Kent Hakkýnýn Maddi Olmayan Boyutlarý: Kentsel Dönüþüm Sürecindeki Ýstanbul Derbent Mahallesi Örneði

Bu makalenin temel amacý, kent hakký kavramýný kentsel dönüþüm tehdidi altýndaki bir gecekondu mahallesi üzerinden tartýþmaktýr. Makale, temel olarak kavramýn materyal olmayan, ampirik boyutlarýnýn altýný çizmektedir. Bu baðlam içinde makalenin teorik kýsmýnda Lefebvre’in ortaya attýðý, bireyin istediði yerde yaþama ve kendi geleceðine karar verme hakký olarak da anlaþýlabilecek kent hakký kavramý tartýþýlacaktýr.
Bu noktadan hareketle, kentsel dönüþüm tehdidini deneyimleyen Ýstanbul Derbent mahallesinde bir araþtýrma yapýlmýþtýr. Bundaki amacýmýz, gecekondu mahallesindeki insanlarýn nasýl yaþadýklarýný ve gelecekte nasýl yaþamak istediklerini araþtýrmaktý. Buna ek olarak bu makale, mevcut kentsel dönüþüm ihtimalinin mahalledekilerin taleplerinin aksi yönde iþlediðini göstermeyi amaçlamaktadýr. Dolayýsýyla makale iki temel izleðe sahiptir. Öncelikle, Derbent mahallesinde yaþayanlarýn nasýl bir hayat tarzýna sahip olduðu anlaþýlmaya çalýþýlacak, ikinci olarak mahalle sakinlerin gelecekte nasýl bir mahalle hayal ettikleri aktarýlacaktýr. Bulgular, mahalle sakinlerinin çok güçlü bir mekansal aidiyet hissine sahip olduklarýný göstermektedir. Saha araþtýrmasý tespitlerimize göre Mahalle sakinleri mekâna ve komþularýna duygusal baðlýlýk içindeler. Biz de bu makalede, mekâna baðlýlýðýn bu duygusal boyutlarýnýn kent hakkýnýn çok önemli birer parçasý olduðunu tartýþmaya açýyoruz.

Immaterial Dimensions of the Right to the City: The Case of Istanbul’s Derbent Neighborhood in the Urban Transformation Process

The main objective of this article was to discuss the concept of the right to the city using the example of a gecekondu settlement, sometimes referred to as a squatters’ neighborhood or a slum, that is part of a transformation project. The article primarily emphasizes the importance of the immaterial and empirical dimensions of the concept of the right to the city. Within this context, the theoretical part of the article is based on the Lefebvrian concept of the right to the city, which may be explained as the right to live anywhere one wishes to live and/or to decide one’s own future.
Starting from this point, a study of Istanbul’s Derbent neighborhood, a gecekondu neighborhood undergoing an urban transformation process, was conducted. The goal was to seek tangible information on how the inhabitants of the gecekondu neighborhood were currently living and how they wish to live in the future. Additionally, how the urban transformation process is progressing in the opposite direction for this area is illustrated. The findings revealed that Gecekondu inhabitants have a strong sentiment of belonging to the place. They are emotionally attached to the location and to their neighbors. These emotional, intangible, and invisible dimensions of place attachment are very important components of the right to the city.