19. yüzyýlýn sonlarý ve 20. yüzyýlýn baþlarýnda sanayi kapitalizminin etkisiyle kentsel alanlar nasýl deðiþim yaþadýysa, 20. yüzyýlýn son çeyreðinde de kapitalizmin coðrafyasý benzer dramatik deðiþimler yaþamýþtýr. Bu deðiþimlerin sonucu ve neoliberal yeniden yapýlanma süreci içerisinde hýzlanan küreselleþme olgusunun da etkisiyle, (ulus) devletlerin ulusal egemenliklerinin bölgeler, kentler, metropoliten alanlar vb. yerelliklerle olan iliþkisi gerek siyasal (egemenlik) anlamda gerekse iktisadi anlamda problemli bir alan üzerinden tartýþýlmaya baþlanmýþtýr. Özellikle uluslar arasý sermayenin zaman ve mekaný iç içe geçiren akýþkanlýðý karþýsýnda, ulusal siyasal yapýlanmalarý mutlak egemenliðini saðlamak yolunda aþýrý merkezi ve bürokratik bulmasý ve ulusal sýnýrlarýn sermayenin hareketliliði karþýsýnda belirsizleþmesi durumu, “Ulus devlet’in sonu mu geldi?” sorunsalýnýn 20. yy’ýn son çeyreðinden itibaren tartýþýlmasýna neden olmaktadýr. Bu çalýþma söz konusu problematiði üç baþlýk üzerinden tartýþmayý amaçlamaktadýr. Birinci bölümde, sorunsalýn tarihsel baðlamýný belirleyen yeni ekonomi-politik dönüþümler kapitalizm-mekan diyalektiði baðlamýnda incelendikten sonra, konunun ölçekler arasý iliþkiye referans vermesi nedeniyle ölçeðin bu sorunsalýn neresinde durduðu ikinci bölümde tartýþýlacaktýr. Üçüncü bölümde ise ilk iki bölümde çizilen kavramsal çerçeve baðlamýnda yerel-küresel-ulusal ölçeklerde yaþanan dönüþümün nasýl anlaþýlmasý gerektiðine yönelik tespitlerde bulunulacaktýr.

Capitalist geography saw dramatic changes in the last quarter of the 20th century, similar to that experienced in urban areas as a result of the influence of industrial capitalism in the late 19th and early 20th centuries. As a result, and because the re-structuring of the neo-liberal state was accelerated due to the globalization phenomenon, a new discussion was launched on the relationship between the national sovereignty of (nation) states and regions, cities and metropolitan areas, etc., both politically (sovereignty) and economically. The liquidity of international capital means that national political structures are now often seen as excessively central with bureaucratic restrictions; national borders opposing the mobility of capital are now blurred. In the last quarter of the 20th century there was much discussion of the notion of the end of the nationstate. This article discusses the scenario in 3 parts. First, new economic-political transformations that are determining the historical context are examined based on capitalism and geography. Second, the concept of scale and its effect on these relationships is discussed, and third, the article elaborates on how transformations on a local, national and global scale should be perceived within the conceptual framework drawn in the first 2 sections.

Türkiye ve Dünyada birçok Mimarlýk ve Planlama okulunun ilk senesinde zorunlu Temel Tasarým dersi verilmektedir. 2 ve 3 boyutlu soyut temsil yöntemlerinin öðretildiði bu derste genelde Bauhaus okulunun algý psikolojisinden uyarladýðý Gestalt tasarým prensipleri uygulanýr ancak bu baðlantý her zaman çok açýk deðildir. Dersin stüdyo ortamýnda verilmesi, kritik alma süreci ve jüri deðerlendirmesi öðrencilere yabancý gelmektedir. Sezgisel öðretme metodlarý kullanýldýðý için üniversite eðitiminin ilk döneminde öðrencilerin en zorlandýðý derslerden biridir. Bu makalede öncelikle Temel Tasarým dersinin yapýsý ve iþleyisi anlatýlmaktadýr. Sonra, Bauhaus okulunun yansýmasý olarak yaygýn biçimde devam eden Temel Tasarým dersindeki farklý yaklaþýmlar incelenmiþtir. Gestalt prensipleri ve ilgili Temel Tasarým terim ve kavramlarý tartýþýlmýþtýr. Etkili bir temel tasarým dersi icin bir ders planý örneði verilmiþtir.

