An Evaluation of the Relationship Between General Urban Regeneration Areas and Priority Risk Areas: The Case of Istanbul [Planning]
Planning. 2021; 31(1): 78-94 | DOI: 10.14744/planlama.2020.95914

An Evaluation of the Relationship Between General Urban Regeneration Areas and Priority Risk Areas: The Case of Istanbul

Yasin Bektaş
Erciyes University Faculty of Architecture, Department of City and Regional Planning, Kayseri

The urban regeneration phenomenon in Turkey has emerged as a new urban policy in recent years, as is the case in many countries. In this study we examine the relationship between the "general urban regeneration areas" identified on such grounds as "disaster risk, non-compliance with zoning legislation, risky structure, risky ground structure, etc." and "priority risk areas" which have a risk factor in the real sense, in Istanbul. In the first phase of the study, quantitative data (law, year of advertisement, size, current status) related to all regeneration areas in Istanbul, announced under laws 5366, 5393 and 6306, were requested from the Ministry of Environment and Urbanization, the Istanbul Metropolitan Municipality and the district municipalities, and any incomplete information and documentation was remedied from Istanbul Urban Transformation Master Plan analysis data, a desktop study and interviews with district municipalities. In the second phase, “priority risk areas” were defined, taking into consideration the Japanese International Cooperation Agency-JICA Disaster Prevention/Mitigation Basic Plan (2002) report, the Istanbul Earthquake Master Plan (2003), the Istanbul earthquake zones map and the Istanbul Urban Transformation Master Plan Analysis (2016), and their compliance with the "general regeneration areas" was checked from a map covering Istanbul as a whole. It was found that 32% of Istanbul’s built-up area border size is in the scope of the general urban regeneration areas. Furthermore, an overlay of the "urban regeneration-development areas" and the "priority risky areas" in Istanbul indicate that the goals of disaster risk reduction and the creation of safe settlements is Istanbul have largely been missed.

Keywords: Disaster risk, urban regeneration, İstanbul; priority risky areas; risk mitigation; planning.

Genel Kentsel Dönüşüm Alanları ile Öncelikli Riskli Alanlar Arasındaki İlişkinin Sorgulanması Üzerine Bir Değerlendirme: İstanbul Örneği

Yasin Bektaş
Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Kayseri

Kentsel dönüşüm olgusu, son yıllarda dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de "yeni kent politika"sının önemli bir unsuru olarak gündeme geldiği görülmektedir. Bu araştırmada, “afet riski, imar mevzuatına aykırılık, riskli yapı, zemin yapısı…” gibi gerekçelerle ilan edilen “genel kentsel dönüşüm alanları” ile gerçek durumda risk faktörü taşıyan “öncelikli riskli alanlar” arasındaki ilişkinin İstanbul örneğinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın ilk aşamasında; İstanbul’da 5366, 5393, 6306 sayılı yasalar kapsamında ilan edilen tüm dönüşüm alanlarının niceliksel verileri (yasa, ilan yılı, büyüklüğü, mevcut durum bilgileri) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinden talep edilmiştir. Dönüşüm alanlarıyla ilgili eksik bilgi ve belgeler daha sonra İstanbul Kentsel Dönüşüm Master Planı analiz verileri, internet üzerinden yapılan araştırmalar ve ilçe belediyeleriyle yapılan görüşmeler sonucunda tamamlanmıştır. İkinci aşamada, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı-JICA Afet Önleme/Azaltma Temel Planı (2002) raporu, İstanbul Deprem Master Planı (2003), İstanbul Deprem Bölgeleri Haritası ve İstanbul Kentsel Dönüşüm Master Planı Analiz verileri (2016) dikkate alınarak “öncelikli riskli alanlar” belirlenmiş ve “genel dönüşüm alanları” ile uygunluğu İstanbul il bütününü kapsayan harita üzerinde denetlenmiştir. Çalışmada, İstanbul yerleşik alan sınır büyüklüğünün yaklaşık %32’sine karşılık gelen alanın kentsel dönüşüm kapsamında olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, “kentsel dönüşüm-gelişim alanları” ile “öncelikli dönüşüme” girmesi gereken alanlar arasında ciddi bir uyuşmazlık tespit edilmiştir. Bu durum İstanbul örneğinde afet risk azaltımı ve güvenli yerleşim alanları oluşturma hedefinin büyük oranda başarılamadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Afet riski, kentsel dönüşüm, İstanbul; öncelikli riskli alan; risk azaltımı; planlama.

Yasin Bektaş. An Evaluation of the Relationship Between General Urban Regeneration Areas and Priority Risk Areas: The Case of Istanbul. Planning. 2021; 31(1): 78-94

Corresponding Author: Yasin Bektaş, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale