekli iyileþtirme çalýþmalarý baþlatýlmýþ, merkezi ve yerel yönetimlerin yaný sýra pek çok kurum ve sivil toplum bu çalýþmalarýn parçasý haline gelmiþtir. Ancak, 1999 Depremlerinin yýkýcý etkileri karþýsýnda afet politikalarýný yönlendiren yasal çerçevenin kýsýtlýlýðý anlaþýldýðýndan bu alanda önemli adýmlar atýlmýþtýr. Öte yandan, uluslararasý düzeyde risk yönetimini benimseyen bir yaklaþým geliþmesi, ülkeleri afet yönetimlerini biçimlendiren politikalarýný ve yasal düzenlemelerini gözden geçirmeleri gerekliliðini tetiklemiþtir. Bu ihtiyaçtan hareketle çalýþma, ülkemizdeki afet politikalarýný þekillendiren mevzuatý ve süreç içindeki deðiþimlerini mekansal planlamayý nasýl yönlendirdiðini incelemektedir. Risk azaltma amacýyla son 20 yýlda kentsel planlama mevzuatýna eklenen yasal düzenlemelerin neler olduðu, amaç ve kapsamlarý ele alýnmýþtýr. Bu doðrultuda, 5393 sayýlý “Belediye Yasasý”nýn 73. Maddesi, 5366 sayýlý “Yýpranan Tarihi ve Kültürel Taþýnmaz Varlýklarýn Yenilenerek Korunmasý ve Yaþatýlarak Kullanýlmasý Hakkýnda Kanun”, 6306 sayýlý “Afet Riski Altýndaki Alanlarýn Dönüþtürülmesi Hakkýnda Kanun” ve 3194 Sayýlý “Ýmar Kanununun Geçici 16. Maddesi (Ýmar Barýþý)” kentsel riskleri azaltma politikalarýný biçimlendiren ana düzenlemeler olup, çalýþma kapsamýnda deðerlendirilmiþtir. Bu çalýþma, yýkým gören alanlarýn iyileþtirilmesinin yaný sýra kentsel riskleri azaltma amacýyla oluþturulan yasal düzenlemelerin uygulanmasýna iliþkin sorunlar ve eleþtirileri ortaya koymaktadýr.

Following the 1999 Earthquakes stricken Marmara Region, as the most populated, urbanized and industrialized region of the country, large-scale recovery efforts have been initiated; and in addition to central and local administrations, many institutions and civil societies have become the part of these studies. However, in the face of the devastating effects of the 1999 Earthquakes, significant steps have been taken in legal framework due to its limitedness in guiding disaster policies. Besides, development of the risk management approach at the international level has triggered countries to review their policies and legal regulations shaping their disaster management. Based on this need, the study examines the legislation that shapes the disaster policies and guides spatial planning in our country and its change in the meantime. The legal regulations that have been added to the urban planning legislation in the last 20 years for the purpose of risk mitigation have been discussed. To this end, Article 73 of the “Municipality Law” (no. 5393), “Law on Conservation of Deteriorating Historic and Cultural Property through Renewal and Re-use” (no. 5366), “Law on the Transformation of Areas at Disaster Risk” (no. 6306), and Temporary Article 16 of Development Law (no. 3194) (Peace of Reconstruction) are determined as the main regulation shaping policies for reducing urban risks, and evaluated within the scope of the study. Therefore, this study puts forward the problems and criticisms regarding the implementation of legal arrangements established for the purpose of mitigating urban risks as well as recovery of the disaster-prone areas.

