Planning. 2015; 25(3): 205-211 | DOI: 10.5505/planlama.2015.32932

Ebeveynlerin Fiziksel Çevreye Yönelik Algýsýnýn Çocuklarýn Fiziksel Aktivite Düzeylerine Etkisi

Gözde Ekþioðlu Çetintahra, Ebru Çubukçu
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir Ve Bölge Planlama Bölümü, Ýzmir

Son yýllarýn küresel ölçekte en önemli saðlýk problemlerinden birisi olan çocuklarda obezite ile mücadelede, fiziksel aktivite düzeylerinin artýrýlmasý gerektiði vurgulanmakta, ancak yapýlan çalýþmalar bu gerekliliðin karþýlanamadýðýný göstermektedir. Çocuklarda fiziksel aktiviteyi engelleyen birçok parametre üzerinde durulmaktadýr. Yapýlan çalýþmalar net bulgular içermese de bu parametrelerden birisi fiziksel çevre deðiþkenleridir. Bu çalýþmada, çocuklarýn fiziksel aktivite düzeylerini etkilediði ileri sürülen algýlanan fiziksel çevre özelliklerine odaklanýlmýþtýr. Özel bir spor okulunda basketbol ve yüzme dersleri alan 9–12 yaþ grubundaki 47 çocuk, konut yakýn çevresinde gerçekleþtirdiði farklý fiziksel aktivite þiddetlerinin belirlenmesi için, 7 gün boyunca akselerometre ve KKS aygýtý takmýþtýr. Algýlanan fiziksel çevre özelliklerini belirlemek için katýlýmcý çocuklarýn ebeveynleri, yaþadýklarý mahallenin destinasyon yoðunluðunu, güvenliðini, estetik deðerini ve aktivite olanaklarýn, yapýlandýrýlmýþ anket formu ile deðerlendirmiþtir. Çalýþmanýn istatistiksel bulgularý, çocuðun konut yakýn çevresinde gerçekleþtirdiði farklý þiddetlerdeki fiziksel aktivite düzeyinin, ebeveyninin komþuluk birimine yönelik algýsýndan etkilenmediðini göstermektedir. Örneðin mahallesini estetik ve güvenli bulmayan, mahallesindeki aktivite olanaklarýný ve destinasyon yoðunluðunu yetersiz bulan ebeveynlerin çocuklarý ile diðer ebeveynlerin çocuklarýnýn fiziksel aktivite düzeyleri istatistiksel açýdan farklýlýk göstermemiþtir. Ancak, mekansal algý ve aktivite düzeyi arasýndaki iliþkisizliðe yönelik herhangi bir genellemeye varýlmadan önce ilgili literatürdeki çalýþmalardaki bulanýk sonuçlar ve bu çalýþmadaki yöntemsel eksiklikler (sýnýrlý örneklem sayýsý ve mekansal algýnýn ölçümüne yönelik) dikkatle irdelenmelidir. Bu yönüyle bu araþtýrma, konu hakkýnda daha çok çalýþma yapýlmasýnýn gerekliliðini ortaya koymaktadýr. Ayrýca, çalýþmada birey davranýþýný izlemede kullanýlan yeni yöntem bundan sonraki çalýþmalara ilham verebilecektir. Çalýþmada tarif edilen yöntemin farklý mekanlarda farklý fiziksel aktivite düzeyine sahip bireyleri içeren daha geniþ örneklem gruplarýyla tekrar edilmesi yararlý olacaktýr. Çalýþmada uygulanan yöntemin mekansal davranýþý belirlemede, kentsel tasarým ve planlama disiplinlerinde kullanýlabilirliði tartýþýlmýþtýr.

Anahtar Kelimeler: Akselerometre, coðrafi bilgi sistemleri, çocuklarda fiziksel aktivite, komþuluk birimi, küresel konumlanma sistemi.

---

The Effect of Perceived Physical Environment on Children’s Physical Activity

Gözde Ekþioðlu Çetintahra, Ebru Çubukçu
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlýk Fakültesi, Þehir Ve Bölge Planlama Bölümü, Ýzmir

Childhood obesity is one of the most important and global public health problems of the recent years. Although, to overcome increasing childhood obesity, increasing the physical activity levels is recommended. Yet, the scientific research showed that is not the case. Researchers have focused on many parameters that could prevent physical activity.,Although there is no clear evidence, it has been repeatedly claimed that, physical environment is one of the many parameters that could prevent or encourage physical activity. This study focused on perceived physical environmental parameters that were asserted as influential on children’s physical activity levels. 47 children who were engaged in a private sports school’s basketball and swimming classes wore accelerometer and GPS devices for 7 days to provide data on their activities. Parents were asked to evaluate their neighborhood’s destination density, safety, aesthetics and activity facilities by a survey. Thus, the perceived physical environmental variables were defined. The statistical findings showed that there are no statistically significant relation between children’s physical activity levels and perceived determinants of neighborhood. Methodological limitations regarding the sample size and evaluation of spatial perception may have produced this result. More research are on call. The influences of physical environmental characteristics on physical activities are not clear yet. To remove the lack of producing physical activity supportive spaces on urban design literature, it’s important to do research this topic with improved methodology and with a sufficient sample size. Besides, this new methodology could inspire future research on individual behaviors in urban space.

Keywords: Accelerometer, geographic information systems, children’s physical activity, neighborhood; geographic positioning systems.

---