Planning. 2016; 26(3): 193-203 | DOI: 10.14744/planlama.2016.21931

Endüstri-Sonrasý Kentlerin Deðiþen ve Dönüþen Kamusal Mekânlarý

Müge Akkar Ercan
Orta Doðu Teknik Üniversitesi Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara

Tarih boyunca kentlerin ayrýlmaz parçalarýndan biri olan kamusal mekânlara 1980’li yýllarýn baþlarýndan itibaren kamu ve özel sektör yaný sýra, farklý toplumsal kesimlerin ilgisinin hýzla artmasýna paralel olarak, kentsel dönüþüm projeleri, kent pazarlama ve markalaþtýrma programlarý aracýlýðýyla, tasarým açýsýndan yüksek kaliteli kamusal alanlar inþa edilmeye baþlanmýþtýr. Küreselleþme ve neo-liberal kentleþmenin etkisinde oluþan bu geliþmeler, uzun bir süredir kentlerde ihmal edilmiþ olan kamusal mekânlarýn iyileþtirilmesi ve bu mekânlarýn çok yönlü rollerini saðlýklý ve etkin olarak yerine getirebilmeleri açýsýndan olumludur. Ancak, endüstri-sonrasý kentlerde son yýllarda geliþtirilen kamusal mekânlar, bazý rolleriyle ön plana çýkmaktadýr. Bu araþtýrma, 1980’lerden itibaren geliþen kentsel dönüþüm ve kamusal mekân yazýnýný inceleyerek, endüstri-sonrasý kentlerin kamusal mekânlarýnýn deðiþen ve evrilen rollerini irdelemeyi amaçlamaktadýr. Makalenin birinci bölümünde, kentlerde kamusal mekânlarýn rolleri tanýmlanmaktadýr; ikinci bölümde, 1980’lerin baþýndan itibaren kamusal alanlara artan ilginin nedenleri incelenmektedir. Üçüncü bölüm, endüstri-sonrasý kentlere özgü kamusal mekân tiplerinin ve özelliklerinin tanýmlanmasýna ayrýlmýþtýr. Dördüncü bölümde ise, bu kamusal mekânlarýn rollerinin nasýl deðiþtiði, 1980’lerden itibaren uygulanan planlama ve tasarým politikalarýnýn bu deðiþime nasýl hizmet ettiði incelenmektedir. Sonuç bölümünde ise, yapýlan incelemelere dayalý olarak, endüstri-sonrasý kentlerin kamusal mekânlarýnýn deðiþen rollerine yönelik çýkarýmlar yapýlmaktadýr.

Anahtar Kelimeler: Endüstri-sonrasý kentler, kamusal mekân, kamusal mekân rolleri.

---

Changing and Transforming Public Spaces af Post-Industrial Cities

Müge Akkar Ercan
Orta Doðu Teknik Üniversitesi Þehir ve Bölge Planlama Bölümü, Ankara

Public spaces have been one of the crucial components of cities for centuries. Since the early 1980s, public spaces have increasingly become subject to broad concern of the public sector, private sector and other segments of the society. Particularly under the influence of globalization and privatization policies, the resurgence of broad interest in public spaces has led to a significant improvement in the design and management qualities of contemporary public realms in cities through city-marketing and imaging programs and urban regeneration projects. The rising interest in the public spaces that were undermined, deteriorated and declined for a long time has brought about a considerable improvement in the qualities of public spaces and their effective operation in public life of post-industrial cities. Nevertheless, the public space literature has frequently hinted at the changing roles and features of the public spaces in post-industrial cities. This article aims to draw attention to the changing and evolving roles of public spaces in the post-industrial cities since the 1980s by reviewing the public space literature of the last thirty years. First, it defines the roles of public spaces in cities, and second, it explains in detail the reasons behind the increasing significance of public spaces since the 1980s. Third, the article describes new types of public spaces in the landscape of post-industrial cities, and their characteristics. Fourth, depicting the design and management features, it underlines the changes in the roles of public spaces of the post-industrial cities. In the conclusion, the article summarizes the key issues discussed in the article and seeks to give clues for urban planning and design practice.

Keywords: Post-industrial cities, public space, roles of public spaces.

---