Kýyýlar toplum için sunduðu kullaným olanaklarý kapsamýnda hep çekici alanlar olmuþ; kýyýlardaki doðal kaynaklar, kýyý bölgelerinin ve ülkenin, ekonomik ve sosyal açýdan kalkýnmasýnda önemli roller üstlenmiþtir. Kýyý alanlarý açýsýndan zengin bir ülke olan Türkiye’de ise bu önemli bölgeleri korumaya ve planlamaya iliþkin mevzuat; doðru arazi kullaným kararlarýný belirleme, toplumun yaþam kalitesini artýran düzenlemeleri ortaya koyma ve sürdürülebilir geliþmeyi saðlama adýna yeterli olamamýþtýr. Bu çalýþma Türkiye’de kýyýlarýn planlanmasý sorununu önde gelen kýyý yerleþmelerinden biri olan Aydýn Ýli Kuþadasý Ýlçesi kýyýlarý üzerinden ele almýþtýr. Kuþadasý kýyýlarýndaki arazi kullaným deðiþimleri ve planlama süreçleri araþtýrýlýp, karþýlaþtýrmalý olarak deðerlendirilerek kýyý kullanýmý dönemler içerisinde analiz edilmiþtir. Kuþadasý kýyýlarýna yönelik mekânsal inceleme sonuçlarý Türkiye mevzuatýndaki deðiþim süreçleri çerçevesinde deðerlendirilmiþ ve kýyý planlamasýna yönelik sorunlar ortaya konulmuþtur. Kuþadasý kýyýlarýnda kamusal olmayan uygulamalar, kaçak ve düzensiz yapýlaþmalarýn gerçekleþtiði, pek çok doðal alanýn zarar görmüþ olduðu anlaþýlmaktadýr. Bu sorunlarýn baþlýca kaynaklarýnýn; ilgili mevzuatta kýyýlarýn kamusal kullanýmýna yönelik kesin hükümlerin eksik olmasý, özellikle turizm odaklý ayrýcalýklý mevzuatlarýn yürürlükte olmasý, denetim eksikliði, bütüncül planlama ve yönetim eksikliði olduðu anlaþýlmýþtýr.

Coasts have always been attractive areas within the scope of the possibilities for use for the society; The natural resources on the coast have played an important role in the economic and social development of the coastal regions and the country. In the coastal areas of Turkey, country rich in this important area of protection and legislation relating to planning; it was not sufficient to determine the right land use decisions, to introduce regulations that increase the quality of life of the society and to ensure sustainable development. This study, which is planned to be one of the leading coastal settlements on the shores of the issue of Turkey Aydin Province Kuþadasý District has addressed over the coast. Land use changes and planning processes in Kuþadasý coasts have been investigated and evaluated comparatively and coastal use has been analyzed within periods. spatial analysis results for Kuþadasý coast evaluated within the framework of the process of change in Turkey and has introduced legislation for coastal planning issues. It is understood that non-public practices, illegal and irregular constructions have occurred on the coasts of Kuþadasý and many natural areas have been damaged. The main sources of these problems are; It is understood that there is a lack of definitive provisions regarding the public use of the coasts in the relevant legislation, especially tourism-oriented privileged legislation, lack of control, lack of holistic planning and management.

Kentler, kurulduklarý günden itibaren politik, coðrafi, beþerî, ekonomik deðiþkenlerin etkisiyle biçimlenen dinamik oluþumlardýr. Geliþen bilgi ve teknolojinin saðladýðý imkanlarla, modern üslup ve biçimlerde þekillenen tasarýmlarýn kentsel alanlarda görülmeye baþlamasý, kentlerin dinamik yapýsýna daha da hýz kazandýrmýþtýr. Ancak mevcut kentsel doku ve yapýlaþma biçimlerinden baðýmsýz olarak üretilen bu tasarýmlar sonucunda, kentsel çevrelerin özgün ögeleri kaybolmaya, yeni üretilen kent parçalarý aynýlaþmaya ve standartlaþmaya baþlamýþtýr. Buna raðmen insan ve doðal çevrenin etkileþiminden meydana gelen kentler, farklý toplumsal ihtiyaçlar ve bu ihtiyaçlarýn gerektirdiði mekânsal organizasyonlar sonucunda farklýlaþmaktadýr. Kentsel mekânýn biçimlenmesinde en önemli deðiþken olan kullanýcýnýn, sahip olduðu deðerleri kentsel dokuya aktarmasý ve özgün ögeler kazandýrmasý ise tarihsel bir sürecin sonucudur. Bu baðlamda kent dokusunun hangi süreçlerden geçerek farklýlaþtýðý ve bu süreçlerin nasýl bir çözümleme ile ortaya koyulacaðý sorusu ortaya çýkmaktadýr. Kentsel karakterin tanýmý ve tarihselliði üzerine teorik ve metodolojik bir çerçeve sunmayý amaçlayan bu çalýþmada, kentsel mekânýn deðiþimi tartýþýlacaktýr. Çalýþmanýn yöntem bölümünde kentsel mekânýn deðiþim süreçlerini analiz etmeyi saðlayan kentsel morfoloji bilimi ve Conzen tarafýndan geliþtirilen “geliþme döngüleri” ele alýnacaktýr. Þehirlerde farklý dönemlere ait özgün deðerlerin görüldüðü ve tarihsel bir sürecin ürünü olan en önemli alanlar olan tarihi kent merkezleri, araþtýrmanýn teorik çerçevesi açýsýndan önemlidir. Eski Keresteciler Çarþýsý (Ýzmir) örnek alanýnda gerçekleþtirilen bu çalýþmanýn, benzer alanlarda yürütülecek araþtýrmalar için yol gösterici olmasý amaçlanmaktadýr.