At many architecture and planning schools, in the first year there is a compulsory course on basic design in which fundamentals of abstract representation of reality in 2D and 3D are taught. In general, the basic design course introduces Gestalt theory and its principles of design. Although this is a basic introductory course, the content is usually not properly organized. Links to the theory are generally weak, and it is frequently offered intuitively, leaving students confused in most cases. This article first explores different approaches used in basic design education at a number of universities. Second, the learning process and studio environment are discussed. Finally, an attempt is made to provide a coherent framework for basic design course.

Bu çalýþma, bir yarýþma sürecinin analizi üzerinden, kentsel tasarým disiplinine ait en önemli bileþenlerden olan araç-yaya iliþkisi hakkýnda ne tür söylemler üretildiðini göstermeyi hedefler. Tarihi yapýlý çevre gibi son derece tanýmlý bir baðlam içinde yapýlan bu deðerlendirme, “yarýþma” denen arayüzün kentsel tasarým proje üretim süreçlerini nasýl ve hangi koþullarla biçimlendirdiði ile de ilgilenir. 2009 yýlý baþlarýnda Kültür ve Turizm Bakanlýðý’nýn, Mimar Sinan’ýn yapýsý Selimiye Camii’ni 2010 yýlý sonuna kadar UNESCO Dünya Mirasý Listesi’ne aday olarak girmesi için çalýþmalara baþlamasý, Edirne Belediyesi’nin Camii yakýn çevresini içine alan ve ulusal ölçekli-tek aþamalý bir kentsel tasarým yarýþmasý düzenlemesine aracý olmuþtur. Yarýþma süreci, yarýþmaya giren veya girmeyen ilgili meslek insanlarý arasýnda o dönem için hiç beklenmedik büyüklükte bir tartýþma platformu yaratmýþtýr. Bu tür yarýþmalarýn baþlýca aktörleri olan mimarlar, þehir plancýlarý ve peyzaj mimarlarý, sadece bu yarýþmanýn içeriðini ve sürecin geliþimini deðil, genel anlamda tarihi kent merkezlerinde kentsel tasarým pratiðini sorgulamaya baþlamýþlardýr. Kolokyumda yükselen jüri-yarýþmacý krizi, “yolun yer altýna alýnmasý” olarak sembolize olan bir konu etrafýnda dönerken, yaya-araç iliþkisinin tarihi dokulardaki geçmiþi ve geleceði de dolaylý olarak masaya yatýrýlmýþtýr. Bu araþtýrma, Selimiye Camii ve çevresi Yarýþmasý örneðine odaklanýrken, kentsel tasarým yarýþmalarý için süreç analizi yapmanýn da disiplinin kurumsallaþmasý adýna önemli bir yöntem olduðu önermesini yapar.

This study examines the discourse driven by concepts of the relationship between pedestrians and vehicles, one of the most important components of the discipline of urban design. It also explores how and under what conditions the interface of competition affects the production processes of project and idea within urban design. Edirne-Selimiye Mosque, built by the architect Mimar Sinan between 1568-1574, is considered the architect’s masterpiece, a s well as one of the most important structures of Islamic architecture. The Ministry of Culture and Tourism decided to nominate the mosque for the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) World Heritage List in 2010, which created the foundation for a national urban design project competition announced by the Edirne Municipality. An unexpected debate developed among professionalswho participated in the competition. Architects, planners, and landscape architects began to question not just the content of the competition, but also the practice of architectural and urban design in a conservation area. Discussion primarily focused on design and planning proposals for a specific vehicular road and the jury’s attitude toward these proposals. While this article focuses on a particular urban design competition, it is suggested that conducting process analyses of competitions will contribute to the institutionalization of the urban design discipline in the country.

