A Pre-application Method For Urban Regeneration Projects By Using Qualitative and Quantitative Indicators of Urban Quality of Life in Istanbul, Atasehir Barbaros Neighborhood [Planning]
Planning. 2015; 25(2): 93-106 | DOI: 10.5505/planlama.2015.09709

A Pre-application Method For Urban Regeneration Projects By Using Qualitative and Quantitative Indicators of Urban Quality of Life in Istanbul, Atasehir Barbaros Neighborhood

Deniz Erdem Okumuş, Engin Eyüp Eyüboğlu
Department Of Urban And Regional Planning, Istanbul Technical University, Istanbul, Turkey

The Marmara Earthquake in 1999 brought urban regeneration up for discussion, and the activities has been accelerated by the new law of urban regeneration for risky areas (Law No: 6306) since 2012, especially in Istanbul. As for the activities, not only the city centers lost their functions and the areas destroyed in several ways, the legitimated areas in the 1990s have also been regenerated at the city surroundings because of their unhealthy conditions. However, despite of the purpose of urban regeneration to increase the level of quality of life by decreasing urban risks, it is considered that the projects planned to be implemented nowadays are used as a tool for land development. For instance, within the framework of the law, upsizing the development rights of parcels may be possible to encourage investors for urban regeneration, and currently insufficient public facilities and urban services such as education, health, cultural and recreational facilities may be left constant regardless of the fact that population rise. Furthermore, facilities may be a subject of a functional transformation to yielding functions like residential and commercial units. Thus, some doubts have been raised about such applications will reduce the level of life quality instead of improving and increase the risk of social disasters meanwhile trying to reduce natural disaster risks. This paper argues that the areas or neighborhoods should be analyzed for urban quality of life, for social and physical requirements of current situations before producing the urban regeneration projects. Within this context, a sort of analyze method is propounded by 81 qualitative and quantitative indicators which are existed on intersection of urban life quality and urban regeneration. In the light of spatial values and personal assessments the current level of quality of life requirements are identified. In addition to the spatial perception of people, perceptions and expectations about the urban transformation have been questioned and satisfaction level was determined on sample applications. Proposed method has been used in Atasehir Barbaros Neighborhood, and it is going to contribute producing effective and sustainable urban regeneration projects.

Keywords: urban regeneration, urban quality of life, urban facilities, public services, quantitative indicators, qualitative indicators, İstanbul, Atasehir.

Kentsel Dönüşüm Öncesi Kentsel Yaşam Kalitesi Araştırmasına Yönelik Yöntem Önerisi ve Ataşehir Barbaros Mahallesi Örneklemi

Deniz Erdem Okumuş, Engin Eyüp Eyüboğlu
İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir Ve Bölge Planlaması Bölümü, İstanbul

1999 Marmara Depremi, özellikle İstanbul’da kentsel dönüşüm kavramını her yönüyle tartışmaya açmış olup; 2012 tarihinde yürürlüğe giren, 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” ve uygulama yönetmelikleri ise kentsel dönüşüm faaliyetlerine hız kazandırmıştır. Faaliyetler kapsamında, kent merkezinde işlevini yitirmiş, çeşitli şekillerde bozulmaya uğramış afet riski taşıyan alanların/binaların yanında; kent çeperlerinde, çoğunlukla 1990’lı yıllarda imar ıslah planları ile meşrulaştırılmış alanların da dönüşümü söz konusu olmaktadır. Ne var ki, doğal afet riski seviyesinin yüksek ve kentsel yaşam kalitesi seviyesinin düşük olduğu durumlarda, kentsel riskleri azaltarak yaşam kalitesini arttırmak, kentleri yeniden canlandırmak ve yenilemek üzere başvurulması gereken kentsel dönüşümün, söz konusu yasa ve yönetmeliklerinden hareketle gerçekleştirilmeye çalışılan uygulamalarının, arazi geliştirme projelerinin bir aracı gibi kullanıldığı, toplumda yaygın bir kanı haline gelmiştir. Bunun nedeni mevcutta dahi yetersiz olan kamusal mekânlar ve sosyal donatı alanlarının, söz konusu kanun çerçevesinde arttırılan imar hakları ile öngörülen nüfus artışına karşılık sabit kalması; daha da ötesinde farklı fonksiyonlarda yerleşime açılabilmesi durumu ile daha da yetersiz hale getirilmesidir. Ayrıca, yapılacak uygulamaların kentlerdeki yaşam kalitesi seviyesini yükseltmek yerine düşüreceği; doğal afet zararlarını azaltmaya çalışırken sosyal afet risklerini arttıracağı yönünde şüpheleri gündeme getirmiştir.
Bu çalışma kapsamında, dönüşüm sürecinin başlangıcı olarak, proje alanının kentsel yaşam kalitesi açısından mevcut durum incelemelerinin yapılarak sosyal ve fiziksel gerekliliklerin belirlenmesi ve kentsel dönüşüm projelerinin buna yönelik olarak geliştirilmesi düşüncesi öne çıkarılmaktadır. Buradan yola çıkarak; 6 temel alan altında sınıflandırılmış, 81 adet kantitatif ve kalitatif gösterge ışığında ‘dönüşüm öncesi kentsel yaşam kalitesi araştırma yöntem önerisi ortaya koyulmaktadır. Ortaya konan model, afet odaklı kentsel dönüşüm proje çalışmalarının halen devam ettiği, İstanbul Ataşehir İlçesi Barbaros Mahallesi’nde gerçekleştirilmiş olup; etkili ve sürdürülebilir kentsel dönüşüm projeleri üretme konusunda uygulama alanına da katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: kentsel dönüşüm, kentsel yaşam kalitesi, sosyal donatı alanları, kantitatif göstergeler, kalitatif göstergeler, İstanbul, Ataşehir.

Deniz Erdem Okumuş, Engin Eyüp Eyüboğlu. A Pre-application Method For Urban Regeneration Projects By Using Qualitative and Quantitative Indicators of Urban Quality of Life in Istanbul, Atasehir Barbaros Neighborhood. Planning. 2015; 25(2): 93-106

Corresponding Author: Deniz Erdem Okumuş, Türkiye
Manuscript Language: Turkish
LookUs & Online Makale