Cities are dynamic formations that have been formed by the effects of political, geographical, human and economic variables. The appearance of designs shaped by the developing information and technology in modern styles and forms in urban areas has accelerated the dynamic structure of cities even more. However, as a result of these designs which are produced independently of the existing urban forms, the original elements of the urban environments have started to disappear. Nevertheless, cities, which are formed by the interaction between human and natural environment, differ as a result of different social needs and the spatial organizations. The user transfers his/her values to the space and gains original elements in historical process. In this context, the question of which processes the urban fabric differs through and how these processes will be presented emerges. In this study, which aims to present a theoretical and methodological framework on the definition and historicity of urban character, the change of urban space will be discussed. In the methodology section of the research, urban morphology which enables to analyze the formation processes of urban space, and the "redevelopment cycle" developed by Conzen will be discussed. Historic city centers, which are the most important areas where unique values of different periods are observed in cities and the products of a historical process, are important in terms of the theoretical framework of the research. This study, which is carried out in Eski Keresteciler Çarþýsý (Izmir), is intended to be a guide for researchers in similar studies.

Birkaç on santimetreden birkaç metreye kadar olan derinlikleri araþtýran tahribatsýz jeofizik araþtýrmalarý yakýn yüzey (/sýð) jeofizik olarak tanýmlanmaktadýr. Kültürel mirasýn korunmasýna yönelik jeofizik araþtýrmalar, restorasyon amaçlý jeofizik araþtýrmalar, yeraltýndaki arkeolojik yapý kalýntýlarýný belirlemeyi amaçlayan arkeoloji jeofiziði araþtýrmalarý, yakýn yüzey jeofizik araþtýrmalara örnek oluþturmaktadýr. Yeraltýnda bulunan arkeolojik yapý kalýntýlarýnýn ortaya çýkarýlmasý ve günümüz kent planlama sürecine eklenmesi konusunda arkeoloji jeofiziði araþtýrmalarý ile elde edilen veriler deðerli katkýlar saðlamaktadýr. Edirne’de Osmanlý dönemine ait yapýlardan Makedonya Yerleþkesi ve Yeni Sarayýn etrafýndaki Sarayiçi Yerleþkesi sýð jeofizik araþtýrmalar için örnek alan seçilmiþtir. Her iki yerleþke de tarihsel öneminin yansýra bugün de kentsel alan içinde aktif olarak kullanýlan önemli yerleþmelerdir. Dolayýsýyla bu yerleþimlere ait yeraltýndaki arkeolojik yapý kalýntýlarýnýn ortaya çýkarýlmasý alanýn yerleþim planýnýn tasarlanmasýnda önemli bir veri tabaný oluþturmaktadýr. Hem Makedonya Yerleþkesi hem de Sarayiçi yerleþkesinin tasarýmýna altlýk olmak üzere yüksek çözünürlüklü hasarsýz jeofizik uygulamalar gerçekleþtirilmiþtir. Makedonya Yerleþkesi bahçesinde mümkün olduðunca sýk doðrultular üzerinde 1m aralýklarla elektriksel özdirenç tomografi (EÖT) uygulanarak Osmanlý dönemine ait yeraltýndaki yapý kalýntýlarý belirlenirken Sarayiçi Yerleþkesinde ise yer radarý (GPR) yöntemi ile 1m aralýklý paralel profiller üzerinde 5 cm aralýklarla 500 MHz korumalý anten kullanýlarak yaklaþýk 20.000 m2'lik bir alan araþtýrýlmýþtýr. Bu bilgilerle varlýðý belirlenmiþ fakat arkeolojik kazýlarla henüz ortaya çýkarýlamayan alanlar bulunmaktadýr. Bu alanlar planlama sürecine dahil edilerek kentin kültürel ve tarihi mirasý korunup gelecek nesillere aktarýlacaktýr.