Estetik refah kavramý estetik yargý kavramý ile doðrudan ilintili bir kavramdýr. Estetik yargýlar nesne ve öznenin etkileþimi sonucu ortaya çýkmaktadýr. Estetik yargýlama sürecinde nesnenin özellikleri ve bireyin nesneye yüklediði anlam belirleyici rol oynamaktadýr. Pozitif estetik yargýlar ile deðerlendirilen nesneler, bireyde tatmin edici estetik deneyimler oluþturmakta; bireye özel bir tür refah saðlamaktadýr. Bu refah da estetik refah olarak tanýmlanmaktadýr. Kentsel yapýlý çevre içerisinde estetik refahýn saðlanmasý, kentsel yaþam kalitesini arttýrmaktadýr. Çalýþmada nesnenin özellikleri ve nesneye yüklenen anlamýn estetik yargýlarý nasýl etkilediði, Esenboða ve Konya kent giriþ kapýlarý örneðinde irdelenmektedir. Ayrýca; kent giriþ kapýlarýnýn pozitif estetik deneyim yaratýp yaratmadýðý, estetik refah saðlama potansiyelinin bulunup bulunmadýðý tartýþmaya açýlmaktadýr. Çalýþmanýn sonuçlarý kent giriþ kapýlarýnýn nesnel özellikleri, kapýlara yüklenen anlam açýsýndan negatif deðer taþýdýðýný; negatif estetik deðer yargýlarý ürettiðini, dolayýsý ile estetik refah saðlama potansiyellerinin bulunmadýðýný ortaya koymaktadýr. Kamusal mekânda yer alan her bir öðenin estetik refah saðlayacak nitelikte olmasý gereði ve bunun ancak nesnenin fiziksel özellikleri ve nesneye yüklenen anlamýn ürettiði pozitif estetik yargýlar ile oluþacaðý vurgulanmaktadýr.

The concept of aesthetic welfare is directly related to aesthetic judgment. Aesthetic judgments are the result of interaction between object and subject. The properties of and meanings given to objects play a decisive role in the process of aesthetic judgment. Objects evaluated with positive aesthetic judgments create a satisfying aesthetic experience and provide a special kind of welfare to individuals. That welfare is defined here as aesthetic welfare. Providing aesthetic welfare in the urban built environment increases the quality of urban life. This study examines how physical properties and meanings of the Esenboða and Konya entrance gates to Ankara affect aesthetic judgments. In addition, it is discussed whether or not the gates create a positive aesthetic experience or have the potential to provide aesthetic welfare. The results of the study reveal that objective characteristics of the gates have negative values in the context of attained meaning given to the gates, produce negative aesthetic judgments, and demonstrate no provision of welfare or aesthetic potential. It is emphasized that each element in the public space should be capable of providing aesthetic welfare, a condition that is only possible when physical properties and meanings of objects create positive aesthetic judgments.

Yürünebilirlik; yapýlý çevrenin, yayalarýn güvenli ve konforlu þekilde belli noktalara ulaþmasýný saðlayacak; görsel anlamda ilgi çekici, nitelikli, yürümeyi destekleyip teþvik edecek bir yapý sunmasýdýr. Literatürde yürünebilirliði etkileyen faktörlerin neler olduðu tartýþýlmakta, iki temel faktörün yürünebilirliði etkilediði belirtilmektedir. Bunlar; kentsel yapýlý çevrenin fiziksel ve algýsal niteliði (tasarým ölçütleri) ile bireysel tepkiler olarak ifade edilmektedir. Çalýþmada mekanýn fiziksel ve algýsal niteliðinin yürünebilirliðe, mekanda yürümekten duyulan memnuniyete etkisi Ankara Atatürk Bulvarý örneðinde sorgulanmaktadýr. Çalýþmanýn sonuçlarý mekânýn fiziksel ve algýsal niteliði ile mekânda yürümekten duyulan memnuniyet arasýnda doðrusal bir iliþki olduðunu ortaya koymaktadýr. Mekanýn fiziksel ve algýsal niteliði arttýkça mekanda yürümekten duyulan memnuniyette artmaktadýr. Atatürk Bulvarý örneðinde yapýlan çalýþmanýn sonuçlarý mekanýn konforlu ve güvenli olmasýnýn ve mekanýn algýsal kalitesinin yürümekten duyulan memnuniyeti aðýrlýklý olarak etkilediðini ortaya koymaktadýr.

Walkability is defined as when the built environment providesa safe and comfortable means for pedestrians to reach certain points as well as a visually attractive walk. The literature discuses various qualities that make an area walkable, and underlines that physical and perceptual quality significantly affect walkability. Described in the present study is an investigation of the relationship between the physical and perceptual quality of Atatürk Boulevard in Ankara and the satisfaction of those walking there. The results of both surveys were compared. The study’s conclusion is that there is a linear relationship between the physical and perceptual quality of an area and the satisfaction of those walking there. The pleasure felt through walking is increased when the physical and the perceptive quality of the space is higher. The result of the study made on Atatürk Boulevard present that the comfort and the security of a space and the perceptive quality of a space affect the pleasure of walking.

Bu çalýþmanýn amacý, ülkemizde kentsel dönüþüm sürecini yeni yasal düzenlemeler perspektifinden ele alarak deðerlendirmektir. Bu amaçla çalýþmada öncelikle kentsel dönüþümün çok kýsa olarak ne olduðu, Dünya’da ve Türkiye’deki kentsel dönüþümün tarihsel geliþimi üzerinde durulmakta; ikinci olarak kentsel dönüþüm ile ilgili geçmiþte yapýlan yasal düzenlemeler ve günümüzde yürürlükte olan yeni yasal düzenlemeler incelenmekte ve son olarak da bu iki boyut, eleþtirel biçimde ele alýnmaktadýr.

The aim of this study is to examine and evaluate the process of urban transformation in Turkey based on new legislation. The article provides a brief of description of the historical development of urb an renewal in the world as well as in Turkey. Secondly, it examines regulations related to urban renewal from the past aswell as new regulations currently in force and, finally, both of these aspects are analyzed.

1970’lerle birlikte dünya genelinde hakim bir paradigma haline gelen neoliberalizmin sermaye birikimi yaratma sürecinde yönünü çevirdiði en temel alanlardan birisi kent ve kentsel politikalar olmaktadýr. Bu kapsamda, Türkiye’de 2000’li yýllarla birlikte, neoliberal kentsel politikalarýn kentsel alanda somut çýktýlarla birlikte çok daha belirgin hale geldiði bir kentleþme evresinin içinden geçilmektedir. Söz konusu süreçte çok sayýda kentsel yatýrým gündeme gelmekte, lüks konut üretimiyse bu alanda ön sýralarý almaktadýr. Bu baðlamda, Ýstanbul kökenli bir firma tarafýndan, Ýzmir’de hayata geçirilen ve neoliberal kentleþme süreçleri ile güçlü baðlar kuran üç proje dikkati çekmektedir. Bu çalýþma, Ýzmir kentinde, neoliberal kentleþme eðilimleri ekseninde güçlü ve öncül sinyaller veren Folkart Konut Projelerini, kentsel baðlamda kentleþme pratiði çerçevesindeki yer seçim kararlarý; mimari baðlamda tasarým konsepti ve simgesel deðeri; ekonomik baðlamda proje maliyetleri, kira ve satýþ bedelleri; sosyolojik baðlamda hitap ettiði sýnýfsal yapý, kullanýcý grubu, kapalýlýk ve güvenlik durumu açýsýndan deðerlendirerek, bu projelerin neoliberal yeniden yapýlanma süreci ile olan iliþkisini ortaya koymayý amaçlamaktadýr.

Cities and urban policy are central to the theory of neoliberalism and its process of capital accumulation, which has become a dominant paradigm all over the world since the 1970s. Turkey in the 2000s is in a phase of urbanization in which neoliberal urban policies are becoming more visible in the form of concrete outputs. Many new urban investments are being made, and luxury housing projects are at the forefront. The aim of this study is to evaluate three projects in Izmir created by an Istanbul firm. Folkart Construction housing projects have drawn attention as symbols of the neoliberal urbanization process in Ýzmir. The criteria to be used are decisions made regarding location and urbanization practices; design concept and symbolic value in the architectural context; and project costs, rent, and sale prices in the economic context. In addition, the study will examine the projects’ appeal to certain classes and other groups, their security level, and controlled access in the social context in order to analyze these projects in relation to the neoliberal reconstruction process.