Planning. 2017; 27(2): 141-151 | DOI: 10.14744/planlama.2017.02486

Kamusal; Alan / Mekan

Meriç Demir Kahraman, Handan Türkoðlu
Ýstanbul Teknik Üniversitesi, Þehir ve Bölge Planlamasý Bölümü, Ýstanbul

Kamusal alan ve kamusal mekân terimleri, günlük ve akademik ifade biçimlerinde çoðunlukla birbirinin ikamesi olarak kullanýlan kavramlardýr. Esasen bu kullaným Türkçe’ye özgü bir durum deðildir; Batý literatürü temelinde geliþen kamusal alan (public sphere) ve kamusal mekân (public space) terimlerinin Ýngilizce’deki kullanýmý da ayný ifade karmaþasý içindedir. Bu ikiz kavramlarýn birbiri içine geçmesindeki temel sorunsal, sosyal ve mekânsal bilimler çerçevesinde geliþtirilen çalýþmalarýn her birinin kendi çerçevesinde konuyu ele alýþlarýndan kaynaklanmaktadýr. Kamusal alan ve kamusal mekân kavramlarýna dair bu birbirinden farklý ele alýþlarý Iveson eylemsel ve topografik yaklaþýmlar ayýrýmýyla tanýmlamaktadýr. Buna göre topografik yaklaþýmlar “kamusal” kavramýný mekânsal boyutlarýyla herhangi bir kent dokusu içerisinde, o kentin haritalarýnda belirli bir renkle ifade edilebilecek yine “belirli bir mekân türü” olarak ele alýrken; eylemsel yaklaþýmlar ise kamusal olaný, kolektif eylem ve diyaloðun gerçekleþebildiði “heryer veya herhangi bir yer” olarak ifade etmektedir. Kent ve kamusallýk olgularýnýn sosyo - mekânsal fenomenler olduklarý kabulü ile bu makale, hem sosyal, hem mekansal bilimler çerçevesinde gerçekleþtirilen kamusal alan ve kamusal mekân çalýþmalarý üzerinden teorik bir tartýþma ile söz konusu ikiz kavramlarýn birbirleriyle baðlarýný ve farklýlýklarýný ortaya koymak amacýndadýr. Bu anlam karmaþasý içerisinde, kamusal olanýn herhangi bir kentteki mekansal karþýlýðýnýn daha kapsamlý tanýmlanmasý, tasarlanmasý ve savunulmasý için; bu çalýþmanýn da temel motivasyonu olduðu üzere, farklý disiplinleri ortak bir zeminde biraraya getiren bütüncül bir yaklaþým çerçevesinin tariflenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kamusal alan, kamusal mekan, kent planlama ve tasarým, topografik ve eylemsel yaklaþýmlar.

---

Public; Up in the Air or in the Ordinal Scale

Meriç Demir Kahraman, Handan Türkoðlu
Department of Urban and Regional Planning, Ýstanbul Technical University, Ýstanbul, Turkey

The terms “public sphere” and “public space” are often used interchangeably in academic and daily language. However, there are important differences in how the term “public” is conceptualized in the social and spatial sciences. Iveson (2007) frames these distinct conceptualizations as the “procedural and topographical” approaches. In the topographical approaches, “public” is considered “a specific kind of place” in a city, and can be coloured on a given map as a “public space”. On the other hand, procedural approaches describe the “public” in reference to “any place” used for “collective action and debate” using the term “public sphere”. Thus, as a further step beyond this confusion, this paper aims to establish common ground and explore the similarities and differences between these two terms, offering a multi-disciplinary interpretation of them. Based on the assumption that the city and the public are socio-spatial phenomenona, as the main contribution of this study we introduce an in-depth theoretical study combining the insights of both approaches to better decode, design and defend the public spaces of our cities.

Keywords: public sphere, public space, topographical and procedural approaches, urban planning and design.

---