Non-destructive geophysical surveys exploring depths from a few tens of centimeters to several meters are described as near-surface geophysics. Geophysical surveys for the protection of cultural heritage, geophysical surveys for restoration, archaeological geophysical surveys are examples of near-surface geophysical surveys. The data obtained by archaeological geophysical surveys provide valuable contributions to the discovery of cultural heritage) remains underground and their inclusion in today's urban planning process. Two of the Ottoman period buildings in Edirne, the Macedonian campus and the Sarayiçi campus were selected as sample sites for geophysical surveys. Both settlements are important settlements that are actively used within the urban area today. Therefore, the unearthing of the underground archaeological remains of these settlements constitutes an important database in the design of the site's settlement plan. High-resolution Geophysical applications were carried out as underlining the design of both the Macedonian campus and the Sarayiçi campus. In the Macedonia campus garden as often as possible at intervals of 1m in line with the campus electrical resistivity tomography (ERT) when determining the underground ruins of the Ottoman period by applying, in the Sarayiçi campus georadar (GPR) with 500 MHz shielded antenna using parallel profiles 1m spaced at 5 cm intervals on method 20.000 m2 was investigated. There are areas that have been identified with this information but have not yet been uncovered by archaeological excavations. These areas will be included in the planning process and the cultural and historical heritage of the city will be preserved and transferred to future generations.

Makalede, öncelikle toplumsal ortak yaþamýn kurulmasýnda ve toplumun kendini ifadesinde önemli olan kamusal alan kavramýný kamusal mekân kavramý ile iliþkilendiren teorik bir çerçeve tanýmlanmaktadýr. Bunun için farklý kuramsal yaklaþýmlar iliþkisel olarak ele alýnmaktadýr. Kamusal alanýn bir tartýþma ortamý olduðu temel tanýmýndan hareketle, bu tartýþma ortamýnýn düþünce üretiminden beslendiði ortaya koyulmaktadýr. Bu çerçevede, önce son dönemde kültür ve düþünce üretim mekâný olarak Kadýköy merkezinde geliþen alternatif tiyatro sahnelerinin kamusallýk baðlamý tartýþýlmaktadýr. Ardýndan tiyatrolar mekânsal boyutlarý ile tipolojik olarak incelenmekte ve dört alternatif sahne örneðinde sanatçýlarýn gözünden ve gözleme dayalý olarak ele alýnmaktadýr. Makalede, alternatif sahnelerin kamusallýðý ve kamusal mekân ile etkileþimleri gözlem, mekânsal analiz ve derinlemesine mülakat yöntemleri ile deðerlendirilmiþtir. Bu bakýþ açýsýyla, tiyatrolara özgü yerel dinamiklerin faklý kamusallýk araçlarý ortaya çýkarabildiði gözlemlenmiþtir. Sonuç olarak, tiyatro sahnelerinin kamusal tartýþma için ortam oluþturduðu, kamusal mekânlarý doðrudan ya da dolaylý etkileyebildiði, kentsel dokunun kamusal mekân ile tiyatro iliþkisinde önemli, sanatçýlarýn bakýþ açýsýnýnsa belirleyici olabildiði ve tiyatrolarýn hem mekânsal kullaným biçimlerine hem de sokak sakinlerinin toplumsal iliþkilerine etkide bulunabildiði ortaya konmuþtur. Makale, tüm bu bileþenlerin bütüncül olarak ele alýnmasýyla tiyatrolar örneðinde, sosyo-kültürel mekânlar için farklý yaklaþýmlarýn geliþtirilebileceðine dikkat çekmektedir.

