Türkiye’de Özel Proje Alaný (ÖPA) Olarak Belirlenen Tarým Alanlarý Ýçin Koruma Temelli Planlama Yaklaþýmý Önerisi; Muðla Ovasý Örneði

Tarým alanlarý insanýn en temel gereksinimi olan gýdanýn saðlanabilmesi için korunmasý ve sürdürülmesi zorunlu olan doðal nitelikli alanlardýr. Endüstri Devrimi ile baþlayan ve sonrasýnda küresel ölçeðe yayýlan sanayi sektörü odaklý ekonomik kalkýnma politikalarý çerçevesinde geliþen sanayileþme ve kentleþme süreçlerinde tarým alanlarýnýn gözden çýkarýlmakta olduðu görülmektedir. Özellikle kent çeperlerindeki tarým alanlarý, mekansal büyüme talebi nedeniyle tarým dýþý amaçla kullanýlma tehdidi ve yapýlaþma baskýsý ile karþý karþýyadýr. Tehdit altýnda olan tarým alanlarýndan birini Muðla Ovasý oluþturmaktadýr. Dolayýsýyla mutlak tarým arazi niteliðinde olan ve ayný zamanda kentin doðal ve kültürel peyzajýnýn da parçasýný oluþturan Muðla Ovasýnýn korunmasý ve tarýmsal faaliyetlerin sürdürülmesi önem taþýmaktadýr. Ova, Muðla Ýli 1/25.000 Ölçekli Nazým Ýmar Planýnda Özel Proje ve Planlama Alaný (ÖPA) olarak belirlenmiþ; bu çerçevede ovanýn tarýmsal niteliðinin korunmasý ve özgün niteliðinin devam ettirilmesine yönelik bir proje geliþtirilmesi hedeflenmiþtir. Bu makalede, Muðla Ovasý’nýn “Özel Proje ve Planlama Alaný” olarak tanýmlanan bölümüne iliþkin hazýrlanan fikir projesi kapsamýnda yapýlan analizler ve geliþtirilen öneriler aktarýlmaktadýr. Önerilerde temel olarak, ovanýn tarýmsal niteliðinin korunmasý ve ovayý kentli ile bütünleþtirerek yapýlaþma baskýsýnýn kýrýlmasýnýn saðlanmasý hedeflenmiþtir. Bu hedefi saðlamaya dönük olarak “kentsel tarým” baþlýðý çerçevesinde ele alýnan yaklaþýmlarýn geliþtirilmesi benimsenmiþtir. Bu kapsamda geliþtirilen stratejiler, tarým alanlarýnýn korunmasý ve kullanýlmasýna iliþkin öneriler; Muðla Ovasý tarýmsal iþletmeciler birliði tarýmsal kalkýnma kooperatifinin kurulmasý; kentleþme ve rant baskýsýnýn azaltýlmasýna yönelik öneriler ve kentlinin alanýn doðal peyzajý ile bütünleþtirilmesi þeklinde sýralanmaktadýr.

Proposal Of Conservation-Based Planning Approach For Agricultural Areas Designated As Special Project Area (ÖPA) in Turkey; Example of Mugla Plain

Agricultural areas are natural areas that must be protected and maintained in order to provide food, which is the most basic necessity of man. It is observed that agricultural areas are being removed from the industrialization and urbanization processes that are developed within the framework of industrial development oriented economic development policies that started with the Industrial Revolution and then spread to global scale. Especially agricultural areas in the urban fringes are threatened to be used for non-agricultural purposes due to the demand for spatial growth and are opposed to the pressure of settlement. One of the agricultural areas under threat is the Mugla Plain. Therefore, it is important to protect the Mugla Plain, which is an absolute agricultural land and at the same time constitute part of the natural and cultural landscape of the city, and to sustain the agricultural activities. Muðla Plain is designated as Special Project and Planning Area (ÖPA) in 1/25.000 Scale Master Plan; it was aimed to develop a project to preserve the original quality of the agricultural character of Plain in this frame. In this article, analyzes and proposals made within the scope of the idea project prepared for the section of Muðla Plain defined as “Special Project and Planning Area” are presented. In the proposals, it was aimed to protect the agricultural quality of the plains and to prevent the spread of the settlement by integrating the plain with the urban residents. Towards achieving this goal, it has been adopted to develop approaches dealt with under the heading of “urban agriculture”. Strategies developed in this context include recommendations on the protection and use of agricultural land; Establishment of agricultural development cooperative of Muðla Plain agricultural operators association; reduction of urbanization impact, and integrating the city with the natural landscape of the area.