Kent Kimliðinin Oluþumunda Kentsel Bellek ve Kentsel Mekan Ýliþkisi: Mersin Örneði

Tarihi, ekonomik ve toplumsal geliþmeler ile mekan arasýndaki karþýlýklý olarak birbirini üreten iliþki, mekan ve bellek arasýnda da söz konusudur. Bu nedenle mekan ve bellek arasýndaki bu diyalektik iliþkinin çözümlenmesi, fiziksel çevre algýsý ve bellekteki temsillerinin araþtýrýlmasý, tek bir mekansal öðe ya da bütün bir kentin görünen somut varlýðýnýn ötesinde, bunlarýn bellekteki soyut karþýlýklarýný anlamak için önemli olanaklar sunmaktadýr. Fiziksel çevre algýsýnýn ölçülmesi ve bellekteki temsillerinin araþtýrýlmasýnda, mekana iliþkin bilginin biliþsel olarak nasýl temsil edildiði, söz konusu bilginin nasýl bir iþlemden geçirildiði, ifade edilmesinde ne tür bireysel kýsýtlar bulunduðu, bunlarýn ölçümünde ve deðerlendirilmesinde kullanýlacak uygun araç ve yöntemin ne olduðu gibi çok sayýda sorun hala tartýþýlmaktadýr. Ne var ki, tarihsel gerçekliðin yeniden inþasýnda, geçmiþteki “doðru”nun ne olduðundan çok onun “nasýl” olduðu ya da “nasýl bir iz býraktýðý” ve “ne anlama geldiði” sorularýnýn sunacaðý olanaklar dikkate alýndýðýnda, söz konusu tartýþmalarýn gölgesinden kurtulmuþ çalýþmalar yapýlabilecektir. Buradan hareketle çalýþmada, kentsel mekanýn toplumsal bellekteki karþýlýklarý, aralarýndaki etkileþimli iliþki çerçevesinde, Mersin örneði üzerinden sözlü tarih yönetimi kullanýlarak araþtýrýlmýþtýr. Mersin’in, Doðu Akdeniz’de önemli bir ticaret ve liman kenti kimliðiyle geliþtiði on dokuzuncu yüzyýldan 1960’lý yýllara kadarki dönemde, kentsel mekan ve kent belleði arasýndaki iliþki, bu döneme tanýklýk etmiþ Mersinliler ile yapýlan sözlü tarih görüþmeleri ile ortaya konmaya çalýþýlmýþ, kentsel mekan ve kent belleði arasýndaki iliþkinin neden önemli olduðu, günümüz Mersin’inde yaþanan kentsel mekan ve kent kimliði sorunlarý temelinde tartýþýlmýþtýr.

The Relation Between Urban Memory and Urban Space on Evolution of Urban Character: Case of Mersin

The reciprocal relation between historical, economical and social developments and urban space also exists between urban memory and urban space. Therefore, the analysis of the dialectic relation between urban memory and urban space and investigation of environmental perceptipon and their representation in the memory provides substantial potentials for understanding the abstract repercussions of memory on urban space beyond conceiving it only as a physical asset. There are many questions on evaluation of the environmental perception and analysis of the representations on memory; how is the knowledge on urban space represented through cognition, what are the processes of that, what are the personal restrictions to express the experiences and perceptions on urban space, what are the convenient methods and tools for evaluating all of them. These questions have been still argued. However, thinking on “how” the truth is formed, or “how it left its mark” or “how it reproduced the meaning”, rather than “What the truth is” will provide opportunities to reconstruct the historicity. Thus, in this study, the representations of the urban space on urban memory is examined through the case of Mersin by using the oral history method. The reciprocal relation between urban space and memory is scrutinized through oral history interviews with inhabitants of Mersin, and the improtance of aforementioned relation and the problems embedded on urban space in relation to memory is discussed.