This study defines a theoretical frame that associates the concept of the public sphere as a significant component of public life with the concept of public space based on the common ground of publicness. The concepts of ‘publicness’ and the ‘public sphere’, which are used in an explanatory manner for forming common life, also reach beyond this in their consideration of social life as a socialization environment. These issues were discussed based on different approaches. Considering a basic definition of the public sphere as a discussion environment, an argument is made that this discussion environment is supported by the production of ideas. Newly-formed theater environment might have a positive role to reinforce to publicness as previous studies shows. Considering that, the conceptual and spatial aspects of publicness, as presented in this field study concerning alternative stages in Kadýköy, Ýstanbul, were reviewed through four typologically different theater cases. This study evaluated alternative stages’ interaction with the public space based on observations, spatial analysis and in-depth interviews with theater artists. It was observed that theater stages either directly or indirectly interact with public spaces. Besides, artists’ perspectives can determine and impact both the spatial uses of theaters and social relationships with neighborhood residents. Holistically reviewing all relevant components within this context and using theaters as a case study, this article points out that theaters as sociocultural spaces are a feature in publicness on diverse layer of urban life.

Kamusal parklarýn konumu, eriþilebilirliklerini þekillendiren en önemli faktörlerden biridir. Birçok doðal ve fiziksel özellik (ör. Topografya, akarsu yollarý, sokak aðý, trafik yoðunluðu, yol kavþaklarý ve arazi kullanýmý) konutlardan bu konumlara yürüme mesafelerini etkiler. Ayrýca, bu konumlara eriþim maliyeti (zaman ve metre cinsinden ölçülür), farklý yürüme kapasitesine sahip yaþ gruplarý arasýnda farklýlýk gösterir. Türkiye'deki mekansal planlar, parklarýn tahsisinin belirlenmesi ve uygulanmasýna yönelik belgelerdir. Bununla birlikte, plan yapma uygulamalarýnýn, farklý mahalle sakini gruplarý için yürüyerek park eriþilebilirliðini göz önünde bulundurmada sýnýrlý kalmaktadýr. Bu çalýþma, kamusal parklarýn eriþilebilirliðini mekansal hakçalýk sorunu olarak ele almaktadýr. Ýzmir'in Karabaðlar ve Buca ilçelerinde bir konut yerleþim alaný ile ilgili yakýn tarihli bir mekansal planda park eriþilebilirliðini deðerlendirmektedir. Planlanan parklarýn tahsisini deðerlendirmeyi ve yeni park alanlarý için potansiyel yerler önermeyi amaçlamaktadýr. Çalýþma, park eriþilebilirliðine yönelik noktaya dayalý bir yaklaþýmla, analizi Coðrafi Bilgi Sistemlerinde çok kriterle Konum Tahsisi (LA) Analizi ile gerçekleþtirir. Sonuçlar, planda, belirtilen konut yerleþim alanýnýn park eriþilebilirliðinde mekansal hakkaniyetsizliðe sahip olduðunu göstermektedir. Planlanan diðer kamu hizmeti alanlarý arasýnda, bazý yerler yeni park alanlarý olarak yeniden planlanabilir ve bu da plandaki mekansal eþitsizlikleri kýsmen iyileþtirir. Ayrýca bu çalýþma, Türkiye'de kamu hizmet alanlarýnýn tahsisinin mekansal analizi için verilerin CBS yardýmýyla nasýl hazýrlanýp çalýþtýrýlacaðýna bir örnek teþkil etmektedir.

