Hücresel Öziþlem Yöntemi ile Ýzmir Körfez Tüp Geçiþ Projesinin Rant Artýþýna Etkisinin Tahminlemesi: Ýnciraltý Örneði

Bir kentin zaman içerisinde uðradýðý deðiþimin, geliþme yönünün ve arazi kullanýmlarýndaki deðiþim eðilimlerinin simülasyonlarla belirlenmesi ile geleceðe yönelik tahminler yapmak etkili bir planlama çalýþmasýnda oldukça önemlidir. Mevcut literatürde, kentlerin çevreye yayýlýmý; Hücresel Öziþlem, Çok Ajanlý Sistemler, Yapay Sinir Aðlarý gibi karmaþýk sistem modelleme teknikleri ile modellenmektedir. Hücresel Öziþlem bu yöntemlerin en çok uygulananlarýndan biridir. Kentsel mekanýn zamanda uðradýðý deðiþim ve CBS’de Hücresel Öziþlem (HÖ) yöntemiyle tahminlenmesi önemi artan bir konu olmuþtur. Ülkemiz gündeminde yer alan köprü, tüp geçit, vb. projelerin kendileri kadar önemli ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri vardýr. Özellikle bu tür mega-projelerin kentsel rantlara olduðu kadar, planlama süreçlerine de olumlu/olumsuz ikincil ve sinerjik etkileri bulunmaktadýr. Bu tür etkilerin gelecekte ne olacaðý da planlama açýsýndan ayný derecede önemlidir. Ancak, mega-projelerin kentsel ranta söz konusu yöntemle etkisinin ele alýnmasý oldukça yenidir. Rayiç bedel ve rantý belirleyen parametreler hakkýnda emlakçý görüþleri veri alýnarak Ýzmir Ýnciraltý’ndan geçmesi planlanan Ýzmir Körfez Tüp Geçiþ Projesinin (ÝKTG) HÖ ile üç olasý senaryo bazýnda ve 2016’dan sonra beþer yýllýk dönemlerde rant etkileri simüle edilmiþtir. Yöntemin iþleyiþ sýnamasý yapýlmýþ, Ýnciraltý bölgesindeki rantlarýn geleceðe iliþkin verisi üretilmiþtir. ÝKTG’nin, bölgenin hangi noktalarýna güçlü etkide bulunabileceði gözlemlenmiþtir. Böylece, büyük projelerin olasý rant etkisi ile ilgili planlamanýn yararlanabileceði ve ileride yazýlýma dönüþtürülebilecek elveriþli bir araç geliþtirilmiþtir.

Forecasting the Effects of Ýzmir Bay Tube-Tunnel Project on Rent Increase with Cellular Automata Method: The Case of Ýnciraltý

Using simulations and perform predictions with results of the simulation to discover the changes in cities over time, the direction of growth and tendency of change patterns is pretty vital for an effective planning study. In the current literature, the sprawl of cities to their closer environs have in general been modeled by complex methods such as Cellular Automata, Multi-agent Systems and Artificial Neural Networks. Cellular Automata is one of the most common of these methods. Urban spatial change and its simulation by GIS-based Cellular Automata (GCA) is a trending issue. Such mega-projects as the bridge and tube-tunnel projects, etc., which are at the agenda of our country, are supposed to have quite important socio-economic and environmental impacts as well as the importance given to the traffic relief and transportation. These big project are known to have the secondary and synergetic impacts on urban rental values, too, and also positive and negative effects on the planning process.However, estimation of urban rent impacts of mega-projects through the method is quite new. Using data of current land values and realtor opinions on determining rent parameters, rent impacts were estimated for Izmir Bay Tube-Tunnel Project (IBTT) for three scenarios and 5-year periods after 2016. The method utility was tested for Inciraltý region, and which locations would be significantly affected by the IBTT were detected. A useful instrument that the planning can use to know rent impacts of big projects, which can be a software application in the future, was developed.