Public parks' location is one of the major factors shaping their accessibility. Many natural and physical features (e.g., topography, stream ways, street network, traffic density, road junctions, and land uses) affect walking distances from dwellings to these locations. Also, the cost of access (measured in time and meter) to these locations vary among age groups with different walking capacities. Spatial plans in Turkey are the documents for determining and implementing the allocation of parks. However, plan-making practices have limitations in considering the park accessibility by walking among different groups of dwellers. This study considers the accessibility of public parks as an issue of spatial equity. It evaluates the park accessibility at a recent spatial plan about a residential area in Karabaðlar and Buca Districts of Ýzmir. It aims to assess the allocations of planned parks and propose potential locations for new park areas. With a point-based approach to park accessibility, the study analysis performs the Location-Allocation (LA) Analysis with multiple criteria at Geographic Information Systems. The results show that at the plan, the specified residential area has spatial inequities with park accessibility. Among the other planned public service areas, some locations can be re-planned as new park areas, which partially improves spatial inequities at the plan. Also, the study is an example of how to prepare and run the data for the spatial analysis of allocations of public service areas with the help of GIS in Turkey.

Çalýþmada, kentin sosyal ve kültürel yaþamýnda yer alan spor yapýlarýnýn yýkýlmasýnýn spor kültürü ve toplumsal bellek açýsýndan etkilerine dikkat çekmek amaçlanmýþtýr. Problem, yakýn dönemde yýkýlan spor yapýlarýnýn tespiti ve bir örnek üzerinden deðerlendirilmesi þeklinde ele alýnmýþtýr. Spor yapýlarý kent içerisinde sahip olduklarý mimari ile kentin referans yapýlarý olurken, iþlevsel olarak spor ve diðer etkinlikler ile kentsel yaþamý yönlendiren en önemli yapýlardýr. Çalýþmada, Trabzon kenti özelinde konu irdelenmiþ, genel durum deðerlendirilmiþtir. Kuramsal olarak konu yýkma eylemi, kent kimliði ve bellek kavramlarý çerçevesinde ele alýnmýþtýr. Trabzon kentinde spor yapýlarýnýn kentte üstlendiði görevler, spor yapýlarýna yüklenen anlam ve yýkýmýnýn yarattýðý etki ortaya konulmuþtur. Bunun için öncelikle yapýlarýn bulunduðu alanýn ve spor yapýlarýnýn kentte üstlendiði görev ve anlamýný belirleme adýna literatür taramasý yapýlmýþtýr. Sonra yýkýmýn yaratýðý etkiyi ortaya koyma adýna ise bir anket uygulanmýþtýr. Elde edilen verilere baðlý olarak kent kimliði ve bellek açýsýndan bu derece önemli yapýlarýn sahip olduðu deðerlerin göz ardý edilerek, yýkýlmasýnýn önemli bir kayýp olduðu görülmektedir. Trabzon kentinde yýkýmlarýn kent ve kentli üzerinde olumsuz etkileri olduðu tespit edilmiþtir. Sonuç olarak kentlerin hýzlý deðiþtiði ve birbirine benzediði günümüzde kentsel deðerlerin korunmasý ile kent kimliði baþta olmak üzere aidiyet duygusunun saðlanmasý ve yabancýlaþma duygusunun önüne geçmesi açýsýndan önemlidir. Kentsel yaþam ve spor kültürünün devamlýðý için yerin devamýnda benzer iþlevlerle deðerlendirilmesinin, kent ve kentli açýsýndan yýkýmýn etkisini minimalize edeceði ve sürekliliðin bir ölçüde saðlanabileceði öngörülmüþtür.

The aim of this study was to investigate the effect of the demolition of sports venues on sports culture and collective memory. Recently demolished sports venues were identified, and one of them was selected as a case. Sports venues, which are significant urban landmarks due to their architectural features, lead urban life through sports and other activities. This study examined the issue in question and evaluated the general situation within the context of the city of Trabzon. This study also pointed out the roles that sports venues played in the urban life of Trabzon, and the meanings they were attributed, and the effect of their demolition. First, a literature review was conducted to determine the duties and meanings of the sports venues in the city. Second, a survey was conducted to determine the effect of their demolition. The results show that although the sports venues are extremely important for urban identity and collective memory, their values are underappreciated, and therefore, their demolition is a great loss. The demolition of those structures has negative effects on the city and its dwellers. In conclusion, cities are rapidly changing and resembling each other. Therefore, urban values should be preserved in order to maintain urban identity, to preserve the sense of belonging, and to prevent alienation. We believe that sports venues should survive with similar functions to preserve urban life and sports culture and to reduce the impact of demolition on city and its dwellers.

Kentsel yaþam içerisinde güvenliðin saðlanmasý öncelikli ihtiyaçlardan biridir. Dünya kentlerinde güvenliðin saðlanmasýnda, emniyet güçlerinin suç önleyici çalýþmalarý yaný sýra çevresel tasarým yoluyla suç önlenme çalýþmalarý da gerçekleþtirilmektedir. Yapýlan araþtýrmalar mekânsal düzenleme ile bazý suçlara karþý önlemler alýnabileceðini ve bu þekilde kýsmen suç ve suç korkusunun azaltýlabileceðini göstermektedir. Buna dayanarak Dünya’da suç önleme ve güvenlik saðlamada Çevresel Tasarým Yoluyla Suç Önleme (Crime Prevention Through Environmental Design - CPTED) rehberlerinin kullanýldýðý görülmektedir. Bu çalýþmada da kentsel tasarým rehberleri içinde yer alan, tematik rehberlerden olan, CPTED rehberleri konu edilmektedir. Çalýþmada öncelikle kýsaca kentlerdeki suç ve suç korkusuna iliþkin, kentsel güvenliðin saðlanmasýnda öne çýkan yaklaþýmlar ele alýnmýþtýr. Bu yaklaþýmlardan ortaya çýkan tasarým rehberlerine odaklanýlmýþtýr. Bu baðlamda Batý Avustralya ile Virginia Beach rehberleri olmak üzere, iki adet güvenlik odaklý kentsel tasarým rehberi incelenmiþtir. Avusturalya rehberi geniþ kapsamlý, eyalet ölçeðinde bir rehber olmasý ve alt rehberlerin hazýrlanmasýna iliþkin ilkeleri de içermesi nedeniyle; Virginia Beach rehberi ise daha yerel ölçekte bir rehber olmasý sebebiyle seçilmiþtir. Bu rehberler amaçlarý, kapsamlarý, paydaþlarý, teknikleri ve ilkeleri baðlamýnda karþýlaþtýrýlmýþtýr. Türkiye’de henüz kentsel güvenliðin saðlanmasýna yönelik bir planlý bir çevresel tasarým veya rehber çalýþmasý yapýlmadýðý görülmektedir. Bu nedenle farklý ölçekteki iki rehberden saðlanan bilgilenme ile Türk kentleri için kurgulanacak çevresel tasarým yoluyla suç önleme rehberi konusunda öneriler ele alýnmaktadýr.

Ensuring security in urban life is one of the primary needs. In ensuring security in the cities around the world, crime prevention activities through environmental designs are carried out as well as the crime prevention efforts of the police forces. Researches shows that spatial arrangements can create prevention against some crimes, therefore crime and fear of crime can be partially reduced as well. Based on this finding, it is seen that Crime Prevention Through Environmental Design - CPTED Guides are used around the world in crime prevention and security. In this study, CPTED Guides, one of the thematic guides included in the urban design guides, are discussed. Firstly, the study briefly discusses the prominent approaches in ensuring urban security, regarding crime and fear of crime in cities. It focuses on the design guidelines that emerge from these approaches. In this context, two safety-oriented urban design guides, Western Australia and Virginia Beach Guides, were reviewed. The Australian Guide was chosen due to the fact that it is a comprehensive, state-level guide and it includes the principles for the preparation of sub-guides; whereas the choice of The Virginia Beach Guide was due to its local scale. These guides were compared in terms of their purpose, scope, stakeholders, techniques and principles. It is seen that, in Turkey, there has not been a planned or organized environmental design or a study for a guide on urban security yet. For this reason, the information provided by these two guides of different scales are taken into consideration for recommendations on a crime prevention through environmental design guide for Turkish cities.